تحلیل نمودار Candlestick

کندل استیک یا نمودار شمعی ژاپنی چیست و انواع آن کدامند؟

کندل استیک (Candlestick) یا نمودار شمعی ژاپنی از مهم‌ترین ابزارها در تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال است و درک درست از آنها لازمه ورود به بازارهای مالی از جمله رمزارزها است. در این راهنمای آشنایی با نمودارهای کندل استیک‌های پایه به شما نشان می‌دهیم که این نمودارها چگونه هستند و اجزای سازنده آنها را توضیح می‌دهیم. همچنین سایر انواع نمودارهای تحلیل کندل استیک‌ها را به صورت خلاصه معرفی می‌کنیم.

نمودارهای کندل استیک چیست؟

نمودارهای کندل استیک یکی از بخش های مهم در تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال است. روشی موثر برای ترسیم حرکت قیمت است که توسط یک تاجر برنج ژاپنی در اوایل ۱۷۰۰ اختراع شد. خواندن دقیق نمودارهای کندل استیک می‌تواند به معامله‌گران در بازار ارز دیجیتال کمک کند تا حرکت بازار را بهتر درک کنند.

نحوه خواندن نمودارهای کندل استیک

کندل استیک فعالیت معاملاتی یک دوره را با نشان دادن چهار نقطه قیمت به صورت خلاصه بیان می‌کند:

• باز شدن (Open): قیمت در ابتدای دوره
• بسته شدن (Close): قیمت در پایان دوره
• بالاترین (High): بالاترین قیمتی که دارایی در آن دوره زمانی به آن رسیده است.
• پایین‌ترین (Low): پایین‌ترین قیمتی دارایی در آن دوره زمانی به آن رسیده است.

دوره زمانی یک نمودار به طور معمول توسط کاربر تعریف می‌شود. هر کندل استیک می‌تواند نشان دهنده یک روز، یک هفته یا یک ماه – یا هر بازه زمانی دیگری که معامله‌گر انتخاب کند- باشد.

بخش‌های نمودار کندل استیک کدامند؟

هر کندل استیک سه قسمت اصلی دارد:

سایه بالایی (Upper Shadow): خط عمودی بین بالاترین قیمت روز و قیمت بسته شدن (در کندل صعودی) یا قیمت باز شدن (در کندل نزولی).

بدنه اصلی (Real Body): فاصله بین قیمت باز شدن و قیمت بسته شدن. این قسمت در کندل به صورت رنگی نشان داده می‌شود.

• بدنه سبز (یا سفید) نشان می‌دهد که قیمت دارایی در معاملات آن روز به سمت بالا حرکت کرده است.
• بدنه قرمز (یا سیاه) نشان می‌دهد که قیمت دارایی پایین‌تر از قیمت ابتدایی (باز شدن) در آن روز بسته شده است.

سایه پایینی (Lower Shadow): خط عمودی بین پایین‌ترین قیمت روز و قیمت باز شدن (در کندل صعودی) یا قیمت بسته شدن (در کندل نزولی).

نحوه تفسیر حرکت قیمت در نمودار کندل استیک

انواع کندل استیک یا نمودار شمعی ژاپنی

دو کندل استیک اصلی وجود دارد که در تصویر بالا نشان داده شده است:

: هنگامی‌که قیمت بسته شدن از قیمت باز شدن بالاتر باشد (معمولاً سبز یا سفید)
• کندل نزولی (Bearish): هنگامی‌که قیمت بسته شدن پایین‌تر از قیمت باز شدن باشد (معمولاً قرمز یا سیاه)

الگوهای کندل استیک

الگوهای کندل استیک ممکن است از یک یا چند کندل تشکیل شوند. کندل استیک‌ها همچنین می‌توانند الگوی معکوس یا ادامه‌دار را ایجاد کنند.

در زیر با برخی از محبوب‌ترین نمودارهای کندل استیک آشنا می‌شوید:

راهنمای ابزار رایگان تریدینگ ویو (TradingView) به زبان ساده برای تحلیل تکنیکال

کندل استیک (Candlesticks) یا نمودار شمعی چیست؟

حتماً نام کندل استیک به گوشتان آشناست. امروز قرار است در مورد نمودار شمعی (Candlesticks) اطلاعات مفیدی را با شما رد و بدل کنیم. نمودار شمعی تمام آن چیزی است که شما برای قیمت یک ارز دیجیتال مشاهده می‌کنید. اما همراه ما باشید تا با فایلی ویدیویی به این سؤال پر تکرار پاسخ دهیم که نمودار شمعی چیست؟

نمودار شمعی چیست؟

همانطور که می‌دانید برای تشخیص ارزشمند بودن یک دارایی مانند رمزارزها باید به تحلیل آن بپردازیم. اما چطور؟ کندل استیک به ما کمک می‌کنند تا کمی از این مسیر را بدون دردسر پیش برویم. نمودارهای قیمتی می‌توانند بیانگر موضوعات مختلفی در مورد یک دارایی باشند، پس بسیار حائز اهمیت هستند. نمودار شمعی نیز یکی از این نمودارهاست که به کمک آن می‌توان موارد مهمی را مورد بررسی قرار داد. معنای لغوی آن نیز شمعدان است و به دلیل تشابه شکل آن به شمع، این نام را برای آن در نظر گرفته اند.

نمودار شمعی تنها یک نمودار از انواع نمودارهایی است که با استفاده از آن می‌توان قیمت ارزی دیجیتالی را مشاهده کرد. جالب است بدانید نمودار شمعی اولین بار توسط برنج فروشان ژاپنی کشف شد و از آن برای رصد کردن قیمت‌های بازار استفاده می‌کردند.

انواع نمودار قیمتی

در ادامه با سایر نمودارها آشنا می‌شوید. اولین مورد که همان نمودار کندل استیک است:

• نمودار خطی
• نمودار میله‌ای

ویدیو زیر نیز تعرفی مختصر و مفیدی در مورد نمودار شمعی است که پیشنهاد می‌کنیم حتما آن را مشاهده کنید:

اشتراک این مطلب

https://binancefa.com/wp-content/uploads/2022/02/candlesticks.png 311 745 بایننس فارسی https://binancefa.com/wp-content/uploads/2021/01/binancefa-logo.png بایننس فارسی 2022-02-21 08:00:21 2022-08-14 11:22:11 کندل استیک (Candlesticks) یا نمودار شمعی چیست؟

شاید این موارد نیز مورد علاقه شما باشد

دیدگاه خود را ثبت کنید

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

دوره جامع غیرحضوری 0 تا 100 ارزهای دیجیتال آقای بیت کوین

آخرین مطالب آموزشی

کلمه ترید به معنای خرید و فروش دارایی های مختلف در بازارهای مالی با هدف کسب سود است. ترید در بازار ارز دیجیتال به معنای معامله، خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال است. معامله گران با استفاده از ابزارهای مختلفی مانند نمودار قیمت، تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی، اخبار ضروری بازار ارز […]

کانال سیگنال رایگان فیوچرز روزانه یکی از روش های کسب درآمد از بازار فیوچرز (Futures) است. اگر خیلی خلاصه بگوییم، بایننس فارسی کانال تلگرامی را ایجاد کرده است که به صورت رایگان و روزانه در آن تعدادی سیگنال فیوچرز قرار می گیرد. جالب بود نه؟! تیم بایننس فارسی با استفاده از الگوریتم استراتژیک معاملاتی خود […]

بهترین دوره ارز دیجیتال کدام است؟ آیا شرکت در دوره‌های ارز دیجیتال برای تبدیل‌شدن به یک معامله‌گر موفق، امکان‌پذیر است؟ چرا باید ارزهای دیجیتال را یاد بگیریم؟ بهترین دوره برای یادگیری کریپتوکارنسی چیست؟ اگر شما هم نمی‌دانید از کجا شروع کنید و چطور شروع کنید، این مقاله برای شماست. حتماً آن را مطالعه کنید تا […]

الگوهای کلاسیک چیست؟ انواع الگوهای کلاسیک را در این آموزش بشناسید و با نحوه تشخیص آنها نیز آشنا شوید. چه چیزی از این بهتر که بتوانید با الگوهای کلاسیک که به شکل رایگان در دسترس همه وجود دارند، ورود و خروج خود را تشخیص دهید؟ قصد داریم آموزش الگوهای کلاسیک را با شما به اشتراک […]

تحلیل زمانی چیست و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد؟ اگر نمی‌دانید تحلیل زمانی چگونه انجام می‌شود تا انتهای مقاله همراه ما باشید. قصد داریم کاربردهای تحلیل زمانی را بیان کنیم و اینکه معامله‌گران به چه شکلی باید از آن استفاده کنند و در روند درستی از معاملاتشان قرار بگیرند؟ بایننس فارسی در این مقاله […]

بهترین کار قبل از هرکاری، سنجش تمام جوانب و کسب اطلاعات لازم درباره آن است. برای یک تریدر که می‌خواهد ارز دیجیتال ترید کند، داشتن اطلاعات لازم و ابزار مناسب بسیار ضروری است. در این مقاله از بایننس فارسی به معرفی بهترین سایت ها برای تریدرهای حرفه ای می‌پردازیم. بهترین سایت ها برای تریدر حرفه ای […]

امواج الیوت (Elliott Wave) در تحلیل تکنیکال نقش مهمی را ایفا می‌کنند که امروز قرار است در مورد آنها اطلاعات ارزشمندی را فرا بگیرید. تحلیل امواج الیوت یکی از شاخصه‌هایی است که یک تریدر حرفه توانایی انجام آن را دارد. اما افرادی که اطلاعات جامعی در این موضوع ندارند نیز می‌توانند از همین مقاله شروع […]

بازار ارزهای رمزنگاری‌شده یکی از پرنوسان‌ترین بازارهاست. قیمت بیت کوین یا توکن‌های دیگر می‌تواند چندین بار در روز تغییر کند. بسیاری از افراد فکر می‌کنند سود حاصل از معاملات ارزهای رمزپایه، به طور معمول در نتیجه افزایش قیمت یک ارز دیجیتال است. شاید برای شما تعجب‌آور باشد که می‌توان در یک بازار ریزشی هم سود کرد و […]

یک تریدر حرفه ای پرایس اکشن بشوید! برای تبدیل شدن به یکی تریدر حرفه ای در پرایس اکشن باید موارد زیادی را در افکار و رفتار معامله گری خود بپرورانید که همه این موضوعات در این مطلب آموزشی قرار داده شده تا نهایت استفاده را از آن داشته باشید. شاید پرایس اکشن بخش خشک و […]

معامله گری در ارزهای دیجیتال و سرو کار داشتن با فیوچرز کار سختی نیست!! انتخاب یک دوره خوب، کار بسیار مشکلی نیست؛ زیرا با کمی جست و جو و پرس و جو در اینترنت به راحتی پاسخ خود را دریافت میکنید. بایننس فارسی یکی از بهترین دوره های فیوچرز است که نیازی به اثبات آن […]

تحلیل قیمت بیت کوین یکی از پرطرفدارترین موضوعات برای معامله گران حرفه ای است که در رابطه با آن پای تجربه های زیادی به میان می آید. تجربه در تحلیل قیمت ارزهای دیجیتال بخصوص بیت کوین (BTC) شاید حرف اول را بزند، اما تلاش برای تبدیل شدن به بهترین تحلیل گر نیز مهم خواهد بود. […]

تحلیل بیت کوین در 20 اردیبهشت ماه 1400 را در ویدیو زیر مشاهده خواهید کرد که چطور این پیش بینی با واقعیت گره خورد و تمام آنچه که خواهید دید اتفاق افتاده است. اما چطور؟ چطور تحلیل بیت کوین را به درستی انجام دهیم؟ این راز تا زمانی که تحلیل ارزهای دیجیتال را غیرممکن بدانید […]

آموزش کامل ۱۵ الگوی معروف نمودار شمعی در تحلیل تکنیکال

نمودارهای شمعی (Candlesticks) یکی از رایج‌ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال، برای بررسی الگوها و روندهای قیمتی است. این نمودارها قرن‌هاست که برای شناسایی و پیش‌بینی الگوهای قیمتی مورد استفاده معامله گران و سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد. در ادامه می‌توانید با برخی از مهم‌ترین و مشهورترین الگوهای نمودار شمعی آشنا شده و در تحلیل تکنیکال خود از آن‌ها کمک بگیرید.

چگونه از الگوهای نمودار شمعی استفاده کنیم؟

در واقع الگوهای شمعی بی‌شماری وجود دارد که معامله گران می‌توانند به کمک آن‌ها، ناحیه‌های موردنظر خود را در یک نمودار شناسایی کرده و درباره آینده آن تصمیم‌گیری کنند. از این موارد می‌توان برای معاملات روزانه، معاملات نوسان گیری (Swing) و حتی معاملات بلندمدت استفاده کرد. در حالی که برخی از الگوهای شمعی ممکن است نقطه‌نظر و دیدگاهی در مورد تعادل بین خریداران و فروشندگان ارائه دهند، برخی دیگر از این الگوها ممکن است نشان‌دهنده تغییر یا ادامه روند و یا عدم تصمیم‌گیری باشند.

باید توجه داشت که الگوهای شمعی تنها معیار و سیگنال خریدوفروش نیستند. در عوض از آن‌ها به عنوان راهی برای بررسی ساختار بازار و یافتن نشانه‌ای بالقوه از یک فرصت پیش رو استفاده می‌شود. به همین ترتیب، بررسی الگوها همیشه مفید است.چراکه نشانه‌های گسترده‌تر در فضای بازار و سایر عوامل بازار، می‌تواند در این الگوها نمود پیدا کند.

به طور خلاصه، مانند سایر ابزار تجزیه‌وتحلیل بازار، الگوهای شمعی نیز در ترکیب با دیگر روش‌ها و تکنیک‌ها، کاربرد دارند. این تکنیک‌ها ممکن است شامل روش ویکوف (Wyckoff Method)، نظریه امواج الیوت و نظریه داو باشد. همچنین اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال، مانند خطوط روند ، میانگین متحرک ، شاخص مقاومت نسبی (RSI) ، استوکاستیک RSI، باندهای بولینگر ، ابر ایچیموکو ، Parabolic SAR یا MACD نیز در این مسئله کاربرد دارند.

مشهورترین الگوهای نمودار شمعی

الف – الگوهای بازگشت صعودی

چکش (Hammer)

شکل این الگو، به صورت شمعی است که دم یا فتیله آن در سمت پایین تشکیل‌شده است و اندازه این فتیله حداقل دو برابر بدنه اصلی شمع است. تصویر این شمع به تحلیل نمودار Candlestick خوبی شکل چکش را تداعی می‌کند.

چکش نشان می‌دهد که اگرچه فشار فروش در این بخش زیاد بوده است، اما بازار گاوی یا صعودی قدرتمند ظاهرشده است و توانسته بر این حجم بالای فروش غلبه کند. به‌طورکلی چکش را به عنوان نشانه تغییر بازار می دانند. چکش می‌تواند به رنگ قرمز یا سبز باشد، اما چکش‌های سبز نشان‌دهنده قدرت بیشتر بازار گاوی از بازار خرسی است، در نتیجه می‌توان نتیجه گرفت تمایل بازار به صعود قیمت است.

چکش وارونه

این الگو که به نام چکش معکوس نیز شناخته می‌شود، دقیقاً مانند الگو چکش است. اما فتیله بلند آن در قسمت بالای بدنه تشکیل می‌شود. درست مانند الگوی چکش، اندازه فتیله بالایی باید حداقل دو برابر خود بدنه شمع باشد.

یک چکش وارونه در کف روند نزولی رخ داده و می‌تواند نشان‌دهنده یک برگشت بالقوه به سمت بالا و تغییر جهت روند باشد. فتیله بالایی تشکیل‌شده در شمع نشان می‌دهد که اگرچه فروشندگان تلاش کرده‌اند قیمت نزدیک به قیمت شروع، بسته شود اما قیمت از مسیر حرکتی نزولی درآمده است. به‌این‌ترتیب، چکش وارونه ممکن است نشان‌دهنده این باشد که خریداران به‌زودی کنترل بازار را به دست می‌گیرند.

سه سرباز سفید

الگوی سه سرباز سفید از سه شمع سبز متوالی تشکیل می‌شود، هر یک از آن‌ها در بدنه شمع قبلی باز می‌شوند و در سطحی بالاتر از حد شمع قبلی خود بسته می‌شوند.

به طور ایده آل، در این شمع‌ها نباید فتیله‌های بلند به سمت پایین تشکیل شود. در این صورت سه سرباز سفید به معنای فشار خرید مداوم و نهایتاً افزایش قیمت است. البته از اندازه شمع‌ها و اندازه فتیله‌ها می‌توان بازار را قضاوت کرد و پی به‌احتمال ادامه حرکت یا اصلاح احتمالی قیمت برد.

هارامی صعودی

الگوی هارامی صعودی، تشکیل‌شده از یک شمع قرمز بلند است که به دنبال آن یک شمع سبز کوچک‌تر تشکیل می‌شود و همچنین شمع سبز کاملاً در بدنه شمع قرمز جا می‌شود.

هارامی صعودی می‌تواند طی دو یا چند روز آشکار شود و این الگویی است که نشان می‌دهد نیروی فروش در حال کند شدن است و احتمالاً فروش به‌زودی پایان یابد.

ب – الگوهای وارونه نزولی

مرد به دار آویخته (Hanging Man)

الگوی مرد دار آویخته تقریباً معادل نزولی الگوی چکش است. به‌طورمعمول در انتهای یک روند صعودی شمعی با بدنه‌ای کوچک در بالای شمع و فتیله‌ای بلند، به سمت پایین (شبیه واژه انگلیسی T) شکل می‌گیرد.

فتیله به سمت پایین نشان‌دهنده آن است که فروش زیادی در جریان بوده است، اما با این وجود خریداران موفق شدند کنترل قیمت را پس بگیرند و قیمت را بالاتر ببرند. باید در نظر داشت، پس از یک روند قیمتی صعودی طولانی‌مدت، فروش این‌چنینی، ممکن است به عنوان هشداری مبنی بر اینکه خریداران به‌زودی کنترل بازار را از دست می‌دهند و روند نزولی آغاز می‌شود؛ تلقی شود.

ستاره دنباله‌دار

الگوی ستاره دنباله‌دار نوعی از شمع‌ها است که دارای یک فتیله بلند در قسمت بالایی و گاهی هم دارای یک فتیله کوچک در بخش پایین است. البته گاهی فتیله کوچک پایینی تشکیل نمی‌شود. بدنه شمع در اندازه‌ای کوچک است و معمولاً در نزدیکی سطح پایینی شمع تشکیل می‌شود. ستاره دنباله‌دار شکلی مشابه چکش وارونه دارد اما برخلاف چکش وارونه، در پایان یک روند صعودی تشکیل می‌شود.

این الگو نشان می‌دهد که بازار به بالاترین سطح رسیده است اما پس‌ازآن فروشندگان کنترل را در دست گرفته و قیمت را به پایین نزول داده‌اند. برخی از معامله گران ترجیح می‌دهند تا چند شمع بعدی هم برای تائید الگو تشکیل شود، سپس تغییر روند برایشان ثابت‌شده و بر اساس آن تصمیم‌گیری می‌کنند.

سه کلاغ سیاه (Three black crows)

الگوی سه کلاغ سیاه از سه شمع قرمز متوالی ساخته‌شده است که هر یک از آن‌ها در راستای بدنه شمع قبلی باز یا آغاز می‌شوند و در سطحی پایین‌تر از سطح شمع قبلی بسته می‌شوند.

این الگو معادل نزولی سه سرباز سفید است. در حالت ایده آل، این شمع‌ها نباید دارای فتیله‌های بلند به سمت بالا باشند. از اندازه شمع‌ها و طول فتیله‌ها می‌توان برای قضاوت در مورد ادامه استفاده کرد و پی به‌احتمال ادامه حرکت یا اصلاح احتمالی قیمت برد.

هارامی نزولی

هارامی نزولی یک شمع به رنگ سبز و بلند است و به دنبال آن یک شمع قرمز کوچک‌تر تشکیل می‌شود و همچنین شمع قرمز کاملاً در بدنه شمع سبز جا می‌شود.

هارامی نزولی می‌تواند طی دو یا چند روز آشکار شود و این الگویی است که نشان می‌دهد نیروی خرید در حال کند شدن است و معمولاً در پایان یک روند نزولی آشکار می‌شود.

پوشش ابر سیاه (Dark cloud cover)

الگوی پوشش ابر سیاه از یک شمع قرمز تشکیل‌شده است که در بالای یک شمع سبز قبلی خود باز می‌شود اما این شمع، در زیر نقطه میانی شمع قبلی خود بسته می‌شود.

اغلب این الگو می‌تواند با حجم زیاد همراه بشود، که نشان‌دهنده آن است که حرکت ممکن است از روند صعودی به روند نزولی تغییر جهت دهد. معامله گران برای تائید این موضوع ممکن است منتظر شمع قرمز سوم در الگو شوند.

پ – الگوهای ادامه‌دار

الگو سه‌گانه صعودی(Rising three methods)

این الگو در یک روند صعودی اتفاق می‌افتد، جایی که سه شمع قرمز متوالی با بدنه‌هایی کوچک در روند صعودی به دنبال یکدیگر در نمودار ظاهر می‌شوند. در حالتی ایده آل، شمع‌های قرمز نباید محدوده شمع قبلی خود را نقض کنند.

ادامه‌دار بودن این روند با ظاهر شدن یک شمع سبز با بدنه‌ای بلند تائید می‌شود، که نشان‌دهنده آن است که گاوها دوباره کنترل روند را در دست گرفته اند و روند صعودی ادامه دارد.

الگو سه‌گانه نزولی (Falling three methods)

این الگو نقطه عکس الگو سه‌گانه صعودی است و نشان‌دهنده آن است که ادامه حرکت به سوی روند نزولی است.

دوجی (Doji)

الگو دوجی زمانی تشکیل می‌شود که نقطه باز شدن و بسته شدن یک شمع یکسان باشد (یا بسیار نزدیک به یکدیگر باشد). قیمت می‌تواند به سمت بالا یا پایین نقطه باز شدن شمع حرکت کند اما در نهایت در نقطه باز شدن قیمت یا نزدیک آن بسته می‌شود. به‌این‌ترتیب،از یک الگو دوجی می‌توان بلاتکلیفی بین نیروهای خریدوفروش را مشاهده کرد.

در این الگو، بسته به جایی که خط(Line) باز شدن/بسته شدن شمع اتفاق می‌افتد ، می‌توان دوجی را به شکل‌های زیر تفسیر کرد:

۱- دوجی سنگ قبر(Gravestone Doji) :

شمع وارونه نزولی که از یک فتیله بلند در قسمت بالایی تشکیل‌شده و نقطه باز شدن و بسته شدن شمع نزدیک پایین شمع ظاهر می‌شود.

۲ – دوجی پا بلند (Long-legged Doji) :

شمع بلاتکلیف که دارای دو فتیله هم در قسمت پایین و هم در قسمت بالای شمع است و نقطه باز شدن و بسته شدن شمع هم نزدیک به نقطه میانی ظاهر می‌شود.

۳- دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji) :

الگویی است که بسته به شرایط هم می‌تواند صعودی باشد و هم نزولی. این الگو از یک فتیله بلند به سمت تحلیل نمودار Candlestick پایین ساخته‌شده است و نقطه باز شدن و بسته شدن قیمت هم در نزدیکی سطح بالای شمع نمایان می‌شود.

طبق تعریف اولیه دوجی؛ نقطه باز و بسته شدن شمع باید دقیقاً یکسان باشد اما اگر این نقطه دقیقاً یکسان نباشد اما بسیار به هم نزدیک باشند چه؟ در این حالت با کندل اسپینینگ تاپ (spinning top) مواجهیم. ازآنجایی‌که بازار رمزارزها می‌تواند بسیار بی‌ثبات باشد ، یک دوجی دقیق خیلی نادر رخ می‌دهد. به‌این‌ترتیب اغلب ازاسپینینگ تاپ به جای دوجی استفاده می‌شود.

سخن پایانی

حتی اگر قصد استفاده از الگوهای شمعی را نداشته باشید، آشنایی حداقلی با آن‌ها برای هر معامله‌گری ضروری است.

علاوه بر این استفاده بدون هیچ ابزار دیگری از آن‌ها نیز به‌هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود. آن‌ها می‌توانند بدون شک برای تجزیه‌وتحلیل بازارها مفید باشند، اما فراموش نکنید که بر اساس هیچ اصول علمی یا قانونی‌ای نبوده و تنها نقش بصری نیروهای خریدوفروش هستند.

درک نمودارهای شمعی اولیه

نمودار های شمعی با نمایش بصری مقدار حرکت قیمت با رنگ های مختلف احساسات معامله گران را نشان می دهند. معامله گران از کندل ها برای تصمیم گیری معاملاتی بر اساس الگوهای معمولی استفاده می کنند که به پیش بینی جهت کوتاه مدت قیمت کمک می کند.

نمودارهای شمعی (Candlestick charts) بیش از 100 سال قبل از اینکه غرب نمودارهای میله ای و نقطه و شکل را ابداع کند در ژاپن ایجاد شد. در دهه 1700، یک مرد ژاپنی به نام هوما (Homma)، کشف کرد که بین قیمت و عرضه و تقاضای برنج ارتباطی وجود دارد، و بازار به شدت تحت تأثیر احساسات معامله گران است.

نمودار های شمعی با نمایش بصری مقدار حرکت قیمت با رنگ های مختلف این احساسات را نشان می دهند. معامله گران از کندل ها برای تصمیم گیری معاملاتی بر اساس الگوهای معمولی استفاده می کنند که به پیش بینی جهت کوتاه مدت قیمت کمک می کند.

نکات کلیدی

• نمودارهای شمعی توسط معامله گران برای تعیین حرکت احتمالی قیمت بر اساس الگوهای گذشته استفاده می شود.
• استفاده از نمودارهای شمعی هنگام معامله مفید است زیرا چهار نقطه قیمت (قیمت اولیه، قیمت پایانی، سقف قیمتی و کف قیمتی) را در طول مدت زمانی که معامله‌گر تعیین می‌کند نشان می‌دهند.
• بسیاری از الگوریتم ها بر اساس همان اطلاعات قیمتی تشکیل می شوند که در نمودارهای شمعی نشان داده شده است.
• معامله اغلب بر اساس احساسات انجام می شود که می توان آن را در نمودارهای شمعی مشاهده کرد.

عوامل تشکیل دهنده نمودار شمعی

درست مانند نمودار میله ای، یک کندل روزانه قیمت اولیه، قیمت پایانی، سقف قیمتی و کف قیمتی سهام بازار در روز را نشان می دهد. نمودار شمعی قسمت پهنی دارد که به آن «بدنه واقعی» می گویند.

این بدنه واقعی محدوده قیمتی قیمت اولیه و قیمت پایانی معاملات آن روز را نشان می دهد. وقتی بدنه واقعی پر یا سیاه می شود، به این معنی است که قیمت پایانی از قیمت اولیه کمتر بوده است. اگر بدنه واقعی خالی باشد، به این معنی است که قیمت پایانی بیشتر از قیمت اولیه تحلیل نمودار Candlestick بوده است.

معامله گران می توانند این رنگ ها را در پلتفرم معاملاتی خود تغییر دهند. به عنوان مثال، یک شمع پایینی اغلب سایه قرمز دارد و شمع های بالایی اغلب سایه سبز دارند.

مقایسه نمودار شمعی و نمودار میله ای

درست در بالا و پایین بدنه واقعی، «سایه ها» یا «فتیله ها» قرار دارند. سایه ها، سقف های قیمتی و کف های قیمتی معاملات آن روز را نشان می دهند. اگر سایه بالای شمع پایینی کوتاه باشد، نشان می دهد که قیمت اولیه نزدیک به سقف قیمتی آن روز بوده است.

سایه بالایی کوتاه در یک روند صعودی نشان می دهد که قیمت پایانی نزدیک به سقف قیمتی بوده است. رابطه بین قیمت اولیه، قیمت پایانی، سقف قیمتی و کف قیمتی، ظاهر نمودار شمعی روزانه را تعیین می کند. بدنه واقعی می تواند بلند یا کوتاه و سیاه یا سفید باشد. سایه ها نیز می توانند بلند یا کوتاه باشند.

نمودارهای میله ای و نمودارهای شمعی اطلاعات مشابهی را به روشی متفاوت نشان می دهند. نمودارهای شمعی بصری تر هستند، زیرا کد رنگی میله های قیمت و بدنه های واقعی ضخیم تر است، به همین دلیل بهتر می توانند تفاوت بین قیمت اولیه و قیمت پایانی را نشان دهند.

نمودار بالا همان صندوق قابل معامله در بورس (ETF) را در یک دوره زمانی مشابه نشان می دهد. در نمودار پایینی از میله های رنگی استفاده شده است، در حالی که در نمودار بالایی از شمع های رنگی استفاده شده است. برخی از معامله تحلیل نمودار Candlestick گران ترجیح می دهند ضخامت بدنه های واقعی را ببینند، در حالی که برخی دیگر ظاهر نمودارهای میله ای را ترجیح می دهند.

الگو های شمعی اولیه

الگوهای شمعی ( Candlestick Patterns)، با نوسانات قیمت ایجاد می شوند. در حالی که این نوسانات قیمت گاهی تصادفی به نظر می رسند، اما در مواقع دیگر الگوهایی را تشکیل می دهند که معامله گران از آنها برای تحلیل یا اهداف معاملاتی استفاده می کنند. الگوهای شمعی زیادی وجود دارد. در ادامه نمونه ای از این الگو را مشاهده می کنید.

الگوها به دوسته صعودی و نزولی تقسیم می شوند. الگوهای صعودی نشان دهنده احتمال افزایش قیمت هستند، در حالی که الگوهای نزولی نشان دهنده احتمال کاهش قیمت هستند. هیچ الگویی همیشه دقیق نیست، زیرا الگوهای شمعی نشان دهنده تمایلات حرکت قیمت هستند، نه تضمین کننده آن.

الگوی پوشای نزولی ( Bearish Engulfing Pattern)

زمانی که تعداد فروشندگان از خریداران بیشتر باشد، یک الگوی پوشای نزولی در یک روند صعودی ایجاد می شود. این الگو به صورت یک بدنه واقعی قرمز بلند، شکل می گیرد که یک بدنه واقعی سبز کوچک را در بر میگیرد. این الگو نشان می دهد که فروشندگان دوباره کنترل را به دست گرفته اند و قیمت می تواند به افت خود ادامه دهد.

الگوی پوشای صعودی ( Bullish Engulfing Pattern)

زمانی که تعداد خریداران از فروشندگان بیشتر باشد، یک الگوی پوشای در سمت صعودی بازار اتفاق می افتد و در نمودار به صورت یک بدنه واقعی سبز رنگ که یک بدنه واقعی قرمز کوچک را در بر می گیرد شکل می گیرد. از آنجایی که گاوها کنترل بازار را در دست دارند، قیمت می تواند افزایش یابد.

الگوی ستاره عصرگاهی نزولی

الگوی ستاره عصرگاهی (evening star) یک الگوی ممتاز است. این الگو با آخرین شمع الگو که در زیر بدنه واقعی کوچک روز قبل باز می شود شناسایی می شود. بدنه واقعی کوچک می تواند قرمز یا سبز باشد. آخرین شمع دو روز قبل در اعماق بدنه واقعی شمع بسته می شود. این الگو نشان دهنده توقف خریداران و سپس کنترل بازار توسط فروشندگان است. فروش می تواند افزایش پیدا کند.

الگوی هارامی نزولی

الگوی هارامی نزولی (bearish harami)، یک بدنه واقعی کوچک (قرمز رنگ) است که کاملاً درون بدن واقعی روز قبل قرار می گیرد. این الگو چندان کاربردی نیست که بتوان بر اساس آن عمل کرد و نشان دهنده عدم تصمیم گیری از سوی خریداران است. اگر قیمت پس از آن بالاتر رود، ممکن است همچنان روند صعودی باشد، اما اگر قیمت کاهش یابد نشان دهنده لغزش است.

الگوی هارامی صعودی

الگوی هارامی صعودی (bullish harami)، مخالف الگوی هارامی نزولی وارونه است. یک روند نزولی در جریان است و یک بدنه واقعی کوچک (سبز) در داخل بدنه واقعی بزرگ (قرمز) روز قبل قرار دارد. این عمل نشان می دهد که روند در حال توقف است. اگر بازار یک روز دیگر نیز روند صعودی داشته باشد، ممکن است روند صعودی بیشتری در راه باشد.

الگوی هارامی کراس نزولی

الگوی هارامی کراس (bearish harami cross) نزولی در یک روند صعودی رخ می دهد، که در آن شمع بالایی توسط یک دوجی دنبال می‌شود (بازه زمانی که شمع تقریباً باز و بسته می‌شود). دوجی در بدنه واقعی بازه زمانی قبلی است. بقیه مفاهیم مانند همان الگوی هارامی نزولی است.

الگوی هارامی کراس صعودی

الگوی هارامی کراس صعودی (bullish harami cross) در یک روند نزولی رخ می دهد، که در آن یک شمع پایینی توسط یک دوجی دنبال می شود. دوجی در بدنه واقعی بازه زمانی قبلی است. بقیه مفاهیم مانند الگوی هارامی صعودی هستند.

چند الگوی سیاه و سفید دیگر را مشاهده کنید، که البته رنگ های رایجی برای نمودارهای شمعی هستند.

الگوی صعودی سه کندلی ( Bullish Rising Three)

این الگو با شمعی به نام «روز سفید بلند» شروع می شود. سپس در دومین، سومین و چهارمین بازه زمانی معاملاتی، بدنه‌های واقعی کوچک قیمت را پایین‌تر می‌آورند، اما همچنان در محدوده قیمتی روز سفید بلند (روز اول در الگو) باقی می‌مانند. پنجمین و آخرین روز الگو، یک شمع روز سفید بلند دیگر است.

اگرچه این الگو به ما نشان می دهد که قیمت برای سه روز متوالی در حال کاهش است، اما پایین ترین سطح جدیدی مشاهده نمی شود و معامله گران خود را برای حرکت صعودی بعدی آماده می کنند.
تغییر جزئی این الگو در هنگامی رخ می دهد که فاصله شمع روز دوم به دنبال شمع اول افزایش می یابد. بقیه موارد این الگو شبیه توضیحات قبلی است و تفاوت های جزئی دارد. هنگامی که این تغییر رخ می دهد، به آن «حفظ تشک صعودی» می گویند.

الگوی نزولی سه کندلی ( Bearish Falling Three)

این الگو با یک روز نزولی شروع می شود. به دنبال آن سه بدنه واقعی کوچک به سمت بالا شکل می گیرند، اما در محدوده اولین روز بزرگ نزولی باقی می مانند. این الگو زمانی تکمیل می شود که روز پنجم یک حرکت رو به پایین بزرگ دیگر انجام دهد. این نشان می دهد که فروشندگان دوباره کنترل بازار را بدست گرفتند و قیمت ممکن است کاهش یابد.

سخن آخر

همانطور که تاجران برنج ژاپنی قرن ها پیش کشف کردند که احساسات سرمایه گذاران در مورد معامله یک دارایی، تأثیر عمده ای بر روند قیمت آن دارایی دارد. کندل‌ها به معامله‌گران کمک می‌کنند تا احساسات پیرامون یک سهام یا سایر دارایی‌ها را بسنجند و به آنها کمک می‌کند تا پیش‌بینی‌های بهتری در مورد روند آن سهام داشته باشند.

انواع نمودار قیمت در تحلیل تکنیکال

در این مقاله در مورد انواع نمودار‌های قیمت در تحلیل تکنیکال بحث می‌نماییم. این نمودار‌ها شامل نمودار میله‌ای، خطی و شمعی یا کندل استیک می‌باشند. سرمایه‌گذاران و معامله‌گران برای ورود به بازار‌های مالی نمودار‌های مختلف را تحلیل و بررسی می‌نمایند. در ادامه سه نمودار را بر روی نماد سهام ایران خودرو (خودرو) بررسی می‌نماییم.

نمودار میله‌ای

در نمودار میله‌ای تغییرات قیمت هر روز را توسط یک میله نمایش می‌دهد. نمودار میله‌ای نشان دهنده ۴ قیمت می‌باشد. این ۴ قیمت شامل قیمت باز شدن (Open Price) ، بالاترین قیمت (High Price)، پایین‌ترین قیمت (Low Price) و قیمت بسته شدن (Close Price) می‌باشد. در شکل زیر ۴ قیمت اصلی را بر روی میله‌ی قیمتی نمایش می‌دهیم.

با توجه به شکل بالا، خط کوچکی که در سمت راست میله قرار دارد نشان‌دهنده قیمت (Close Price) و خط کوچک در سمت چپ میله بیانگر قیمت (Open Price) می‌باشد. با توجه به قرارگیری این خطوط، میله‌ها به صورت نزولی ( کاهشی) و صعودی (افزایشی) تعریف می‌شوند. شکل زیر میله صعودی و نزولی را نشان می‌دهد.

در شکل زیر نمودار قیمتی نماد سهام ایران خودرو (خودرو) را به صورت میله‌ای نشان می‌دهیم.

نمودار خطی

اکثر معامله‌گران بر این باورند که قیمت بسته شدن نسبت به سایر قیمت‌ها اهمیت بالاتری دارد. نمودار خطی تنها بر اساس قیمت (Close Price) رسم می‌شود و ساده‌ٔترین نوع نمودار می‌باشد. به این معنا که از اتصال نقاط مربوط به این قیمت در هر روز این خطوط ترسیم می‌شود. در شکل زیر نمودار قبلی سهام ایران خودرو (خودرو) را به صورت خطی مشاهده می‌کنید.

مقایسه نمودار میله‌ای و خطی

نمودار خطی بررسی کلیات حرکات قیمت است و زمان لحاظ نمی‌شود بنابراین اگر قیمت تغییری نکند نمودار دست‌نخورده باقی می‌ماند. در حالیکه نمودار میله‌ای ترکیبی از قیمت و زمان می‌باشد. به عنوان مثال قیمت‌های هر روز به صورت یک واحد یا یک میله رسم می‌گردد، حتی زمانیکه قیمت تغییری نکند نیز این کار انجام می‌شود.

نمودار شمعی (کندل استیک)

در حدود یک قرن است که ژاپنی‌ها از نمودار‌ها و تحلیل تکنیکال بهره می‌برند. نمودار‌های شمعی نسخه ژاپنی نمودار‌های میله‌ای هستند. در این نمودار‌ها نیز مشابه نمودار‌های میله‌ای ۴ قیمت که شامل قیمت باز شدن (Open Price) ، بالاترین قیمت (High Price)، پایین‌ترین قیمت (Low Price) و قیمت بسته شدن (Close Price) می‌باشد را نشان می‌دهند. شکل زیر بیانگر کندل‌های مربوط به نمودار شمعی می‌باشد.

با توجه به شکل فوق می‌توانید علت نامگذاری این نمودار‌ها را درک کنید. آنها تا حدودی شبیه یک شمع و فتیله آن می‌باشند. خط‌های باریک در شکل بالا را سایه (shadow) که بیانگر محدوده نوسان قیمت در طول روز بین پایین‌ترین و بالاترین نقطه می‌باشد، می‌نامیم. قسمت پهن شکل را بدنه (body) گوییم، که فاصله بین قیمت (Open Price) و (Close Price) می‌باشد. با توجه به نحوه قرار گیری این دو قیمت، کندل‌ها به صورت افزایشی و کاهشی شکل می‌گیرند. شکل زیر نمایش کندل افزایشی و کندل کاهشی می‌باشد.

بسیاری از معامله گران، نمودار شمعی را در مقایسه با نمودار میله ای (با وجود اینکه هر دو نمودار دارای ۴ قیمت هستند )، از نظر بصری جالب تر می‌دانند و تحلیل و تفسیر آن را راحت‌تر می‌دانند. شکل زیر نمودار نماد سهام ایران خودرو (خودرو) را به صورت شمعی (کندل استیک) نشان می‌دهد.

نمودار هایکن آشی (Heikin Ashi)

در نمودار هایکن آشی (Heikin Ashi) بر اساس میانگین داده‌های قیمت، نمودار شمعی ژاپنی را با فیلتر نمودن نویز بازار ایجاد می‌کند.

برخی از ویژگی‌های نمودارهای هایکن آشی (Heikin Ashi) که توسط Munehisa Homma در دهه 1700 توسعه یافت، با نمودارهای شمعی مشترک است، اما مقادیر استفاده شده برای ایجاد هر شمع (کندل) متفاوت است. در تکنیک هایکن آشی (Heikin Ashi) به جای استفاده از ۴ قیمت اصلی یعنی قیمت باز شدن، قیمت بسته شدن، بیشترین و کمترین قیمت، از فرمول اصلاح شده بر اساس میانگین‌های دو دوره‌ای استفاده می‌کند. این به نمودار ظاهر صاف‌تری می‌دهد و تشخیص روندها و معکوس‌ها را آسان‌تر می‌کند، اما شکاف‌ها و برخی داده‌های قیمت را نیز پنهان می‌کند.

در شکل زیر نمودار شرکت ایران خودرو (خودرو) را در حالت هایکن آشی (Heikin Ashi) مشاهده می‌نماییم.

هایکین آشی به شما چه می‌گوید؟

معامله‌گران تکنیکال از نمودار هایکن آشی (Heikin Ashi) برای شناسایی آسان‌تر یک روند خاص استفاده می‌کنند. شمع‌های سفید توخالی (یا سبز) بدون سایه‌های پایین‌تر برای نشان دادن یک روند صعودی قوی استفاده می‌شوند، در حالیکه شمع‌های پر شده سیاه (یا قرمز) بدون سایه بالایی برای شناسایی یک روند نزولی قوی استفاده می‌شوند.

کندل‌های معکوس در تکنیک هایکن آشی (Heikin Ashi) شبیه به الگوهای معکوس در نمودار‌های شمعی ژاپنی هستند. کندل‌ها دارای جثه‌های کوچک و سایه های بلند بالایی و پایینی هستند. هیچ شکافی در نمودار هایکن آشی وجود ندارد، زیرا شمع (کندل) فعلی با استفاده از اطلاعات شمع (کندل) قبلی محاسبه می شود.

از آنجایی که تکنیک هایکن آشی (Heikin Ashi)بر اساس میانگین اطلاعات قیمت دو دوره می‌باشد، روندها، الگوهای قیمت و نقاط معکوس را ساده‌تر نمایش می‌دهد. نمودارهای هایکن آشی (Heikin Ashi) معمولاً دارای شمع‌های (کندل‌ها‌ی) رنگی متوالی بیشتری هستند که به معامله‌گران کمک می‌کند تا حرکت‌های قیمت گذشته را به راحتی شناسایی کنند.

نمودار رنکو (Renko)

تعریف و کاربرد نمودار رنکو (Renko)

نمودار رنکو نوعی نمودار است که توسط ژاپنی‌ها توسعه داده شده است و تنها با استفاده از حرکت قیمتی و فارغ از مدت زمان سپری شده در هر بازه قیمتی است. که این مورد باعث می‌شود نمودار رنکو بسیار متفاوت‌تر از سایر نمودار‌ها که بر اساس قیمت ـ زمان تشکیل می‌شوند شکل بگیرد. تصور می‌شود که نام آن از کلمه ژاپنی آجر، “renga” گرفته شده است، زیرا نمودار شبیه به یک سری آجر است. یک آجر جدید زمانی ایجاد می‌شود که قیمت مقدار مشخصی از قیمت را تغییر می‌دهد و هر آجر در یک زاویه 45 درجه (بالا یا پایین) نسبت به آجر قبلی قرار می‌گیرد. یک آجر بالا معمولاً سفید یا سبز رنگ است، در حالی که آجر پایین معمولاً به رنگ سیاه یا قرمز است.

شایان ذکر است در زمان نگارش این مقاله، امکان دسترسی به نمودار رنکو در سایت رهاورد وجود نداشته است. استفاده از این نمودار در سایت Tradingview.com امکان پذیر می‌باشد.

شکل زیر نمودار ارز دیجیتال بیت‌کوین (Bitcoin) را به صورت رنکو (Renko) در تایم فریم روزانه نشان می‌دهد.

نمودار رنکو به شما چه می گوید؟

نمودارهای رنکو برای فیلتر کردن تغییرات جزئی قیمت طراحی شده‌اند تا تمرکز معامله‌گران بر روندهای مهم آسان‌تر شود. در حالی که این امر تشخیص روندها را بسیار ساده‌تر می‌کند، اما نکته منفی این است که برخی از اطلاعات قیمت به دلیل ساخت آجری ساده نمودارهای رنکو از بین می‌روند.

نمودارهای رنکو در شناسایی سطوح حمایت و مقاومت موثر هستند. زیرا نویز بسیار کمتری نسبت به نمودار شمعی در آنها وجود دارد. هنگامی که یک روند قوی شکل می‌گیرد، معامله‌گران رنکو ممکن است بتوانند برای مدت طولانی قبل از اینکه حتی یک آجر در جهت مخالف شکل بگیرد، آن روند را شناسایی کنند.

تفاوت بین نمودارهای رنکو و نمودارهای هایکین آشی

نمودارهای هایکن آشی (Heikin Ashi) که در ژاپن نیز توسعه یافته‌اند، می‌توانند ظاهری مشابه با نمودارهای رنکو داشته باشند، زیرا هر دو دوره‌های ثابت بالا یا پایین را نشان می‌دهند که روند را برجسته می‌کنند. در حالی که نمودارهای رنکو از مقدار جعبه ثابت استفاده می‌کنند، نمودارهای هایکن آشی (Heikin Ashi) میانگین قیمت باز شدن، قیمت بسته شدن، بیشترین و کمترین قیمت را برای دوره زمانی فعلی و قبلی می‌گیرند. بنابراین اندازه هر جعبه یا شمع اندازه متفاوتی دارد و میانگین قیمت را نشان می‌دهد. نمودارهای هایکن آشی (Heikin Ashi) برای برجسته کردن روندها به همان روشی که نمودارهای رنکو هستند مفید هستند.

نمودار (Hollow Candle)

این نوع از کندل استیک بسته به قیمت باز و بسته شدن و مقایسه دو قیمت پایانی در دو کندل، در چهار شکل دیده می‌شود.

کندل‌های پر شده سیاه زمانی اتفاق می‌افتد که آخرین قیمت بیشتر از آخرین قیمت قبلی اما کمتر از قیمت باز شدن باشد.

همچنین کندل‌های توخالی سیاه زمانی رخ می‌دهند که آخرین قیمت بیشتر از آخرین قیمت و اولین قیمت قبلی باشد.

کندل‌های پر شده قرمز زمانی رخ می‌دهند که آخرین قیمت کمتر از اولین قیمت و آخرین قیمت قبلی باشد.

از طرفی کندل‌های توخالی قرمز زمانی رخ می‌دهند که آخرین قیمت بیشتر از اولین قیمت اما کمتر از آخرین قیمت قبلی باشد.

کندل توخالی نشان از بازار صعودی دارد که در آن آخرین قیمت بیش از قیمت شروع می‌باشد. کندل تو پر نشان از روند نزولی دارد که آخرین قیمت کمتر از قیمت آغازین آن است. شایان ذکر است رنگ کندل‌ها می‌تواند به صورت سبز و قرمز نیز باشد.

تحلیلگران تکنیکال می‌توانند به سرعت اطلاعات زیادی را از رنگ کندل‌ها قبل از بررسی هر جنبه ای از نمودار جمع آوری کنند. به عنوان مثال، یک کندل پر شده سیاه ممکن است نشان دهد که قیمت در حال بالا رفتن است، در حالی که یک کندل پر شده قرمز نشان از یک روند نزولی واضح و قوی است. معامله گران ممکن است از این بینش ها برای سنجش احساسات بازار استفاده کنند.

شکل زیر نمودار ایران خودرو (خودرو) را به صورت Hollow Candle نمایش می‌دهد.

اکثر معامله گران از نمودارهای کندل استیک در ارتباط با سایر اشکال تحلیل تکنیکال استفاده می کنند. به عنوان مثال، آنها ممکن است احساسات بازار را با استفاده از نمودارهای شمعی بسنجند و سپس از الگوهای نمودار برای شناسایی مناطق بالقوه خرابی یا شکست استفاده کنند.

جمع بندی

در این مقاله به تفصیل در مورد انواع نمودار قیمتی از جمله نمودار خطی، میله‌ای و نمودار شمعی و همچنین نمودار‌های هایکن آشی (Heikin Ashi) و نمودار رنکو (Renko) صحبت نمودیم. با وجود استفاده از داده‌های یکسان نمودار‌های شمعی ظاهری جذاب‌تر و ساده‌تر نسبت به نمودار‌های خطی و میله‌ای به نمایش می‌گذارند و تحلیل کردن و تفسیر اطلاعات در این نمودار‌ها بسیار ساده صورت می‌پذیرد. استفاده از الگو‌های شمعی ژاپنی، تکنیکی برای تشخیص رفتار و روانشناسی بازار می‌باشد.

منابع

Murphy, John J. Technical Analysis of the Financial Markets: A Comprehensive Guide to Trading Methods and Applications. United Kingdom: New York Institute of Finance, 1999