مقایسه بورس ایران و جهان

بازار بورس جهانی

مقایسه بورس ایران با ۴ بورس بزرگ جهان

در هفت ماه سال ۹۹ مسئولان مختلف به‌دفعات سعی در ایجاد یک جو روانی برای حمایت از بازار سرمایه داشته‌اند؛ برداشت از صندوق توسعه ملی، تجهیز منابع مالی شرکت‌هایی حقوقی و. از جمله سیاست‌های است که از سوی مسئولان مختلف معرفی شده است.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از روزنامه فرهیختگان؛ بازار سرمایه ایران در حالی وارد هفتمین ماه از سال ۹۹ شد که در ماه‌های گذشته هم از لحاظ رشد قیمتی در سه ماه اول سال و هم از لحاظ ریزش و اصلاح قیمتی در دوماه اخیر رکورد زده است. در این هفت ماه مسئولان مختلف به‌دفعات سعی در ایجاد یک جو روانی برای حمایت از بازار سرمایه داشته‌اند؛ برداشت از صندوق توسعه ملی، تجهیز منابع مالی شرکت‌هایی حقوقی و. ازجمله سیاست‌های است که از سوی مسئولان مختلف معرفی شده است. اما یکی از سیاست‌های حمایتی که هم می‌تواند بخشی از اضافه تقاضای بازار سرمایه را پاسخ دهد و هم مانع از خروج نقدینگی از بازار شود عمق‌بخشی به بازار سرمایه از طریق ورود شرکت‌های بورسی و افزایش عرض اولیه‌ها در بازار سرمایه است که این امر هم نیازمند ساده‌سازی مقایسه بورس ایران و جهان قوانین پذیرش شرکت‌های بورسی است.

در سال ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ که بازار سرمایه در دوران ساکنی به سر می‌برد به ترتیب شاهد ۱۴ و ۲۱ عرض اولیه بودیم اما در سال ۱۳۹۸ که رشد چندصددرصدی بازار سرمایه از این سال رقم خورد تنها ۲۱ شرکت مجوز ورود به بازار سرمایه را پیدا کردند و این امر حاکی از نادیده گرفته شدن سیاست تسهیل ورود شرکت‌های بورسی در جهت حمایت از بازار از سوی مسئولان است. در این گزارش سعی در معرفی الزامات اساسی در بازار بورس ایران و مقایسه این الزامات با دیگر بورس‌های منتخب جهان داریم.

۲۳ سال فعالیت و ۶۵۸ نماد

بورس‌های اوراق بهادار با توجه به شرایط، اهداف و نیازهای شرکت‌ها، بازارهای مختلفی را برای پذیرش آنها ایجاد می‌کنند. هریک از این بازارها الزامات و معیارهای ویژه خود را دارند. در برخی از بورس‌های اوراق بهادار، بازاری تحت‌عنوان بازار برتر ایجاد شده است که شرکت‌های پذیرفته‌شده در این بازار، جزء مهم‌ترین و بزرگ‌ترین شرکت‌های آن بورس به‌شمار می‌روند.

معیارهای پذیرش در این بازار نسبت به سایر بازارهای ایجادشده در بورس اوراق بهادار سختگیرانه بوده و در برخی موارد این بازار دارای معیارهای اضافی برای پذیرش شرکت‌هاست. فکر اصلی ایجاد بورس اوراق بهادار تهران به سال ۱۳۱۵ برمی‌گردد ولی اولین معاملات بورس تهران در سال ۱۳۴۶ صورت گرفت و از سال ۱۳۷۶ با تغییراتی اساسی که درحوزه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری انجام گرفتند به فعالیت خود ادامه داد. قوانین سخت و الزامات زیاد برای پذیرش شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار موجب شد که بسیاری از شرکت‌ها نتوانند مجوزهای لازم برای ورود به بازار بورس را دریافت کنند و برای شرکت‌ها با وجود رعایت الزامات، گرفتن مجوز برای ورود به بازار بورس مساله‌ای زمانبر بود و شرکت‌ها مدت زمان زیادی را برای بهره‌مندی از مزایای بازار بورس باید صبر می‌کردند. این قوانین سختگیرانه درنهایت منجر به ایده تشکیل بازاری دیگر با قوانین آسان‌تر در سال ۱۳۸۴ شد و سرانجام بازار فرابورس ایران در ۶ مهرماه ۱۳۸۸ به‌طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.

اگر بنای اساسی فعالیت‌های بورسی ایران را از سال ۱۳۷۶ فرض کنیم؛ امروزه پس از ۲۳ سال در حدود ۶۵۸ نماد در بازارهای بورس و فرابورس ایران فعال هستند. این قوانین سختگیرانه و الزامات متعدد نه‌تنها موجب شفافیت اطلاعاتی در بازار بورس ایران نشده، بلکه بنابر شواهد، ظن دستکاری در اسناد شرکت برای رعایت الزامات نیز در ذهن‌ها را ایجاد کرده است. اما نکته‌ای عجیب که در این زمینه وجود دارد؛ این است که حدود ۱۷۵ نماد در بازار پایه در یکی از تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز فعال هستند که نتوانسته‌اند الزامات بازار بورس و فرابورس را تامین کنند و درحال‌حاضر بدون رعایت الزام خاصی و تنها با تشخیص شورای بورس قابلیت نقل‌وانتقال در بازار را پیدا کرده‌اند.

نمونه‌ این امر را تنها در بازار بورس استانبول می‌توان مشاهده کرد، با این تفاوت که در بورس آنجا این‌گونه شرکت‌ها تحت نظارت شدید هیات نظارت بازار سرمایه ترکیه هستند. از طرفی، دیگر بازارهای بورسی مطرح دنیا نظیر بورس لندن، وین و ژاپن اساس فعالیت‌های شرکت‌های فعال در بازار بورس خود را بر شفافیت اطلاعاتی، ارائه گزارش‌های مستدل و منظم برای فعالان بازار و حذف قوانینی که به فضای شفافیت اطلاعاتی کمکی نمی‌کند، بنا کرده‌اند. اما مجموعه قوانین برای پذیرش شرکت‌ها در بازار بورس و فرابورس در ایران تنها منوط به الزامات حسابداری و سودسازی است و الزامات گزارش‌دهی و حقوق سهامداران خرد کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.

قیف وارونه ورود به بورس ایران

بازار بورس ایران از مجموعه دو بازار بورس و فرابورس با ۶۵۸ نماد معاملاتی تشکیل شده است. قوانین سختگیرانه بازار بورس موجب تشکیل بازار فرابورس در سال ۱۳۸۸ شد و این قوانین اصلی‌ترین تفاوت این دو بازار است. قوانین سختگیرانه بورس سبب شد که نمادهای پذیرفته‌شده در آن ریسک کمتری را نسبت به فرابورس متحمل شوند. این کاهش ریسک درمورد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار بورس موجب نقدشوندگی بهتر و تاثیر در انتظارات آتی سهام نسبت به شرکت‌های پذیرفته‌شده بورسی می‌شود.

از طرفی دوره ثبت شرکت‌ها در فرابورس به علت ساده‌تر بودن شرایط پذیرش نسبت به بورس کمتر است و آخرین تفاوت این دو بازار مربوط به کارمزد خرید و فروش معاملات است که در بازار فرابورس کارمزد بیشتری گرفته می‌شود. بازار بورس ازمجموع سه بازار و بازار فرابورس از مجموع هفت بازار ایجاد می‌شوند. یکی از بازارهای فرابورس بازار پایه است که در جهت برنامه‌های توسعه کشور ایجاد شده و براساس یکی از الزامات ماده قانون برنامه پنجم توسعه و ماده ۳۶ احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور که می‌گوید هر شرکت سهامی عام باید سازوکار معاملاتی داشته باشد و باید پذیرش شود. این‌گونه شرکت‌ها تنها با تایید شورای عالی بورس وارد بازار سرمایه می‌شوند و ملزم به رعایت هیچ‌گونه از الزاماتی که برای دیگر بازارها اعمال می‌شوند، نیستند.

ازمجموع ۶۵۸ نمادی که در بازار سرمایه ایران وجود دارند، ۱۷۵ نماد در بازار پایه فعالند که در گذشته به سه‌بازار پایه الف، ب و ج تقسیم می‌شدند و براساس تقسیم‌بندی جدید به سه دسته تابلوی پایه‌های زرد، نارنجی و قرمز تقسیم می‌شوند و بیشتر تحت کنترل قرار می‌گیرند. مورد بعدی که می‌توان به‌عنوان یک نقد بسیار مهم در پذیرش شرکت‌ها عنوان کرد، بی‌توجهی به ارائه گزارش‌های شرکت و نبود یک استاندارد معیار بین‌المللی برای ارائه این گزارش‌هاست.

در این هنگام شرکت به‌صورت سلیقه‌ای درنحوه نوشتن گزارش‌ها عمل کرده و همین‌ها را نیز منظم منتشر نمی‌کند که درنتیجه صحت آنها در هاله‌ای از ابهام قرار می‌گیرد. بنابراین این گزارش‌های پراکنده نه‌تنها کمکی به ارتقای شفافیت اطلاعات در سطح بازار سرمایه نمی‌کند، بلکه عاملی برای سردرگمی افراد و ناکارایی بازار می‌شود. این گزارش‌ها از عوامل اصلی جهت‌دهی به روند بازار تلقی می‌شوند و در همین یک ماه اخیر که بازار سرمایه دچار نزول قیمتی شدیدی شده، بسیاری مقایسه بورس ایران و جهان از شرکت‌ها با ارائه گزارشی تحت عنوان افشای اطلاعات با اهمیت سعی در بسته شدن نماد در بازار سرمایه داشته‌اند. بنابراین انتظار می‌رود سازمان بورس با ارائه راهکاری مناسب الزامات گزارش‌دهی را بیشتر مورد توجه قرار دهد و با ایجاد اتحادیه‌های حمایت از سهامداران، شرکت‌ها را به پاسخگویی به تمامی سهامداران در ارتباط با صحت و سقم گزارش‌هایی که منتشر می‌کنند، وا دارد.

الزامات پذیرش شرکت‌ها در بورس استانبول

بورس استانبول از چهار بازار اصلی شامل بازار سهام، بازار اوراق بدهی، بازار مشتقه و بازار الماس و فلزات گرانبها تشکیل شده که هرکدام از این بازارها دارای چندین بازار به‌عنوان بازار زیرمجموعه هستند. بازار سهام استانبول از مجموع هفت بازار تشکیل شده که بازار ستارگان آن به‌عنوان بازار برتر بورس استانبول شناخته می‌شود و شرکت‌هایی که سهام شناور آزاد آنها برابر یا مقایسه بورس ایران و جهان بیش از ۱۰۰ میلیون لیر ترکیه باشد، در این بازار جای می‌گیرند. البته سهام شناور آزاد شرکت‌های حاضر در بازار ستارگان به‌صورت هر ۶ ماه یک‌بار مورد بازبینی قرار می‌گیرد و اگر این نسبت کمتر باشد، شرکت به بازار اصلی نقل مکان می‌کند. نکته‌ای که سبب تمایز بورس استانبول با دیگر بورس‌ها می‌شود، ایجاد بازار متنوع برای عمق‌بخشی و مشارکت بیشر افراد و شرکت‌های بورسی در بازار بورس استانبول است، اما کارآیی بازار را فدای این تنوع‌بخشی نمی‌کنند و با نظارت پی‌درپی و مداوم سبب شفافیت اطلاعاتی و کارآیی بازار می‌شوند.

به‌عنوان مثال یک بازار تحت‌عنوان بازار سهام برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای ایجاد کرده‌اند که شامل شرکت‌هایی است که سهام آنها به‌طور مستقیم به سرمایه‌گذاران خاص و واجد شرایط عرضه می‌شود. همچنین سهام برخی از شرکت‌های عمومی که درنتیجه ارزیابی وضعیت مالی و ساختار مالکیت آنها توسط هیات بازار سرمایه ترکیه به‌عنوان نهاد ناظر، قابلیت معامله در بورس استانبول را ندارد، در صورت ثبت سهام این شرکت‌ها نزد هیات بازار سرمایه ترکیه می‌توانند در پلتفرم معاملاتی آزاد معامله شوند؛ که برای سرمایه‌گذاری دارای ریسک‌های بسیاری است. شاید بتوان گفت از لحاظ مجموعه قوانین و ایجاد بازارهای پی‌درپی، بازار بورس ایران بسیار شبیه بورس استانبول است و این بورس همانند بازار بورس ایران بیشترین توجه خود را منوط به مسائل حسابداری و سودسازی شرکت‌ها کرده است.

الزامات پذیرش شرکت‌ها در بورس وین

بورس اوراق بهادار وین از چهار بازار عمده تحت عناوین برتر، استاندارد، مستقیم ممتاز و مستقیم تشکیل شده است. برای اولین‌بار در میان بورس‌های جهان، بورس وین سه‌نوع الزام یعنی الزامات کلی، الزامات پایه‌ای و الزامات گزارش‌دهی را برای پذیرش شرکت‌ها در بازار بورس انجام داد. علاوه‌بر این، چون بازار بورس وین تحت قوانین اتحادیه اروپاست، شرکت‌های عضو این بازار باید الزامات وضع‌شده توسط اتحادیه اروپا را نیز رعایت کنند. تحت این مجموعه قوانین بازار بورس وین با بیشترین الزامات شفافیت اطلاعاتی فعالیت می‌کند و تمامی شرکت‌های حاضر در این بازار ملزم به ارائه گزارش‌ها براساس استانداردهای حسابداری بین‌المللی به‌رسمیت شناخته‌شده و انتشار این گزارش‌ها به سه زبان انگلیسی، فرانسوی و آلمانی هستند.

علاوه‌بر این الزامات قانونی گفته‌شده نیز برای اولین‌بار در این بورس تمامی شرکت‌ها به یک سامانه الکترونیکی برای انتشار سریع اطلاعات متصل شدند که به مرور زمان این عامل به تمامی بورس‌های جهان راه یافت. همچنین در بورس وین، اگر شرکت اقدام به خرید یا فروش سهم خود کند یا مدیران شرکت معاملاتی انجام دهند، شرکت موظف است طی دو روز بعد نسبت‌به این مسائل شفاف‌سازی کند، وگرنه معاملات نماد شرکت با وقفه روبه‌رو خواهد شد. علاوه‌بر این در راستای جلوگیری از معاملات نهانی، شرکت باید طبق قوانین سوءاستفاده از بازار، فهرست افرادی را که در داخل شرکت از اطلاعات نهانی خبر دارند، تهیه و به اطلاع فعالان بورس وین برساند. مورد دیگری را که در بورس وین به‌عنوان یک ویژگی کاربردی و مهم می‌توان ذکر کرد، الزام شرکت‌ها به داشتن یک بازارگردان مورد تایید است؛ به‌نحوی که قبل از ورود شرکت به بازار بورس باید بازارگردان آن مشخص شود. این امر موجب قابلیت نقدشوندگی بهتر بورس وین در مقایسه با دیگر بازارهای بورس می‌شود.

الزامات پذیرش شرکت‌ها در بورس لندن

بورس اوراق بهادار لندن باتوجه به اندازه شرکت، رشد، اهداف و نیازهای تامین مالی شرکت‌ها در سه بازار برتر، بازار استاندارد و بازار استاندارد برای معاملات رسید سپرده جهانی تقسیم می‌شود. در بازار بورس لندن برای پذیرش شرکت‌های بورسی به‌جای الزامات قانونی به تعهدات مداومی که شرکت ملزم به انجام آنها است، توجه زیادی شده است. این امر موجب شفافیت اطلاعاتی بیشتر شرکت‌ها در بورس لندن می‌شود. این گزارش‌ها علاوه‌بر انتشار بیانیه موقت و بیانه‌های جوابگویی باید به‌صورت ۶ ماهه و سالانه طبق استانداردهای گزارش‌دهی مالی بین‌المللی تهیه و انتشار یابند. نکته جالبی که در بورس لندن می‌توان ذکر کرد این است که برای شرکت‌های بورسی این حق را قائل شده‌اند که در مجمع عمومی با تایید حداقل ۷۵ درصد از سهامداران می‌توانند پذیرش اوراق بهادار خود را لغو کنند که این عامل در دیگر بورس‌های جهان به‌ندرت دیده می‌شود.

نکته دیگری که در بورس لندن برای اولین‌بار شاهد آن بودیم این است که شرکت‌هایی که قصد پذیرش در بازار برتر بورس لندن را دارند، باید یک شرکت تامین سرمایه را به‌عنوان حامی خود به بورس معرفی کنند. درواقع این شرکت حامی، مناسب بودن شرکت برای عرضه اولیه عمومی را بررسی و ارزیابی می‌کند و درباره قوانین پذیرش و تاییدیه اساسنامه شرکت به شرکت متقاضی مشورت می‌دهد. آن چیزی که از مجموعه قوانین بورس لندن متوجه می‌شویم این است که شرکت‌ها به‌راحتی وارد بورس لندن می‌شوند، ولی برای فعال ماندن در این بورس باید قوانین سختی را رعایت و شفافیت اطلاعاتی را به میزان زیادی موردتوجه خود قرار دهند.

الزامات پذیرش شرکت‌ها در بورس توکیو

بورس سهام توکیو یکی از معتبرترین بورس‌های دنیاست، به‌طوری‌که ازلحاظ ارزش بازاری رتبه سوم دنیا و رتبه اول آسیا را به خود اختصاص داده است. بازار بورس توکیو در مجموع از ۶ بازار مختلف تشکیل شده که بازار بخش اول و بازار بخش دوم تابلوهای اصلی بورس سهام توکیو هستند و به‌ترتیب شرکت‌های ژاپنی و خارجی با اندازه بزرگ و متوسط در این بازارها پذیرفته می‌شوند. بازار بخش اول بورس سهام توکیو ازلحاظ اندازه و نقدشوندگی به‌عنوان یکی از بازارها با رتبه بالا در دنیا شناخته می‌شود، به‌طوری‌که که سرمایه‌گذاران خارجی بخش عمده‌ای از معاملات سهام خود را در این بازار انجام می‌دهند. در بورس توکیو شاهد قوانین سختگیرانه‌ ارزش بازار سهام برای پذیرش شرکت‌های بورسی هستیم. این عامل درکنار شرط داشتن حداقلی تعداد سهامداران موجب تشکیل اتحادیه و هیات‌های سهامداران خرد در بورس توکیو شده که با نظارت‌های خود موجب شفافیت اطلاعاتی و مانع از انجام هرگونه تخلفی از سوی شرکت می‌شوند.

اساس کار بورس توکیو براساس روابط بین سهامداران خرد و شرکت بنا شده و به حقوق سهامداران خرد توجه بسیاری شده است، به‌نحوی‌که سازمان بورس اوراق بهادار ژاپن خود را ملزم به حفاظت از سرمایه سهامداران خود می‌داند و برای اولین‌بار در میان بورس‌های جهان، حقوق صاحبان سهام را به‌عنوان یکی از الزاماتی که شرکت‌های بورسی برای پذیرش باید اجرا کنند، در میان قوانین خود جای داد. این عامل موجب شده بورس توکیو نه‌تنها ازلحاظ ارزش بازار و شفافیت اطلاعاتی جزء بورس‌های معتبر دنیا باشد، بلکه ازلحاظ مشارکت مردمی و تعداد سهامداران خرد نیز در میان رتبه‌های برتر بازارهای بورسی در سطح جهان است.

نگاهی به تازه ترین وضعیت بورس ها در جهان

به گزارش ایسنا به نقل از بلومبرگ، رشد اقتصادی بسیاری از کشورها در حال بازگشت به محدوده مثبت است: مرکز آمار آلمان اعلام کرد بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۱ به میزان ۱.۵ درصد رشد کرده که این رشد، نخستین رشد مثبت فصلی یک سال اخیر این کشور محسوب می شود. مرکز آمار فرانسه نیز اعلام کرد در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۱، متوسط رشد اقتصادی این کشور ۰.۹ درصد اندازه‌گیری شده است که ۱.۱ درصد بیشتر از رشد اقتصادی ثبت شده این کشور در سه ماهه قبلی بوده است.

رشد ضعیف تر از حد انتظار بخش تولید آمریکا، نگرانی ها از طولانی تر شدن احیای اقتصاد آمریکا را افزایش داده است. شاخص تولید تا پایان ماه جولای با ۱.۱ درصد کاهش نسبت به ماه قبل رقم ۵۹.۵ واحدی را به ثبت رساند. از سوی دیگر نیل کاشکاری- مدیر دفتر منطقه ای فدرال رزرو در مینیاپولیس- گفته است گونه دلتا ویروس کرونا می تواند بخشی از جمعیت در جستجوی کار را کماکان از بازار کار دور نگه دارد که این مساله می تواند احیای اقتصادی را با تاخیر مواجه کند.

طبق اعلام مرکز آمار اتحادیه اروپا، در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۱ متوسط رشد اقتصادی ۱۹ کشور عضو منطقه یورو و ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا به ترتیب ۲.۰ درصد و ۱.۹ درصد بوده است که این رشد در مقایسه با متوسط رشد سه ماهه قبل در منطقه یورو ۲.۳ درصد و در سطح اتحادیه اروپا ۲.۰ درصد افزایش پیدا کرده است. رشد اقتصادی در دوازده ماه منتهی به مارس در سطح منطقه یورو به طور متوسط ۱۳.۷ درصد ودر سطح اتحادیه اروپا به طور متوسط ۱۳.۲ درصد بوده است.

کسری حساب تجاری آمریکا در ششمین ماه سال بیش از پیش افزایش یافته و از رقم ۹۱ میلیارد دلار نیز عبور کرده است. به مانند ماه های قبل، چین بزرگ ترین صادرکننده به آمریکا بوده و بیشترین مازاد حساب تجاری را با این کشور داشته است. رسیدن واردات بزرگ ترین اقتصاد جهان به رکورد ۲۳۶.۷ میلیارد دلاری می تواند نویدبخش احیای طرف تقاضا باشد. در طرف صادرات نیز آمریکا طی این ماه در مجموع حدود ۱۴۵.۶ میلیارد دلار به دیگر کشورها کالا و خدمات صادر کرده است.

همان طور که انتظار می رفت، بانک مرکزی آمریکا در نشست اخیر خود بار دیگر نرخ بهره را در سطح کنونی حفظ کرد. این نهاد با اشاره به احیای تدریجی اقتصاد اعلام کرد با وجود افزایش شمار مبتلایان به گونه جدید کرونا، چشم انداز اقتصادی بهتر از قبل است. جروم پاول- رییس بانک مرکزی آمریکا- نیز با بعید دانستن افزایش نرخ بهره در کوتاه مدت گفت: رویکرد ما همواره این بوده است که تا جای ممکن با شفافیت عمل کنیم. هنوز کاملا روزهای بد را پشت سر نگذاشته ایم.

صندوق بین المللی پول در گزارش تازه ای اعلام کرد تسریع در روند واکسیناسیون کشورها، بهترین خبر در حال حاضر برای اقتصاد جهانی محسوب می شود. این نهاد، برآورد خود از متوسط رشد اقتصادی جهان در سال جاری را ۶.۰ درصد پیش بینی کرد که البته این رقم، سال آینده به ۴.۹ درصد کاهش پیدا خواهد کرد. بدین ترتیب، اقتصاد جهانی امسال تقریبا از رکود کرونایی خارج و احیا خواهد شد. این نهاد رشد اقتصادی امسال آمریکا و چین را به ترتیب ۷.۰ و ۸.۱ درصد پیش بینی کرده است.

نگرانی از تورم و کاسته شدن رشد اقتصادی در نتیجه کرونا کماکان تا حد زیادی روی انگیزه معامله گران برای ورود سرمایه های جدید به بازار تاثیر گذاشته است. از سوی دیگر اختلاف نظر بین سیاست گذاران بر سر زمان مناسب برای پایان دادن به سیاست های حمایتی فعلی بالا گرفته و در حالی که برخی خواهان ادامه رویکرد فعلی برای چند ماه دیگر هستند، بقیه با نگرانی از سخت تر شدن کنترل تورم معتقدند باید به آهسته تر شدن سرعت رشد اقتصادی و طولانی تر شدن احیا رضایت داد.

روابط بین آمریکا و چین بار دیگر به محدوده تنش بازگشته و پس از آن که وزارت بازرگانی آمریکا از تحریم ۱۴ شرکت چینی به اتهام نقض حقوق بشر مسلمانان منطقه سن کیانگ خبر داد، حالا وزارت خارجه چین نیز اعلام کرد این کشور هفت شرکت و نهاد آمریکایی را به فهرست تحریم های خود اضافه می کند که ویلبور راس- وزیر بازرگانی آمریکا در دوران ریاست جمهوری ترامپ- معروف ترین شخص تحریم شده اخیر آمریکایی توسط چین است.

تاکنون بیش از ۲۰۰ میلیون و ۲۷ هزار و ۱۳۹ مورد ابتلا به کرونا گزارش شده است که در این بین چهار میلیون و ۲۵۵ هزار و ۵۲۸ نفر جان خود را از دست داده‌اند. در بین کشورهای مختلف، بالاترین تلفات مربوط به آمریکا با ۶۳۰ هزار و ۴۵ نفر، برزیل با ۵۵۷ هزار و ۳۵۹ نفر، هند با ۴۲۵ هزار و ۷۸۷ نفر، مکزیک با ۲۴۱ هزار و ۲۷۹ نفر و پرو با ۱۹۶ هزار و ۵۱۸ نفر بوده است.

دیوید اسپیکا - کارشناس ارشد سرمایه گذاری در موسسه گاید استون کپیتال - گفت: به صورت کلی، تمایل معامله گران به فروش سهام خود با بهبود چشم انداز اقتصادی خیلی کمتر از قبل شده است. با این حال ریسک های زیادی وجود دارد که می تواند روند را به طور کامل معکوس کند: گونه دلتا ویروس کرونا نیز با توجه به قدرت سرایت بالایش به یک نگرانی مهم تبدیل شده است. ما نگرانی های تورمی و احتمال افزایش تنش ها بین چین و آمریکا را نیز کماکان داریم.

بورس آمریکا

در وال استریت همه شاخص ها صعودی بودند؛ تا جایی که هر سه شاخص اصلی بورسی در سطح بالاتری از روز قبل خود بسته شدند.

شاخص «داوجونز ایدانستریال اوریج» با ۰.۸ درصد افزایش نسبت به روز قبل و در سطح ۳۵ هزار و ۱۱۷.۳۲ واحد بسته شد. شاخص «اس اند پی ۵۰۰» با ۰.۷۳ درصد صعود تا سطح ۴۴۱۹.۰۳ واحدی بالا رفت و دیگر شاخص مهم بورسی آمریکا یعنی «نزدک کامپوزیت» با ۰.۵۵ درصد جهش در سطح ۱۴ هزار و ۷۶۱.۳۰ واحدی بسته شد.

بورس‌های اروپایی

در معاملات بازارهای بورس در اروپا، شاخص "فوتسی ۱۰۰" بورس لندن با ۰.۳۴ درصد افزایش نسبت به روز قبل و در سطح ۷۱۰۵.۷۲ واحد بسته شد. شاخص "دکس ۳۰" بورس فرانکفورت در آلمان با کاهش ۰.۰۹ درصدی و ایستادن در سطح ۱۵ هزار و ۵۵۵.۰۸ واحدی به کار خود خاتمه داد و شاخص "کک ۴۰" بورس پاریس با پیشروی ۰.۷۲ درصدی در سطح ۶۷۲۳.۸۱ واحد بسته شد. در مادرید شاخص "ایبکس ۳۵" ۰.۱۶ درصد بالا رفت و به ۸۷۷۲.۸۰ واحد رسید.

بورس‌های آسیایی

در معاملات بورس‌های آسیا، شاخص‌ها عملکرد بدی داشتند؛ تا جایی که شاخص "نیک کی ۲۲۵" بورس توکیو ژاپن با ریزش ۰.۵ درصدی تا سطح ۲۷ هزار و ۶۴۱.۸۳ واحدی پایین رفت. شاخص "هانگ سنگ" بورس هنگ‌کنگ ۰.۱۶ درصد پایین رفت و در سطح ۲۶ هزار و ۱۹۴.۸۲ واحد بسته شد.

در چین شاخص "شانگهای کامپوزیت" افزایش ۰.۰۱ درصدی را تجربه کرد و در سطح ۴۹۳۴.۴۶ واحد بسته شد. در استرالیا شاخص "اس اند پی اس اند ایکس ۲۰۰" بورس سیدنی با ۰.۲۳ درصد کاهش و ایستادن در سطح ۷۴۷۴.۴۸ واحدی به کار خود خاتمه داد. در بین دیگر شاخص‌های مهم آسیایی، شاخص " تاپیکس" ژاپن نزولی بود. (معیار محاسبه تغییرات قیمتی، ساعت پایانی معاملات روزانه بورس نیویورک بوده است.)

نفت

در بازار طلای سیاه روند قیمت‌ها مقایسه بورس ایران و جهان نزولی بود. هر بشکه نفت "وست تگزاس اینتر مدیت" با ۰.۴۶ درصد کاهش به ۷۰.۶۳ دلار رسید و نفت خام برنت دریای شمال با ریزش ۰.۴۴ درصدی به ازای ۷۲.۴۹ دلار در هر بشکه مبادله شد.

طلا و نقره

همچنین در بازار فلزات گران‌بها، بهای هر اونس طلا با کاهش ۰.۱۴ درصدی نسبت به روز قبل در سطح ۱۸۱۰.۸۸ دلار معامله شد. هر اونس نقره با افزایش ۰.۱۱ درصدی به ازای ۲۵.۶۲ دلار مبادله شد.

کدام بورس‌های دنیا دامنه نوسان دارند؟

تهران- ایرناپلاس- روش‌های جلوگیری از نوسان‌های شدید قیمت سهام در بورس‌های جهان در دو گروه کلی دامنه نوسان و توقف معاملات قرار می‌گیرند. در برخی از بورس‌ها مانند بورس نیویورک، دامنه نوسان ایستا وجود ندارد؛ در برخی مانند بورس ژاپن، دامنه نوسان وجود دارد اما بر خلاف بورس تهران، نه به صورت درصدی بلکه به صورت واحدی از پول آن کشور تعیین می‌شود.

به گزارش ایرناپلاس، تغییرات شدید و ناگهانی بورس، قانون‌گذاران در بازارهای سهام را به جست‌وجو برای پیدا کردن راه‌حل‌هایی برای کنترل نوسان‌های شدید واداشته تا بتوانند مانع بروز بحران‌های احتمالی شوند.

به‌طور کلی در بورس‌های جهان از دو شیوه برای کنترل تغییرات قیمت سهام استفاده می‌شود. روش اول توقف معاملات است؛ یعنی معامله یک سهم خاص، بر اساس تشخیص مسئولان بازار و به دلیل نوسان قیمت شدید، متوقف می‌شود. توقف معاملات، روشی است که بیشتر در بورس‌های اوراق بهادار توسعه‌ یافته دیده می‌شود و البته به‌ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روش دوم، دامنه نوسان یا تعیین کمترین قیمت و بیشترین قیمت برای معامله سهام است. در روش دامنه نوسان، سفارش‌های خرید و فروشی که در خارج از این محدوده قرار گیرند، ثبت نمی‌شوند و بنابراین، قیمت تنها در محدوده خاصی تغییر می‌کند و نوسان روزانه آن قابل کنترل خواهد بود.

دامنه نوسان در بورس تهران

از اوایل دهه ۱۳۸۰ تا کنون، دامنه نوسان به اشکال مختلف در بورس تهران وجود داشته است. در برخی از دوره‌های زمانی، دامنه نوسان متقارن و در برخی دوره‌ها، به‌صورت نامتقارن تعیین شده است. به‌دنبال برخی از تغییرات بازار سهام، دامنه نوسان کاهش یافته و به‌دنبال برخی تغییرات تصمیم‌ به افزایش دامنه نوسان گرفته شد.

از سال گذشته تا کنون نیز، دامنه نوسان تغییراتی را به خود دیده و درباره آن اظهارنظرهایی مطرح شده است. در بهمن سال ۱۳۹۹، شورای عالی بورس دامنه نوسان را از منفی ۵ تا مثبت ۵ درصد به منفی ۲ تا مثبت ۶ درصد تغییر داد. دامنه نوسان فرابورس از مثبت و منفی ۳ درصد به منفی ۲ و مثبت ۳ و دامنه نوسان صندوق‌ها نیز از مثبت و منفی ۱۰ درصد به منفی چهار تا مثبت ۱۰ درصد تغییر کرد.

براساس اظهارنظرهای محمدعلی دهقان دهنوی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به‌نظر می‌رسد عمر دامنه نوسان در بورس تهران کوتاه باشد. دهنوی در اسفند ۱۳۹۹ درباره دامنه نوسان گفته بود: هر چه دامنه نوسان محدود شود، نقدشوندگی هم محدودتر می‌شود. وی «حذف دامنه نوسان» به‌عنوان یکی از چشم‌اندازهای سازمان بورس مطرح کرده بود.

در نخستین ماه‌های سال جاری نیز با تصمیم هیأت مدیره سازمان بورس، بار دیگر دامنه نوسان به منفی پنج تا مثبت پنج درصد تغییر کرد.

توصیه سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار

به‌نظر می‌رسد. تصمیم‌گیری درباره آینده دامنه نوسان، نیازمند مطالعات علمی و مقایسه بورس ایران و جهان مشاهده تجارب سایر کشورهاست؛ از این رو، معاونت تحقیق و توسعه بورس اوراق بهادار تهران در گزارشی با عنوان «بررسی سازوکار کنترل نوسان قیمت در بورس‌های اوراق بهادار» پرداخته است.

در ابتدای این گزارش توصیه‌های سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار یا آیسکو مورد بررسی قرار گرفته؛ هدف اصلی آیسکو اطمینان از وجود کاراریی، شفافیت و عملکرد منصفانه بازار اوراق بهادار است. وقوع نوسان‌های شدید می‌تواند با کاهش یکپارچگی بازارها و کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران به این اهداف آسیب برساند.

در این راستا هیأت مدیره آیسکو به منظور حفظ نظم در بازار سرمایه و مدیریت نوسان‌های شدید قیمتی، پیشنهاد می‌دهد بورس‌های اوراق بهادار باید دارای سازوکار کنترل نوسان مناسب برای مواجهه با نوسان‌های شدید قیمتی باشند.

بورس‌ها باید سازوکار مناسب برای بازار خود را طراحی و پیاده‌سازی کنند و برای استفاده از سازوکار یاد شده، پارامترهای مناسبی را مورد استفاده قرار دهند. سازوکار کنترل نوسان باید به صورت منظم و مستمر مورد بازتنظیم قرار گیرد.

انواع دامنه نوسان

در بخش دیگری از این گزارش، به بررسی‌های انجام‌ شده توسط فدراسیون جهانی بورس‌ها (WFE) اشاره شده که بر اساس آن، بورس‌های اوراق بهادار برای کنترل نوسان قیمتی از دو روش اصلی شامل توقف خودکار معاملات و محدودیت دامنه نوسان استفاده می‌کنند.

در روش توقف خودکار معاملات چنانچه سفارشی در سامانه معاملات ثبت شود و امکان اجرا روی حدود مجاز دامنه نوسان یا بیرون آن را داشته باشد، این سفارش حذف شده و معاملات به صورت خودکار متوقف می‌شود.

محدودیت دامنه نوسان به محدودیتی اطلاق می‌شود که امکان ثبت سفارش یا انجام معامله تنها در بازه تعیین‌ شده امکان‌پذیر باشد. با استفاده از دامنه نوسان سفارش‌هایی که خارج از دامنه نوسان ثبت شوند به‌صورت خودکار لغو می‌شوند یا اصولاً امکان ثبت بیرون از این محدوده را ندارند.

بورس‌های اوراق بهادار معمولاً دارای دو نوع دامنه نوسان با عناوین دامنه نوسان پویا و ایستا هستند. دامنه نوسان پیرامون قیمت مبنا و معمولاً به ‌صورت درصدی بیشتر و کمتر از آن تعیین می‌شود. دامنه نوسان ایستا، به حداکثر نوسان مجاز نسبت به قیمت مبنای ایستای جلسه معاملاتی پیشین گفته می‌شود و معمولاً بر حسب درصد اعلام می‌شود. این در حالی است که دامنه پویا حداکثر نوسان مجاز را در اطراف قیمت مبنای پویا نشان می‌دهد و معمولاً به‌صورت درصدی حول قیمت مبنا تعریف می‌شود. قیمت مبنای مورد استفاده برای تعیین این دامنه، قیمت آخرین معامله انجام شده در بازار عادی یا حراج است.

کدام بورس‌ها دامنه نوسان دارند؟

این گزارش در ادامه هشت بورس را مورد بررسی و ابزارهای کنترلی تغییرات قیمت سهام را در آن‌ها مورد مقایسه قرار داده است. بر این اساس، بورس‌های تدوال، استانبول و هنگ‌کنگ دامنه نوسان پویا ندارند، اما در هر کدام از آن‌ها، بازه‌ای برای دامنه نوسان ایستا تعیین‌ شده است.

از طرف دیگر، در بورس نیویورک، دامنه نوسان ایستا وجود ندارد. در این بورس با توجه به قیمت سهام، دامنه تعیین می‌شود. برای سهام با قیمت بیش از سه دلار دامنه پنج درصد، بین ۷۵ سنت تا سه دلار دامنه ۲۰ درصد و کمتر از ۷۵ سنت دامنه برابر با حداقل ۷۵ درصد یا ۱۵ سنت در نظر گرفته شده می‌شود.

در بورس‌های مادرید، قطر، مالزی و ژاپن، هر دو دامنه نوسان پویا و ایستا وجود دارد. به عنوان مثال در بورس مادرید برای هر سهم بر اساس نوسان تاریخی دامنه ایستا و پویای مجزایی تعیین می‌شود. در بورس ژاپن نیز بر اساس قیمت سهم، دامنه ایستا و پویای متفاوتی برای هر سهم بر حسب ین، واحد پول این کشور، تعیین می‌شود. یعنی دامنه ایستا و پویا بر اساس قیمت هر سهم به‌صورت واحدی از ین است و به صورت درصدی تعریف نمی‌شود.

بورس به زبان ساده چیست؟

در این مقاله از سایت پارسیان بورس ابتدا به بیان مبانی بازار بورس به زبان ساده می‌پردازیم. سپس تلاش می‌کنیم اهمیت ابزارهای مالی بورس در ایران به‌ویژه نقش آنها در گسترش بازارهای پول و سرمایه، مورد بررسی قرار دهیم. ولی قبل از اینکه به بیان این تعاریف بپردازیم به شما تبریک می‌گوییم که بورس را انتخاب کرده اید. انتخاب بازار پرهیجان و پرریسکی مثل بورس برای هر فردی که به دنبال سرمایه‌گذاری می‌باشد، لازم است.

تبریک دوم را بابت این باید به شما بگوییم که شما جزو معدود افراد (بهتر است بگوییم 1%) افرادی هستید که بورس را به صورت اصولی و با آموزش می‌خواهید شروع کنید. متأسفانه یا خوشبختانه باید این خبر را به شما بدهم که 99% افرادی که وارد بورس می‌شوند، روش سرمایه‌گذاری اصولی در بورس را آموزش ندیده‌اند. این عدم آموزش بهای سنگینی دارد و این بهای سنگین شاید به پودر شدن سرمایه مالی این افراد منجر شود. بله درست خواندید …

البته این موضوع قسمت خوشبختانه‌ای هم دارد! افرادی که آموزش بورس را از پایه و اصولی می‌بینند سریع‌تر به سود می‌رسند و سودهای بزرگتری نصیبشان می‌شود.

تعریف بورس به زبان ساده

بورس اوراق بهادار، بازار متشکل و خودانتظام است که اوراق بهادار در آن توسط کارگزاران و یا معامله‌گران طبق مقررات قانون بازار بورس اوراق بهادار، مورد داد و ستد قرار می‌گیرد و به صورت شرکت سهامی عام تأسیس و اداره می شود.

پیدایش بورس جهانی

با جهانی شدن بازارهای مالی در سراسر دنیا، واحدهای اقتصادی که در هر کشور در جستجوی سرمایه و تأمین مالی می‌باشند، دیگر ناچار نیستند خود را به بازار داخلی محدود کنند. پیشرفت وسایل و ابزارهای ارتباطی، مشارکت‌کنندگان در بازار را در سراسر جهان به هم پیوند می‌زند و در نتیجه می‌توان سفارش‌ها را در طول چند دقیقه به انجام رساند.

پیشرفت تکنولوژی کامپیوتر، همراه با پیشرفت شبکه ارتباطات، انتقال اطلاعات لحظه به لحظه درباره بهای اوراق بهادار و دیگر اطلاعات ضروری را به سرمایه‌گذاران، در اغلب نقاط جهان میسر کرده است. بنابراین، بسیاری از سرمایه‌گذاران می‌توانند به بازار جهانی نظارت داشته باشند. در عین حال تجزیه و تحلیل کنند که این اطلاعات چه تأثیری بر وضع خطرساز و بازده مجموعه ابزارهای مالی آنها دارد.

بازار بورس جهانی

تاریخچه مختصری از بورس در جهان

واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام واندر بورس گرفته شده است. این شخص در اوایل سده پانزدهم در شهر بروژ بلژیک زندگی می‌کرد. صرافان شهر در برابر خانه او گرد هم می‌آمدند و به دادوستد کالا و پول می‌پرداختند. بعدها نام او به مکان‌هایی اطلاق شد که محل داد و ستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بوده است.

نخستین مرکز بورس اوراق بهادار جهان، سال 1460 میلادی در شهر انورس کشور بلژیک تاسیس شد. اما باید توجه داشت که اگر شرکت‌های سهامی متولد نمی‌شدند، بورس هرگز قابلیت تولد نمی‌یافت، در این مورد باید منشأ نخستین شرکت‌های سهامی را در روسیه تزاری که در سال 1553 و همچنین کمپانی هند شرقی انگلستان در سال 1602 میلادی شکل گرفتند، جستجو کنیم.

به هنگام جهش معاملات بورس و تحقق آن، دولت‌های اروپایی، مانند: انگلستان، آلمان و سوئیس، قوانین و مقررات ناظر بر فعالیت این نهاد را وضع کردند. پیش از اینکه امنیت سرمایه‌گذاری به خطر افتد، ضمانت اجرای قانون وضع شد تا از هرگونه تقلب و تزویر و پایمال شدن حقوق صاحبان سهام جلوگیری شود.

پیدایش بازار سرمایه در ایران

بازار متشکل سرمایه در ایران کاملاً نو و با سرعت فوق العاده ای در حال دگرگونی و تکامل است. بازار سرمایه به معنای بازاری است که در آن تقاضای وجوه بلندمدت تأمین می‌شود. بازار سرمایه با تأسیس بانک برنامه در سال 1325 که بعدها بانک اعتبارات صنعتی نامیده شد، بوجود آمد. بیش از آن اعتبارات بلندمدت که مقدار آن قابل توجه نبود به طور عمده از راه وام‌های بانک ملی ایران تأمین مالی می‌شد.

تنظیم نخستین برنامه عمرانی هفت ساله و اجرای آن از سال 1328 لزوم ایجاد بانک‌های توسعه‌ای و تخصصی را برای تأمین منابع مالی بلندمدت نمایان ساخت.

در سال 1338 بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران با مشارکت بخش خصوصی و مؤسسات خارجی به عنوان نخستین بانک تخصصی تأسیس شد که هدف از ایجاد آن کمک به گسترش فعالیت‌های بخش خصوصی در صنعت و معدن بود.

تحولات سریع اقتصادی- اجتماعی دهه 1320 اهمیت روزافزون بازار پول و سرمایه در کشور، تدوین قوانین جامعی را که ناظر بر فعالیت‌های پولی و مالی باشد، اجتناب ناپذیر ساخت. در این مورد توسعه منابع بازار پول و سرمایه بیش از همه در شبکه بانکی کشور گسترش یافت.

تاریخچه بورس به زبان ساده در ایران

در ارتباط با تأسیس و شکل گیری بورس اوراق بهادار تهران نخستین بار در سال 1315 شمسی وان لوترفلد بلژیکی مطالعاتی درباره تأسیس بورس اوراق بهادار در تهران انجام داد و طرح و اساسنامه و نظامنامه داخلی آن را نیز تهیه کرد.

لیکن بروز جنگ جهانی دوم در شهریور 1320 و عدم ثبات سیاسی و اقتصادی سالهای اولیه سلطنت پهلوی دوم، تأسیس بورس را در ایران به تأخیر انداخت. قوانین تجاری ایران نیز در مورد بورس ساکت بود و نخستین بار ضمن ماده 20 قانون تأسیس اتاق بازرگانی مصوب 7 دیماه 1333 به موضوع بورس اشاره شد و طی آن از وزارت اقتصاد خواسته شد نظرات اتاق بازرگانی را درباره مسائل مربوط به بورس، مورد توجه قرار دهد.

بالاخره در اردیبهشت 1345 قانون تشکیل بورس اوراق بهادار به تصویب رسید و بوسیله وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد و از بانک مرکزی درخواست شد که نسبت به اجرای مفاد آن قانون اقدام کند.

بورس تهران در بهمن 1346 با انجام معاملات روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران فعالیت خود را آغاز کرد. در سال 1347 سهام چند شرکت جدید تولیدی به بورس راه یافت و اسناد خزانه و قبوض اصلاحات اراضی عباس آباد نیز در بورس قابل معامله شد.

از سال 1368 در چارچوب برنامه نیمسال اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار تهران به عنوان زمینه‌ای برای اجرای سیاست خصوصی سازی مورد توجه قرار گرفت.

زمان رونق بورس به زبان ساده

در واقع سیاست‌گذاران اقتصادی در نظر داشتند که بورس اوراق بهادار، با انتقال پاره‌ای از وظایف تصدی‌های دولتی به بخش خصوصی، جذب نقدینگی و گردآوری منابع پس انداز پراکنده و هدایت آن به سوی مصارف سرمایه‌گذاری، در تجهیز منابع توسعه اقتصادی و انگیزش مؤثر بخش خصوصی برای مشارکت فعالانه در فعالیت‌های اقتصادی، نقش مهم و اساسی داشته باشد.

در سال‌های 1367 تا 1376، تعداد بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس تهران از 56 به 263 شرکت افزایش یافت. در همین دوره، میانگین ارزش معاملات سالانه، حدود 180 درصد افزایش یافت که در مجموع، به فراهم آوردن 391/5 میلیارد ریال برای تامین منابع مالی مورد نیاز فعالیت‌های مولد اقتصادی در اقتصاد ایران انجامیده است.

همچنین در سال‌های 1376 تا 1385 تعداد بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس تهران از 263 شرکت به بیش از 420 شرکت افزایش یافت که رشد کمی مناسبی را نشان می‌دهد. با این حال، عملکرد بورس اوراق بهادار تهران نشان می‌دهد که بازار متشکل سرمایه، در عمل جایگاه واقعی و شایسته خود را در اقتصاد ملی به دست نیاورده است؛ به گونه‌ای که میانگین سهم منابع تامین شده توسط این نهاد در مقایسه با تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی، از مرز 6/1 درصد فراتر نرفته است.

اگر بخواهیم بازار سرمایه پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای داشته و در دراز مدت به فعالیت اقتصادی خود ادامه دهد باید بتواند به عنوان یک وسیله مؤثر و کارا برای بسیج منابع و پس‌انداز مورد استفاده دولت و بخش خصوصی قرار گیرد.

مزایای شرکت‌ها در بازار بورس به زبان ساده

یکی از ارکان اصلی محیط عملیاتی شرکت‌ها، بازار مالی است که از بازارهای پولی و بازارهای سرمایه بوجود می آید.

بازارهای سرمایه از بازارهای اوراق بهادار دست اول (بازار اولیه) و بازارهای اوراق بهادار دست دوم (بازار ثانویه) تشکیل می‌شوند. (ریموند پی، 1380) به لحاظ اقتصادی، یکی از وظایف مهم بازارهای مالی، تسهیل تشکیل سرمایه است. شرکت‌هایی که درصدد تأمین مالی برمی‌آیند، اوراق بهادار (دارایی‌های مالی) خود را در برابر پولی که واسطه‌های مالی یا خود پس اندازکنندگان می‌پردازند، مبادله می‌کنند. سپس شرکت‌ها آن وجوه را به صورت سرمایه واقعی (دارایی‌های واقعی، مانند: ساختمان، زمین…) تبدیل می‌کنند. فراگرد شکل گیری سرمایه به روش مستقیم و غیرمستقم به قرار زیر است:

بطور کلی بازار دست اول دو ویژگی عمده دارد:

• اول: بازاری است که در آن تشکیل سرمایه صورت می‌گیرد.
• دوم: سهام و اوراق قرضه منتشر شده شرکت‌ها، برای نخستین بار در این بازار عرضه می‌شوند و مورد معامله قرار می‌گیرند.

در برابر دادوستدهای بعدی، اوراق بهادار (دارایی‌های مالی) در بازارهای دست دوم (ثانویه) انجام می‌شود.

تاثیر کرونا بر اقتصاد ایران و جهان | تاثیر کرونا بر قیمت طلا دلار بازار بورس ایران

تاثیر کرونا بر اقتصاد ایران و جهان | تاثیر کرونا بر قیمت طلا دلار بازار بورس ایران https://bit.ly/38F6Y4X

تاثیر کرونا بر اقتصاد جهان

ویروس کرونا باعث بحران شدید در صنعت حمل و نقل شده است که این امر بیش از همه بر اقتصاد کشورهای خاور دور تاثیر منفی دارد. ویروس کرونا باعث شده است حجم حمل و نقل به چین حدود 30 درصد کاهش پیدا کند و باعث توقف موقت پروازهای بین‌المللی به چین شده است. بر این اساس، چندین خطوط هواپیمایی کشورها از جمله امریکا، کانادا، فرانسه، قطر، بریتانا ،هند، نیوزیلند، کره جنوبی و… پروازهای خود را به مقصد چین متوقف کرده اند.

ویروس کرونا باعث کاهش شدید تولیدات چین و کاهش صادرات شده است. شرکت‌های بزرگ بین‌المللی مانند : اپل ، گوگل ، خودروسازی تسلا، دیزنی، مایکروسافت، آمازون، فعالیت شرکت‌های خود را در چین متوقف کرده اند. پر واضح است وقتی که کارخانه‌های چین تعطیل هستند ، نیازی به خرید مواد اولیه نخواهند داشت. همچنین برخی از مواد اولیه ای که چین خریداری میکرده است طی 2 هفته اخیر کاهش 10 درصدی داشته اند ؛ به طور مثال مواردی از جمله : نفت، فولاد، مس ، سنگ‌آهن، و… . این یعنی لطمه به اقتصاد دنیا

توریسم بین‌الملل نیز ضربه دیده است. چین بیشترین توریسم را به دنیا می‌فرستد، اما سفرهای خارجی از مبدا چین به سایر کشورها متوقف شده است.در بازار داخلی چین نیز بیش از 2 میلیارد سفر متوقف شده است. این یعنی 2 میلیارد بلیت هواپیما،اتوبوس، قطار، تاکسی و… کنسل شده است و در نتیجه هتل‌ها، ایرلاین‌ها و مراکز تفریحی بیشترین آسیب را متحمل شده‌اند.

تاثیر کرونا بر قیمت طلا

از 17ژانویه به بعد ، قیمت نفت کاهش ۱۵درصدی داشته است . اما در حال حاضر همچنان روند طلا(انس جهانی) صعودی است و هر روز رکورد جدیدی را ثبت میکند. شاید در فضای نا امن مالی کنونی ؛ معامله گران فقط طلای جهانی را دارای امنیت کافی میبینند. به نظر میرسد افزایش ریسک گریزی معامله گران باعث تقویت تقاضا برای خرید دارایی‌های امن مانند انس شده است و میتوان گفت این اثر روانی تاثیر کرونا بر قیمت طلا میباشد.

تاثیر کرونا بر بازار بورس ایران

این پرسش حائز اهمیت است که با توجه به این‌که چین بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران است، آیا ویروس کرونا بر روابط اقتصادی ایران و چین تاثیر زیادی دارد؟

کشورهایی که ساختار اقتصادی‌شان وابسته به صادارت است، در اثر شیوع ویروس کرونا آسیب بیشتری می‌بینند. طبق آمار در سال گذشته در مقایسه با سال 2018 مبادلات ایران با چین کاهش 35 درصدی داشته است . در حال حاضر در حدود ۲۵ درصد از صادرات و واردات ایران با کشور چین انجام میشود .این مقدار آنقدر زیاد نیست که بخواهیم نگران مبادلات آینده خود باشیم امـا از طرفی دیگر تاثیر کرونا بر بازار بورس ایران به این صورت بوده است که با کاهش ۱۵درصدی ارزش نفت ؛ قیمت نمادهای پتروشیمی کاهش یافت. شرکت های فلزی در بورس تهران رشدی نداشته اند. میتوان گفت نمادهایی همچون فلزات اساسی، پتروشیمی‌ها، کانه‌های فلزی ؛ بیشتر در محدودیت قرار گرفته اند.

تاثیر کرونا بر دلار

به تعبیر صرافی های ایرانی وقتی نرخ یوآن چین بالا می‌رود ، مقایسه بورس ایران و جهان در پی آن نرخ درهم را هم با خود بالا برده و در نتیجه قیمت دلار در بازار ایران نیز افزایش پیدا میکند. در حال حاضر دلار در کانال 15 هزار تومان قرار گرفته است. گرانی دلار تنها تاثیر کرونا بر دلار نیست و شاید بخش مهمی از افزایش قیمت دلار در ایران ناشی از مانور دلالان بر اقدام مالی اف.ای.تی.اف FATF باشد.