تعریف بورس و فرابورس

تفاوت بورس و فرابورس

بورس چیست؟ + انواع آن و نحوه سرمایه گذاری

بورس اوراق بهادار (Stock exchange) یا به اصطلاح بورس (Bourse) بازاری رسمی و سازمان‌یافته‌ای است که در آن دارایی‌های مالی مثل سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت و … تحت قوانین و مقررات خاصی بر اساس عرضه و تقاضا معامله می‌شود. شرکت‌های مختلف در تمامی صنعت‌ها مثل پتروشیمی، خودرو، نفت، سیمان، شرکت‌های دارویی، هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری و… پس از طی مراحل مختلف و پذیرفته شدن در بورس می‌توانند سهام‌شان را عرضه کنند و تمامی سرمایه‌گذاران حتی با سرمایه اندک می‌توانند سهام آن شرکت را خریداری کنند و سهامدار آن شرکت شوند. در اولین مقاله از آموزش بورس به سراغ “آشنایی با این بازار و ساختار آن” خواهیم رفت.

واژه بورس یک واژه فرانسوی ست که از نام خانوادگی شخصی به نام “واندِر بورس” (اشراف‌زاده بلژیکی) گرفته شده است. که در اوایل قرن پانزدهم مردم با گردهمایی مقابل خانه او به خرید و فروش کالای خود می‌پرداختند. کم کم این واژه به تمامی مکان‌هایی گفته شد که مردم در آن به خرید و فروش کالا و دارایی‌های مالی از جمله اوراق بهادار و … می‌پرداختند. اولین مرکز بورس اوراق بهادار در بلژیک و قرن 14 ایجاد شد.

تاریخچه بورس ایران

در بهمن ماه سال 1346 بورس تهران با عرضه سهام بانک صنعت و معدن و نفت پارس فعالیت خود را شروع کرد. تا سال 1357 سهام 142 شرکت در بورس تهران عرضه شد. اما تا به امروز بیش از 500 شرکت و بنگاه اقتصادی عرضه شدند. سامانه معاملات آنلاین (ONLINE TRADING) نیز از سال 1389 آغاز بکار کرده است.

انواع بورس چیست؟

بورس در ایران بطور کلی به 4 دسته کلی تقسیم می‌شود:

1. بورس اوراق بهادار: همان بازاری ست که در عامه مردم به بورس شناخته می‌شود و دارایی‌های مالی از جمله سهام شرکت‌های مختلف، اوراق مشارکت و… در آن خرید و فروش می‌شود.
2. بورس کالا: مواد اولیه، خام و فرآوری نشده مثل نفت، برنج، گندم، پنبه و تمامی فلزات اساسی مثل سنگ آهن و… پس از بررسی توسط کارشناسان و قیمت‌گذاری جهت خرید و فروش عرضه می‌شود.
3. بورس انرژی: در سال 91 با هدف معامله حامل‌های انرژی مثل نفت، گاز، برق و … تاسیس شد.
4. فرابورس در سال 1388 آغاز به کار کرد.

فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟

از آنجایی که شرکت‌های مختلف برای عرضه سهام خود در بورس باید فرآیند پذیرش سخت و خاصی را طی کنند و شاید این امکان برای تمامی شرکت‌ها بخصوص شرکت‌های کوچک‌تر مهیا نباشد بازار فرابورس تهران در سال 87 شکل گرفت. فرابورس نیز همانند بورس یک بازار برای خرید و فروش سهام شرکت‌های مختلف است. با این تفاوت که فرآیند پذیرش شرکت‌ها در فرابورس آسان‌تر است. بدین ترتیب این شرکت‌ها نیز می‌توانند از طریق بازار سرمایه سهام خود را عرضه و منابع مالی موردنیاز خود را تامین کنند. فرابورس دارای نُه بازار: اول، دوم، سوم، پایه الف، پایه ب، پایه ج، ابزارهای نوین مالی، شرکت‌های کوچک-متوسط و مشتقه است. حال آنکه بورس فقط شامل بازار نقد سهام (بازار اول و بازار دوم)، صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF)، بازار اوراق بدهی (اوراق مشارکت، گواهی سپرده و انواع صکوک) و بازار مشتقه (قرارداد آتی، اوراق تبعی و اختیار معامله) است.

نحوه معامله سهام در فرابورس و بورس کامل مشابه است. اما مدنظر داشته باشید از آنجایی که شرایط پذیرش شرکت‌ها در فرابورس نسبت به بورس راحت‌تر است شرکت‌های نسبتا کوچک‌تری در آن پذیرفته می‌شوند. بنابراین سهام شرکت‌های موجود در فرابورس عموما ریسک بالاتر و نقدشوندگی پایین‌تری دارند. در مقاله‌ای جداگانه به بررسی اینکه “فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟ “ پرداختیم.

ساعت کاری بورس تهران

سهامداران می‌توانند از ساعت 9 صبح تا 12:30 و در روزهای شنبه تا چهارشنبه هر هفته (بجز روزهای تعطیل عمومی) نسبت به خرید و فروش سهام خود اقدام کنند.

دامنه نوسان روزانه بورس: بازه تغییر سهام در بورس بین %5+ و %5- است. یعنی اگر قیمت پایانی سهام در روز قبل 1000 تومان باشد قیمت سهام در روز جاری می‌تواند بین 950 و 1050 تومان نوسان کند. حال فرض کنید در 20 روز معاملاتی سهامی هر روز %5+ افزایش قیمت داشته باشد پس قیمت سهام 20 (1.05) یعنی 2.6 برابر خواهد شد. یعنی 10 میلیون می‌شود 26 میلیون تومان.

حال اگر همان سهام در 20 روز معاملاتی، هر روز %5- کاهش قیمت داشته باشد پس قیمت سهام 20 (0.95) یعنی 0.35 برابر خواهد شد. یعنی 10 میلیون تومان می‌شود 3.5 میلیون تومان! در مقاله زیر بطور کامل به این موضوع پرداخته شد.

عرضه اولیه سهام در بورس چیست؟

عرضه اولیه سهام یا همان Initial Public Offering که به اختصار IPO نامگذاری میشود، به اولین روزِ عرضه‌ درصد مشخصی (عموما بین 5% تا 20%) از کل سهام یک شرکت در بورس گفته می‌شود. یعنی وقتی شرکتی تصمیم به واگذاری سهام خود می‌گیرد بعد از دریافت مجوزهای لازم، درصدی از سهام آن شرکت بصورت عرضه اولیه در بورس به فروش خواهد رسید و تمامی افرادی که دارای کد بورسی هستند می‌توانند آن‌را بخرند.

چرا عرضه اولیه اینقدر جذاب است؟

وقتی یک شرکت تصمیم به عرضه سهام خود از طریق بورس می‌گیرد، قطعا سهام آن شرکت باید جذابیتی داشته باشد تا افراد آن‌را بخرند! عموما شرکت‌ها این جذابیت را با ارزان فروختن سهام خود ایجاد می‌کنند! یعنی اگر هر برگه سهام یک شرکت 1000 تومان ارزش داشته باشد، در روز عرضه اولیه، هر برگه سهام شرکت به قیمت مثلا 700 تومان به فروش می‌رسد تا معامله‌گران ترغیب به خرید سهام آن شرکت داشته باشند. به همین دلیل عموما بعد از عرضه اولیه سهام یک شرکت، قیمت آن رشد خواهد داشت و خریداران سود خواهند کرد.

مزایای سرمایه‌گذاری در بورس چیست؟

امکان سرمایه‌گذاری با حداقل مبلغ

تمامی افراد می‌توانند با دریافت کد سهامداری و با حداقل مبلغ 500 هزار تومان در بورس سرمایه‌گذاری کنند و سهام شرکت موردنظرشان را بصورت آنلاین خریداری کنند.

امکان نقدشوندگی بهتر نسبت به سایر بازارهای موازی

با توجه به اینکه سهام بیش از 500 شرکت مهم و بنیادی ایران در بورس عرضه شده است و افراد فعال در آن بالای 10 میلیون نفر هستند امکان نقدشوندگی در آن به مراتب بهتر از سایر بازارهای مالی (مثل طلا، خودرو، مسکن و …) است.

شما تنها با یک کلیک می‌توانید سهام موردنظرتان را در بورس بخرید یا بفروشید. البته به شرطی که سهام موردنظر صف خرید یا صف فروش نباشد! (در مقاله‌ای جداگانه پیرامون صف خرید و فروش در بورس توضیح دادیم).

حجم معاملات در بورس تهران نیز عموما بین سه هزار میلیارد تا 20 هزار میلیارد تومان است. نمودار زیر حجم معاملات در بازه 15 فروردین 99 تا 15 اردیبهشت 99 را نشان تعریف بورس و فرابورس می‌دهد.

اطمینان از شفافیت اطلاعات شرکت‌ها

شرکت‌های پذیرفته شده در بورس از شفافیت اطلاعاتی بالاتری نسبت به سایر شرکت‌ها برخوردار هستند. چرا که شرکت‌ها برای عرضه سهام خود باید پروتکل‌ها و قوانین سازمان بورس را داشته باشند. همچنین سازمان بورس نیز بصورت مستمر فعالیت شرکت‌ها را رصد می‌کند و شرکت‌های پذیرفته شده نیز بایستی بصورت مستمر و ماهانه گزارشی از تمام فعالیت‌های خود (صورت‌های مالی شرکت اعم از خرید و فروش محصولات، هزینه‌های جاری و …) ارائه کنند.

کمک به رونق تولید و صنعت کشور و رشد تولید ناخالص ملی

بورس اوراق بهادار (Stock Exchange) با جمع‌آوری و هدایت سرمایه‌های اندک به سمت طرح‌های تولیدی بزرگ می‌تواند به رشد تولید ناخالص کشور و همچنین تولید اشتغال و کاهش بیکاری کمک کند.

کنترل نقدینگی و تورم کشور

دولت با انتشار سهام شرکت‌ها و اوراق مشارکت در بورس می‌تواند کنترل بیشتری روی نقدینگی و تورم کشور داشته باشد. بدین صورت که با عرضه سهام و اوراق مشارکت، نقدینگی موجود در کشور را جمع‌آوری می‌کند و از ایجاد تورم بیشتر ناشی از این حجم پول زیاد جلوگیری می‌کند.

اساسا تولید پول باید با تولید همراه باشد تا تورم زا نباشد! یعنی اگر در کشور هیچ صنعت فعال و تولیدی وجود نداشته باشد ولی حجم نقدینگی در یک سال مثلا 20% افزایش یابد قطعا این افزایش نقدینگی باعث تورم خواهد شد.

محافظت از سرمایه شما در برابر تورم

بانک‌ها به سپرده‌های سالانه 20% سود می‌دهند. در ظاهر شما سود کرده‌اید ولی در باطن نه! چرا که تورم سالانه بالای 20% است. اگر پول شما در بانک باشد و سالانه 20% سود دریافت کنید، ظرف 10 سال پول شما 6 برابر خواهد شد، حال از خودتان بپرسید که قیمت اجناس مختلف در 10 سال گذشته چند برابر شده است!؟

سوددهی بالاتر نسبت به سایر بازارهای مالی

فرض کنید به شما بگویم که اگر در سال 1390 مبلغ 10 میلیون تومان در سهام شرکتی سرمایه‌گذاری می‌کردید الان در اردیبهشت سال 1399 پول شما 1 میلیارد تومان شده بود! آیا باور می‌کنید!؟ البته خواهشا جوگیر نشوید! قرار نیست برای سهام همه شرکت‌ها این گونه باشد! عموما “درِ باغِ سبز” به تازه واردان بورسی نشان می‌دهند و آنها را با وعده سودهای نجومی در مدت کوتاه فریب می‌دهند. برای تعریف بورس و فرابورس ورود به بورس باید دانش و صبر داشته باشید و به دنبال آموزش بورس بروید.

استفاده از پول‌های راکد و سرمایه‌های اندک در تولید

در موارد قبلی تلویحا به این مورد اشاره شد، قطعا پول راکد تورم‌زا است. بنابراین بهتر است که پول‌های راکد در جهت تولید و صنعت کشور بکار گرفته شود. اما قطعا وقتی مبالغ این پول‌ها کم باشد امکان سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی کمتر خواهد بود. مثلا هیچ شخصی قطعا نمی‌تواند با 50 میلیون تومان یک پالایشگاه نفت تاسیس کند! اما می‌تواند سهامدار یک شرکت پالایشی مثل پالایشگاه نفت بندرعباس “شبندر” شود. کار بورس دقیقا همین است که با جمع‌آوری سرمایه‌های کم و تزریق آن به پروژه‌های تولیدی بزرگ از راکد بودن پول جلوگیری کند. در نتیجه باعث حفظ ارزش پول ملی و کاهش نرخ تورم شود.

اولین گام برای ورود به بورس چیست؟

اولین قدم دریافت کد بورسی و ثبت‌نام در یک کارگزاری مورد تایید است. کد بورسی یا همان کد معاملاتی یک کد شناسایی شامل 3 حرف فارسی (عموما سه حرف ابتدایی نام خانوادگی) و 5 عدد است مثل “ایر 09801”.

تمامی افراد باید ابتدا در سامانه سجام ثبت‌نام کنند تا بتوانند کد بورسی دریافت کنند. نحوه ثبت‌نام در سامانه سجام در مقاله‌ای جداگانه تشریح شده است.

دقت کنید که معامله سهام در بورس توسط شرکت‌های واسط (کارگزاری) انجام می‌شود. در واقع کارگزاری‌ها یک واسط بین بازار بورس و معامله‌گران هستند. بنابراین تمامی افراد جهت خرید و فروش سهام باید از طریق کارگزاری‌ها اقدام کنند. در مقاله‌ای جدا به تشریح فعالیت کارگزاری‌ها پرداختیم.

بعد از ثبت‌نام در سامانه سجام و احراز هویت، یک کد بورسی برای شما صادر می‌شود. سپس بایستی در یک کارگزاری ثبت‌نام کنید. در مقاله ای جداگانه نحوه ثبت نام در کارگزاری مفید را بصورت تصویری و گام به گام آموزش دادیم. دقت کنید که ثبت‌نام در سامانه سجام و کارگزاری‌ها نیازمند احراز هویت است. 2 روش برای احراز هویت وجود دارد: مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت، احراز هویت الکترونیکی سجام.

خرید و فروش سهام در بورس چگونه است؟

برای خرید و فروش سهام ابتدا باید وارد کنترل پنل کارگزاری خود شوید. سپس از قسمت ارسال سفارش نسبت به ثبت سفارش خود (خرید یا فروش) اقدام کنید. در مقاله آموزشی بعدی نحوه خرید و فروش سهام توسط کارگزاری مفید خدمت شما ارائه شده است.

مدنظر داشته باشید که سوددهی در بورس را می‌توان به 2 دسته تقسیم کرد: 1) افزایش قیمت سهام خریداری شده، 2) دریافت سود نقدی حاصل از سودآوری شرکت در 1 سال مالی آن.

روش اول عموما روش شناخته شده، متداول و موردعلاقه معامله‌گران است. روش دوم بنا به دلایلی عموما کمتر مورد استقبال سهامدارن قرار می‌گیرد. ابتدا مدنظر داشته باشید برای اینکه سود سالیانه یک شرکت را دریافت کنید نیازی نیست که به مدت 1 سال سهامدار آن شرکت باشید! حتی اگر 1 روز قبل از مجمع سالیانه، سهام آن شرکت را بخرید شما رسما مشمول دریافت سود نقدی شرکت خواهید شد. در مقاله زیر بطور کامل به بحث سود نقدی سهام پرداختیم.

نحوه اطلاع از صورت‌های مالی شرکت‌های بورس

شما با مراجعه به سایت کدال به نشانی Codal.ir می‌توانید به تمامی اطلاعات شرکت‌ها دسترسی داشته باشید. تمامی شرکت‌ها موظف هستند بصورت دوره‌ای و منظم تمامی اطلاعات شرکت (اطلاعات مالی، اطلاعیه‌های شرکت و…) را بصورت آنلاین در اختیار همگان قرار دهند.

آیا در بورس سرمایه‌گذاری کنیم یا نه؟!

پاسخ این سوال بستگی به خودتان دارد. اگر شما هیچ دانشی پیرامون ترید ندارید و تفکرتان از بورس شبیه سایت‌های قماربازی و کازینوهای آنلاین است! و با امید چند برابر شدن پول‌تان در چند ماه می‌خواهید وارد این بازار شوید، جواب “قطعا نه!” خواهد بود! هیچ وقت فراموش نکنید که “بورس بشدت بی‌رحم است”.

اگر شما شروع به آموزش بورس کنید و هر روز در جهت افزایش دانش‌تان گام بردارید می‌توانید به کسب سود امیدوار باشید. بورس به شما درس زندگی هم می‌دهد! بعضی اوقات با یک “طمع” ضرر هنگفتی می‌کنید. بعضی اوقات با یک “ترس” از کسب سود هنگفت جلوگیری می‌کنید. بعضی اوقات “عجول بودن شما” باعث ضرر شما می‌شود و بعضی اوقات “عجول نبودن شما” به شما ضرر می‌زند! بعضی اوقات فرصت فکر ندارید! باید اینقدر آمادگی فکری و روحی داشته باشید که در لحظه اقدام کنید!

مهم‌ترین اصول سرمایه‌گذاری

با رعایت این نکات می‌توانید به کسب سود امیدوار باشید.

1. حتما پول مازاد خود را در بورس سرمایه‌گذاری کنید.به هیچ عنوان با پول اشخاص دیگر، وام، قرض، پول حاصل از فروش خانه یا ماشین، فروش طلاهای همسر! و پول‌های این‌چنینی وارد بورس نشوید! با عرض معذرت، هر کس این اصل را رعایت نکند شخصا قبر خود را کَنده است!
2. بصورت پله ای خرید و فروش کنید!خرید و فروش پلکانی در بورس بحث مفصلی است که در یک مقاله جداگانه به آن پرداختیم.
3. فکر و خیال سوددهی‌های نجومی را از سرتان بیرون کنید! قرار نیست بورس به شما سود ماهانه بدهد.
4. همه تخم مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید: تمام پول‌تان را در یک سهام سرمایه‌گذاری نکنید.
5. دنبال نوسان‌گیری نباشید! به فکر سرمایه‌گذاری بلندمدت و یا حداقل کوتاه‌مدت باشید. اگر شخصی 1 میلیون تومان سهام شرکت تایرسازی ایران (پتایر) را در سال 91 خریداری میکرد در اردیبهشت 1399 ارزش آن 140 میلیون تومان بود.
6. همیشه به دنبال آموزش باشید. اولین و بهترین فردی که دلسوز شماست، خودتان هستید. به شما توصیه میکنم آموزش‌های رایگان در صفحه زیر را به ترتیب مطالعه کنید.

• 7. نه با سود مغرور شوید و نه با ضرر ناراحت. سعی کنید از تمامی معاملات‌تان درس بگیرید.
• 8. نکته آخر اینکه درصدی از سودتان در هر معامله را جهت امور خیریه درنظر بگیرید.بخشندگی از صفات خداست و در قرآن می‌فرماید: “کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می‌کنند همانند بذری هستند که هفت خوشه برویاند که در هر خوشه، یکصد دانه باشد و از این مقدار نیز برای هر که بخواهد باز بیفزاید و رحمت خدا بی‌منتهاست و به همه چیز داناست”. جهت کمک به کودکان سرطانی (محک) می‌توانید از آدرس زیر اقدام کنید.

اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه می‌کنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارس‌سهام باشید.

تفاوت بورس و فرابورس 🤔؛ فرق این دو باهم در چیست؟

فرق بین بازار بورس و بازار فرابورس چه چیزی است؟ بورس و فرابورس هر دو زیر مجموعه‌ای از بازار سرمایه

تفاوت بورس و فرابورس

بورس عنوانی است که به تازگی میلیون‌ها نفر در ایران درگیر آن شده و صحبت‌های زیادی پیرامون آن مطرح است. در سال‌های اخیر و با توجه به وضعیت اقتصادی کشور یکی از بهترین روش‌های کسب سود سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار است. حال سوال اینجاست که تفاوت بورس و فرابورس چیست؟

این سرمایه‌گذاری دارای ریسک متوسطی بوده و اگر با منطق و علم در آن پیشروی کنید، سود سرشار کسب خواهید کرد. بازار بورس چیزی است که همه افرادی که در این جامعه زندگی می‌کنند، به مقدار کمی هم که شده نسبت به آن آشنایی داشته و طریق فعالیت در آن را می‌دانند.

این بازار جایی است که در آن سهام شرکت‌های مختلف معامله شده و فعالان از طریق خرید و فروش این سهام سود کسب می‌کنند. این روزها بسیاری از مردم به سرمایه‌گذاری در بورس و فرابورس به منظور کسب سود و حمایت از اقتصاد کشور روی آورند اما با این حال بسیاری از همین افراد که شاید شما هم جزوشان باشید، تفاوت بورس و فرابورس را نمی‌دانید.

بازار بورس اوراق بهادار، همان بازاری است که اکثر معامله گران در آن فعالیت می‌کنند و در کنار بازار بورس، بازار دیگری با شرایط متفاوت‌تر به نام فرابورس وجود دارد که دارای قوانین و مشخصات متفاوتی است.

پذیرش شرکت‌ها در بورس در چارچوب یک سری قوانین نسبتا سخت گیرانه انجام می‌شود و شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بورس اوراق بهادار را ندارند در این بازار یعنی فرابورس وارد شده به انجام معامله سهام خود می‌پردازند.

خرید و فروش سهام در بورس و فرابورس به یک شکل انجام شده اما تفاوت‌های ریزی میان آن‌ها وجود دارد. ما در این مقاله از ماگرتا ابتدا به تعریف بازار بورس و فرابورس پرداخته و در ادامه تفاوت‌های میان بورس و فرابورس را با یکدیگر بررسی کرده ایم. با بورس ماگرتا همراه باشید. عرضه اولیه های بورس را هم بخوانید.

تفاوت بورس و فرابورس

تعریف بورس

بورس یکی از بازارهای مالی است که در آن دارایی‌ها معامله می‌شوند. اگر تعریف بورس و فرابورس بخواهیم این بازار را دسته‌بندی کنیم، می‌توان آن را به سه دسته بورس کالا، بورس ارز و بورس اوراق بهادار تقسیم می‌شود.

تعریف این سه دسته همانند نامشان است و در این جا هم به شما می‌گوییم که در این سه حوزه چه فعالیت‌هایی صورت می‌گیرد.

در بورس کالا، همان‌گونه که از نام آن مشخص است کالاهای خاصی خرید و فروش شده و از این طریق افراد سود یا زیان کسب می‌کنند. در این بورس، معمولاً مواد اولیه معامله شده و هر کالایی هم بازار و بورس مخصوص به خودش را دارد.

مثلاً بورس نفت یا بورس فولاد و… که در این بازار اکثراً صاحبان مشاغل و شرکت‌ها حضور دارند و کمتر افراد عادی را مشاهده می‌کنیم.

در بورس ارز، پول‌های خارجی خرید و فروش شده که البته این بورس فعلا در ایران فعال نبوده و امکان دارد در آینده‌ای نه چندان دور فعال شود. این بورس در کشورهای خارجی وجود دارد و در ایران هنوز به چشم نمی‌خورد.

در بورس اوراق بهادار نیز، دارایی‌های مالی سهام شرکت‌ها و اوراق مشارکت هستند که در قالب برگه سهام توسط افراد حقیقی و حقوقی معامله می‌شود.

در بورس اوراق بهادار که با نام بورس هم شناخته می‌شود، یک بستر جذاب ایجاد شده تا خریداران و فروشندگان بتوانند معاملات مختلفی را انجام داده و از این طریق کسب سود کنند.

در این بازار قوانین خاصی وجود دارد که منافع سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران را حفظ می‌کند. به عبارت بهتر، بازار بورس سرمایه گذاران که افراد حقیقی و حقوقی و سرمایه پذیران که همان شرکت‌ها را در کنار هم قرار داده تا هر دو با توانایی‌ها و دارایی‌هایی خود موجب منفعت دو طرف شوند. امروزه منظور از بورس همان بورس اوراق بهادار است.

تعریف فرابورس

فرابورس، بازار مالی‌ای است که شباهت بسیار زیادی با بورس اوراق بهادار تهران دارد. این بازار، بازاری برای معامله اوراق بهادار است که البته نسبت به بورس تهران دارای شرایط ساده‌تر پذیرش و قبول شرکت‌ها است. همان طور که می‌دانید برای این که شرکت‌ها بتوانند سهام خود را عرضه و قابل معامله کنند، باید در یکی از بازارهای بورس یا فرابورس عضو شوند.

فرابورس بستری است که برای پذیرش این شرکت‌ها قوانین ساده‌تری را نسبت به بورس در نظر گرفته است. در این بازار انواع متنوعی از اوراق بهادار با روش‌های مختلف قابل معامله بوده و کسب سود نیز از همین طریق است.

مهم‌ترین وظیفه فرابورس در ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا تمایل به ورود سریع‌تر و ساده‌تر به بازار را دارند.

شایان ذکر است بدانید فرآیند پذیرش شرکت‌ها و تنوع شرایط پذیرش در بازار فرابورس به شکلی است که شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار اوراق بهادار نیز می‌توانند استفاده کنند.

بنابراین اغلب شرکت‌های کوچک ابتدا در فرابورس عضو شده و با گسترش فعالیت‌های خود به عضویت بورس اوراق بهادار در می‌آیند. جالب است بدانید خود بازار فرابورس دارای پنج بازار دیگر به نام‌های بازار اول، بازار دوم، بازار سوم یا بازار عرضه، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه می‌باشد.

همچنین قابل ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار نهاد ناظر بر فعالیت‌های مالی و معاملات شرکت‌های بورس، فرابورس و بورس بوده و به عنوان یک نهاد مرجع و رسمی تمام فعالیت‌های این ارگان‌ها را زیر نظر دارد.

تفاوت بورس و فرابورس

نوبتی هم که باشد نوبت به موضوع اصلی این مقاله جذاب و کاربردی است. تفاوت بورس و فرابورس موضوعی است که شاید برای خیلی‌ها سوال باشد. در این قسمت به شرح تعدادی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین تفاوت‌های این دو بازار مالی پرداخته ایم.

عدم وجود مکانی فیزیکی برای فرابورس

یکی از جالب‌ترین تفاوت‌هایی که بورس و فرابورس با یکدیگر دارند، تفاوت در مکان معاملات است. جالب است بدانید بازار فرابورس مکان فیزیکی خاصی ندارد که معامله گران گرد هم آمده و در آن مکان به انجام معاملات بپردازند و هر چه هست مجازی، آنلاین و یا به شکل‌های ساده می‌باشد.

اما در بازار بورس، ساختمان بورس و بسیار از کارگزاری‌ها این امکان را فراهم کرده‌اند که سرمایه گذاران در کنار یکدیگر جمع شده و به انجام معاملات بپردازد.

تفاوت در قوانین موجود

یکی دیگر از تفاوت‌هایی که بین بورس و فرابورس وجود دارد این است که قوانین موجود در فرابورس بسیار انعطاف‌پذیر‌تر و ساده‌تر از بورس بوده و این قوانین معمولاً با استفاده از توافق طرفین ایجاد می‌شود.

اما در بازار بورس این چنین نبوده و استانداردها و قوانین خاصی وجود دارد که سهامداران حقیقی و حقوقی و همچنین شرکت‌ها ملزم به پیروی از آن هستند.

دلیل این سخت گیری بزرگی بازار بورس و جامع‌تر بودن آن است که به نوعی بازار پیشرو در میان بازارهای مالی قلمداد می‌شود.

حد نوسان مجاز روزانه

مهم‌ترین تفاوت بورس و فرابورس که بیشتر افراد نیز آن را می‌دانند، حد نوسان مجاز روزانه بازار فرابورس و بورس است. به طوری که این حد نوسان در فرابورس یک درصد بیشتر از بورس تهران بوده و همین موضوع ریسک‌پذیری آن را افزایش می‌دهد.

همان طور که می‌دانید حد نوسان روزانه مجاز برای شرکت‌های بازار بورس ۴ و برای شرکت‌های بازار فرابورس ۵ درصد است که البته با توجه به نوع بازاری که در آن معامله صورت می‌پذیرد این حد نوسان ممکن است تغییراتی داشته باشد.

میزان ریسک پذیری

برای کسانی که در بازارهای مالی به خصوص بازاری مثل بورس و فرابورس فعالیت می‌کنند، شاید مهم‌ترین هدف و خواسته کاهش ریسکی باشد که خواسته یا ناخواسته متحمل آن می‌شوند.

در واقع فعالیت در بازارهای مالی همواره توام با ریسک بوده و این بازارها را بدون ریسکی که دارند نمی‌توان تصور کرد.

بازار فرابورس با توجه به اینکه شرایط معاملات با نظر طرفین تعیین گردیده و قوانین ساده‌تری دارد، از ریسک بیشتری تعریف بورس و فرابورس برخوردار بوده و شفافیت قیمت‌ها در آن وجود ندارد.

اما بالعکس در بازار بورس، یک چارچوب مشخص و معینی وجود دارد که معاملات را حرفه‌ای‌تر و اصولی‌تر می‌کند که همین امر باعث کاهش ریسک بازار بورس نسبت به فرابورس شده است.

ساعات معامله

تفاوت دیگر بورس و فرابورس در ساعات معاملات این دو بازار است. به طوری که ساعات کار فرابورس و انجام معاملات در آن نسبت به بورس از انعطاف‌پذیری بیشتری برخوردار بوده و معامله گران می‌توانند ساعات بیشتری را در آن فعالیت کنند.

در بازار فرابورس سطح فعلی امکانات الکترونیکی، انجام معاملات ۲۴ساعته را امکان‌پذیر کرده که، در مقایسه با یک بورس، مزیت عمده‌ای محسوب شده.

در بازار بورس، تایم عادی معاملات از ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ ظهر بوده و نسبت به فرابورس بسیار کمتر است. شاید همین حالت هم علتی برای کاهش ریسک بورس و جذابیت بیشتر آن برای استفاده تعریف بورس و فرابورس کنندگان باشد.

تعداد بازارهای زیر مجموعه

دیگر تفاوت میان بورس و فرابورس در تعداد بازارهای زیر مجموعه آن‌ها است. به طوری که بازار فرابورس دارای پنج بازار به نام‌های بازار اول، بازار دوم، بازار سوم (یا همان بازار عرضه)، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه است در حالی که بورس اوراق بهادار دارای دو بازار اول و ثانویه می‌باشد.

تفاوت در فرآیند پذیرش

همان طور که در تعریف این دو بازار اشاره کردیم، بازار بورس شرایط به مراتب سخت‌تری را برای پذیرش شرکت‌ها نسبت به فرابورس در نظر می‌گیرد. این موضوع تفاوت دیگر میان بورس و فرابورس را رقم می‌زند.

بورس بهتر است یا فرابورس

بورس یا فرابورس؟ کدام بهتر است؟

این موضوع که بین بازار بورس و فرابورس کدام را انتخاب کنیم، سوالی مهم و اساسی است که برای افراد زیادی در ابتدای مسیر فعالیت در بازارهای مالی مطرح می‌شود.

به طور دقیق و شفاف نمی‌توان گفت کدام بازار بهتر از دیگری است اما شفافیت صورت‌های مالی و اطلاع‌رسانی شرکت‌ها و انسجام گزارشات مالی در شرکت‌های فعال بورسی بسیار دقیق‌تر و بهتر است.

همچنین برگزاری دقیق و منظم مجامع سالیانه، فوق العاده و غیره در شرکت‌های بورسی بهتر و بیشتر از شرکت‌های فرابورسی است.

از این رو می‌توان گفت ساختار فعالیت شرکت‌ها در بورس کمی دقیق‌تر و حرفه‌ای‌تر از فرابورس است اما این موضوع به تنهایی دلیل نمی‌شود که ما صدها شرکت فعال در بازار فرابورس را نادیده گرفته و ارزش این بازار را زیر سوال ببریم.

بازار فرابورس نیز بازار بسیار ارزشمندی است که شرکت‌ها در آن با تغییر اوضاع و تنظیم بهتر و دقیق‌تر صورت‌های مالی و افزایش میزان سودآوری خود، بستر لازم برای ارتقا رتبه و جایگاه در بازار سرمایه ایران را بدست آورده و به بازار اول بورس می‌روند.

بنابراین می‌توان گفت فرابورس همانند یک زمین تمرین برای ورود به بورس است و اگر بتوانید با تحلیل و تحقیق شرکت‌هایی که فعالیت آن‌ها بسیار سودآور و حرفه‌ای است را در بازار فرابورس پیدا کنید، خواهید توانست با ورود این شرکت‌ها به بورس از سود سرشاری بهره‌مند شوید.

سهمی که از فرابورس به بازار اول بورس راه پیدا می‌کند، هم از نظر قیمت و هم جایگاه و برند ارتقا زیادی پیدا کرده و تعداد سهامداران آن افزایش چشمگیری پیدا خواهد کرد.

بنابراین با تحلیل درست و علمی در هر کدام از بازارهای یاد شده می‌توانید مسیر پرسودی را داشته باشید.

از این که تا پایان این مطلب تفاوت بورس و فرابورس چیست از ماگرتا همراه ما بودید سپاسگزاریم؛ شما عزیزان می‌توانید سوالات، پیشنهادات و انتقادات خود را در زمینه با این مطلب و سایر مطالب ارائه شده از طریق بخش نظرات به اطلاع ما و سایر کاربران برسانید.

صف خرید و صف فروش سهام

در صورتی که تازه وارد بازار بورس شده اید اصطلاحات زیادی از جمله صف خرید و صف فروش بودن برخی سهم ها به گوش شما خورده است. هر کدام از این اصطلاح ها مفاهیم مربوط به خود را دارند. همه این موارد را میتوانید در قسمت ویکی سهم سایت sahm.io جستجو کنید.

در این مقاله قصد داریم مفهوم این اصطلاح که گفته میشود فلان سهم صف خرید شده و یا صف فروش شده است را بیان کنیم .

مفهوم صف خرید و صف فروش سهام در بازار بورس چیست؟

قبل از اینکه به این مبحث بپردازیم، نیاز است در مورد برخی از اصول بازار بورس صحبت کنیم.

ناظران بازار بورس و فرابورس برای هر یک از سهم ها محدودیت دامنه نوسان در نظر گرفته اند. این بدین معنا است که برای مثال اگر عنوان میشود دامنه نوسان سهمی از منفی 5 تا مثبت 5 در نظر گرفته شده است در صورتی که قیمت این سهم 200 تومان باشد، دامنه خرید و فروش برای این سهم 190 تا 210 تومان است.

برای کسب اطلاعات در خصوص بازه ی قیمت هر سهم میتوانید از سایت سهمیو استفاده کنید.

بدیهی است که شما همیشه قصد دارید یک محصول را در پایین ترین قیمت خریداری کنید و در بالاترین قیمت به فروش برسانید.

لازم به توضیح است صرفا صف خرید یا فروش بودن سهم به معنای خوب یا بد بودن یک سهم برای خرید یا فروش آن نیست.

صف خرید سهام

در نظر بگیرید اخبار خوبی برای یک سهم خاص برای مثال سهم خودرو منتشر میشود. طبق تحلیل های انجام شده توسط تحلیلگران پیش بینی می شود این سهم رشد خوبی خواهد داشت. در این صورت تمایل سرمایه گذاران برای خرید این سهم افزایش می یابد. لذا تعداد افرادی که برای خرید این سهم با سقف قیمت بازه مجاز خرید سهم درخواست سفارش میکنند افزایش می یابد و با یکدیگر برای خرید این سهم رقابت میکنند.

به طور کلی زمانی که میزان تقاضای خرید سهام در سقف قیمت قرار بگیرد و هیچ عرضه کننده ای برای آن وجود نداشته باشد و یا حجم تقاضا بسیار بیشتر از حجم عرضه باشد به اصطلاح گفته میشود سهم صف خرید شده است.

صف فروش سهام

تصور کنید برخلاف مورد قبل، خبری منفی برای یک سهم منتشر میشود. این سهم در روز قبل معاملاتی خود با قیمت 400 تومان معامله شده است. در نتیجه بازه مجاز برای این سهم در روز معاملاتی بعد (در صورتی که دامنه نوسان مثبت و منفی 5 باشد) 380 تا 420 تومان است.

به دلیل این خبر منفی حجم سفارش فروش در کف قیمت مجاز سهم افزایش می یابد. در صورتی که تقاضا تعریف بورس و فرابورس برای خرید سهم بسیار پایین است.

زمانی که میزان سفارش های فروش در کف قیمت مجاز افزایش یابد و خریداری وجود نداشته باشد به اصطلاح گفته میشود سهم صف فروش شده است. و هر چه سفارش های فروش بیشتر باشد صف فروش به اصطلاح سنگین تر است.

در ادامه این مطلب به شما پیشنهاد میکنم مقاله مربوط به ” جدول عرضه و تقاضا ” را مطالعه کنید.

تفاوت بین بورس و فرابورس: کدام سود دهی بیشتری دارد؟

بازارهای مالی ساختار و قوانین مختص به خود را دارند به طور کلی به هر بازاری که معاملات اوراق بهادار در آن صورت میپذیرد بازار مالی میگویند. یکی از دریچه های انجام معاملات در بازارهای مالی بورس هستند. البته درکشور ما در کنار بازار بورس نام فرابورس نیز شنیده میشود و حتما از خود پرسیده اید تفاوت این دو بازار سرمایه در چیست؟در این مقاله به صورت جامع به بررسی تفاوت این دو بازارمالی پرداختیم.

ویدیوی آموزشی

اگر ویدیوی بالا سودمند نبود به خواندن ادامه دهید:

بازاربورس

یکی از مهمترین ترین بازارهای مالی که قیمت گذاری و خرید و فروش کالا در آن انجام میشود بازار بورس است.

توی این پک فوق العاده، تحلیل تکنیکال در بورس رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! بورس رو سریع یاد بگیر وحسابی پول دربیار!

بازارهای بورس در ایران:

1-بورس اوراق بهادار: معامله دارایی های کاغذی

2-بورس کالا: انجام معاملات دارایی های فیزیکی و محصولات

3-بورس انرژی: معامله حامل های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر این کالاها

با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!

بازار فرابورس

فرابورس یکی دیگر از بازارهای مالی در ایران است که سهام شرکت ها در آن قیمت گذاری میشود و معاملات صورت میپذیرد. در واقع در بازارفرابورس شرکت های کوچکتر به راحتی پذیرش میشوند.

این بازار وظیفه سامان دهی و هدایت بنگاه های اقتصادی برای تامین مالی خود از طریق بازار بورس را دارد و شرکت ها با ورود به این بازار از تمام مزایای بازار اوراق بهادار میتوانند استفاده کنند.

پس از معرفی این دو بازار باید به مقایسه این دو بازار پرداخته تا به شناختی جامع از این دو بازار دست یابیم. این دو بازار 4 تفاوت عمده دارند که شامل:

1- تعداد بازارهای موجود در این دو بازار

2-نحوه پذیرش شرکت ها

1- تعداد بازارهای موجود در این دو بازار

بازار بورس شامل:

شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار بر اساس میزان سرمایه ثبت شده؛ درصد شناوری سهام؛ میزان شفافیت؛ سودآوری و …. در دو دسته به نام بازار اول و بازار دوم طبقه بندی می شوند

• بازاراول: شرکت هایی که عملکرد خوبی در قبال سهام داران و بازار بورس داشته باشند در این دسته از بازار بورس قرار میگیرند.
• بازار دوم: حال اگر شرکتی عملکرد ضعیف تر نسبت به بازار اول داشته باشند در این گروه قرار میگیرد و در صورتی که عملکرد خود را بهبود بخشد توانایی بازگشت به بازار اول را دارد.

بازار فرابوس شامل:

• بازار اول: دربازار اول فرابورس علاوه بر سهام شرکتها ، واحدهای صندوق های سرمایه گذاری بانام هم پذیرش و معامله می شوند. همچنین نوسان سهام شرکتها و اوراق پذیرفته شده در بازار اول فرابورس 5 درصد بدون حجم مبنا پیش بینی شده است .در آن سهام شرکتهایی معامله می شوند که آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل ده میلیارد ریال و یکسال از زمان بهره برداری آن گذشته و زیان انباشته نداشته باشد.
• بازاردوم: در این بازار ، صرفا سهام شرکتهای سهام عام پذیرفته می شوند. در این بازار سهام شرکتهای زیانده، تازه تاسیس، شرکتهای سهامی خاص که قصد اجرای افزایش سرمایه و تبدیل به سهامی عام را دارند و شرکتهای کوچک پذیرفته شده مورد مبادله قرار می گیرند .در بازار دوم سهام شرکتهایی معامله می شوند که آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل یک میلیارد ریال باشد.
• بازار سوم: بازار عرضه محلی ایمن، شفاف و سودمند برای انجام معاملات عمده اوراق بهاداری است که امکان یا شرایط پذیرش در فرابورس را ندارد. انجام عرضه در این بازار مستلزم گذارندن فرایند پذیرش نبوده و با انجام تشریفات اداری در فرابورس، امکان پذیر است.
• ابزار‌های نوین مالی: انواع اوراق با درآمد تضمین شده از جمله اوراق مشارکت، گواهی سپرده بانکی و …که در زمان پذیرش حداقل سه ماه تا سر رسید آنها باقی مانده باشد قابل پذیرش در این بازار بوده به شرطی که بعد از پذیرش، معامله مجدد آنها منحصرا از طریق فرابورس انجام شود.
• بازار پایه: این بازار شامل شرکت هایی با شرایط زیر است:

1-شرکت‌هایی که به‌دلیل ازدست‌دادن شرایط بازارهای بورس یا فرابورس از بازار مربوطه لغو پذیرش می‌شوند،در بازار پایه درج‌می‌گردد.

2-شرکتهایی که درخواستی مبنی‌بر پذیرش ندارند.

3-شرکت هایی که نزد سازمان بورس ثبت شده‌اند، اما شرایط پذیرش را ندارند.

2-تفاوت در نحوه پذیرش بورس و فرابورس

یکی از اصلی ترین انگیزه های سازمان بورس برای ایجاد بازار فرابورس پذیرش شرکت هایی کوچکتر و جذب سهام آنان به بازارمالی است.یکی از تفاوت های اصلی این دو بازار مالی در نحوه پذیرش سهام شرکت هاست که این روند در بازار فرابورس زمان کمتر به دنبال دارد. در جدول زیر مختصری از شرایط پذیرش در این دو بازار تهیه شده است.

شرایط پذیرش	بازار بورس			بازار فرابورس
	بازار اول	بازاردوم		بازاراول	بازار دوم
حداقل سرمایه ثبت شده شرکت	50تا100میلیاردتومان		20میلیاردتومان	1میلیارد تومان		100میلیون تومان
حداقل سهام شناور	15تال20درصد		10درصد	10درصد		5درصد
حداقل تعداد سهام‌داران	750 تا 1000نفر		250نفر	200نفر		–
سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه	3سال		2سال	حداقل 2سال		حداقل 1 سال
سودآوری	3 دوره سود آوری		1 دوره سودآوری	1 دوره سود آوری		–

3-ساعات معامله

معامله در بازار بورس فقط از شنبه تا چهارشنبه از ساعت9 الی12:30 صورت میپذیرد. اما معامله در فرابورس از لحاظ بازه زمانی منعطف تر است. در فرابورس سطح فعلی امکانات الکترونیکی، انجام معاملات ۲۴ ساعته را امکان پذیر کرده که، در مقایسه با یک بورس، مزیت عمده ای محسوب میشود.

4-شفافیت در معاملات

بورس اوراق بهادار مزایایی از قبیل شفافیت قیمت‌ها و کاهش ریسک را به همراه دارد اما در بازار فرابورس به این علت که شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می‌گردد، این مزایا به صورت کامل وجود ندارد.

نکاتی در باب پذیرش شرکت ها در فرابورس

پذیرش شرکت‌های سهامی عام به کمتر از یک ماه کاهش پیدا کرده است. این کاهش زمان یکی از مزایای ورود شرکت ها با موانع کمتر به بازارهای مالی است.

امکان تامین مالی از محل جذب سرمایه گذاران جدید و افزایش سرمایه یکی از مزایای بازار فرابورس برای شرکت ها است.

شرکت‌هایی که اقدام به عرضه سهام در فرابورس می‌کنند (به غیر از شرکت‌های حاضر در بازار پایه) امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارا هستند.

سهام مورد مبادله در بازارهای فرابورس ایران به دلیل نبود حجم مبنا با معاملات روان‌تر و نقد شوندگی بالاتری رو به رو هستند و عرضه و تقاضا برای تعریف بورس و فرابورس این سهام به سرعت متعادل شده و معمولا صف خرید و فروش آن‌ها برای مدت زیادی ادامه نمی‌یابد.

نکات تکمیلی

• سرمایه گذاری در بازار فرابورس نیز همچون بازار بورس با کد بورسی بوده و نیاز به دریافت کد بورسی جدید نیست.
• شرکت‌هایی که شرایطشان برای پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار دشوار است می‌توانند به سهولت در بازار فرابورس وارد شوند. این در حالی است که بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در فرابورس نیز تعریف شده‌اند و این دو بازار در عمل فرق چندانی با هم ندارند.
• خرید و فروش در بورس توسط کارگزاران به عنوان متولی اصلی انجام خرید و فروش, انجام می شود. در فرابورس کارگزاران مسئولیت انجام خرید و فروش‌ها را بر عهده دارند. در این بازار کارگزاران حکم واسطه بین خریدار و فروشنده داشته و کلیه معاملات سهام و اوراق بهادار در فرابورس از طرف آن‌ها انجام می شود.

معرفی پیج های اینستاگرام برای آموزش بورس

ازجمله پیج های اینستاگرامی مفید در زمینه آموزش بورس میتوان به موارد زیر اشاره میکند:

چهار تعریف اساسی در بورس که هر سرمایه‌گذار بورسی باید بداند

دنیای بورس دنیای اصطلاحات و مفاهیم تخصصی و گاهاً پیچیده است. درک مفهوم این اصطلاحات و استفادهٔ بجا از آن‌ها برای سرمایه‌گذاران و فعالان بورس مفید و ضروری است. برای درک آنچه در دنیای بورس جریان دارد و موفقیت در بورس، باید با زبان رایح در بورس آشنا شوید. در این مقاله ۴ تعریف اساسی و رایج در بورس را خواهید خواند.

۱. بازار سهام چیست؟

بازار سهام یا بورس مجموعه‌ای از بازارها و مبادلات است که در آن فعالیت‌های معین خرید، فروش و انتشار سهام شرکت‌های سهامی عام انجام می‌شود. این فعالیت‌ها ازطریق مبادلات رسمی سازمان‌یافته یا ازطریق بازارهای فرابورس (OTC) هدایت می‌شوند. بازارهای فرابورس تحت مجموعه مشخصی از قوانین عمل می‌کنند. در کشورهایی که معاملات سهام و سایر اوراق بهادار مجاز است، ممکن است مکان‌های دیگری نیز برای معاملات سهام وجود داشته باشد.

دو اصطلاح بازار سهام و معاملهٔ سهام گاهی به‌جای هم استفاده می‌شوند؛ اما باید گفت که معامله و تبادل سهام، زیرمجموعه‌ای از بازار بورس است. وقتی کسی در بازار سهام معامله می‌کند، در واقع سهام یک تعریف بورس و فرابورس یا چند معامله سهام ـ که بخشی از بازار سهام کلی هستند ـ را می‌خرد و می‌فروشد.

انواع بازار بورس در ایران عبارت‌اند از: بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی. بازار سهام یا بازار سرمایه عمدتا محل معاملات سهام و سرمایه‌های تجاری است. صندوق قابل‌معامله (ETF)، اوراق قرضه شرکتی و اوراق بهادار مشتقه مبتنی بر سهام، کالا، ارز و اوراق قرضه ازجمله اوراق بهادار مالی هستند که در بازار سهام مبادله می‌شوند.

مثالی برای درک بهتر مفهوم بورس یا بازار سهام

امروزه می‌توانید هر چیزی را به‌صورت اینترنتی بخرید؛ اما برای خرید هر کالای مشخص، بازار مشخصی وجود دارد. مثلا برای خرید مبلمان، اولین جایی که به ذهن می‌رسد بورس مبلمان شهر محل سکونت‌تان است، برای خرید میوه به بازار میوه و سبزی یا تره‌بار مراجعه می‌کنید و یا مواد غذایی را از فروشگاه‌های مشخصی می‌خرید. این بازارهای مشخص جایی هستند که خریدار و فروشنده همدیگر را ملاقات می‌کنند. بازارها محل تعاملات تجاری و دادوستد هستند. باتوجه‌به اینکه تعداد فروشندگان در این بازارها زیاد است، قیمت‌ها هم منصفانه هستند. فرض کنید که در منطقه سکونت‌تان فقط یک مبل‌فروشی وجود داشته باشد. این مبل‌فروشی اجناس خود را به هر قیمتی که بخواهد، می‌فروشد؛ چراکه مشتریان برای خرید مبلمان گزینهٔ دیگری غیر از این مبل‌فروشی ندارند. اما وقتی تعداد زیادی از فروشنگان مبل در بازار مشترکی فعالیت می‌کنند، برای جذب مشتری با یکدیگر رقابت می‌کنند. در چنین بازاری قیمت‌ها شفاف و مشخص است و فروشندگان اجناس خود را با نازل‌ترین قیمت به مشتریان عرضه می‌کنند. در معاملات آنلاین نیز خریدار، قبل از خرید، قیمت‌های پیشنهادی فروشندگان مختلف را مقایسه می‌کند و مناسب‌ترین گزینه را برای خرید ترجیح می‌دهد. چنین رویکردی فروشندگان اینترنتی را ملزم می‌کند که در قیمت‌گذاری منصفانه عمل کنند.

همانند سایر بازارها، بورس یا بازار سهام نیز بازاری است که برای خریدوفروش اوراق قرضه در محیطی امن، کنترل‌شده و مدیریت‌شده تعیین شده است. ازآنجاکه در بازار سهام صدها هزار خریدار و فروشنده گرد هم می‌آیند، قیمت‌گذاری عادلانه و شفافیت در معاملات تضمین می‌شود. در بازارهای سهام قدیمی، گواهی سهام به‌صورت فیزیکی و روی کاغذ صادر و معامله می‌شد؛ اما امروزه با پیشرفت فناوری، صدور گواهی و معاملات در بازارهای سهام مدرن به‌صورت الکترونیکی انجام می‌شود.

۲. سهام چیست؟

سهام سندی است که نشان‌دهند‌‌ه سهم و میزان مالکیت در شرکت صادرکننده سهام است. به‌واسطهٔ سهام، برای صاحب سهام درمورد سرمایه‌ها و درآمدهای شرکت، حق ایجاد می‌شود. خریدوفروش سهام غالبا در بازار بورس انجام می‌شود؛ البته ممکن است این معاملات به‌صورت خصوصی نیز انجام شوند. خریدوفروش سهام اساس هر سبد سهامی است. برای محافظت از سرمایۀ سرمایه‌گذاران در برابر کلاهبرداری‌ها، معاملات سهام باید مطابق با مقررات دولتی انجام شود. تجربه نشان می‌دهد که در طولانی‌مدت، معاملات سهام برتر از سایر روش‌های سرمایه‌گذاری بوده‌اند. سهام را می‌توان از واسطه‌های اینترنتیِ سهام خرید. سرمایه‌گذاری در سهام تفاوت زیادی با سرمایه‌گذاری در املاک و مستقلات دارد.

نکات کلیدی

• سهام سندی است که نشان می‌دهد صاحب سهام در شرکت صادرکننده سهام حق مالکیت دارد.
• شرکت‌ها به‌منظور افزایش سرمایهٔ لازم برای فعالیت، سهام خود را می‌فروشند. دو نوع اصلی سهام عبارت‌اند از: سهام عادی و سهام ممتاز.
• خریدوفروش سهام به‌طور عمده در بورس سهام صورت می‌گیرد، هرچند که فروش خصوصی سهام نیز ممکن است. این معاملات اساس هر سبد سهامی هستند.
• به‌مرورزمان، معاملات سهام در طولانی‌مدت از سایر روش‌های سرمایه‌گذاری پیشی گرفته‌اند.

۳. تحلیل تکنیکال چیست؟

تحلیل تکنیکال سهام و روندها به‌معنای مطالعه اطلاعات مربوط به بازار سهام از گذشته تا به امروز است. «قیمت‌» و «حجم» ازجمله اطلاعات مربوط به بازار سهام هستند.

تحلیلگران تکنیکال به‌کمک اقتصاد رفتاری و تحلیل کمّی، رفتار بازار در آینده را با استفاده از عملکرد گذشتهٔ بازار پیش‌بینی می‌کنند. الگوهای نموداری و شاخص‌های فنی (آماری) دو مورد از انواع رایج تحلیل تکنیکال هستند.

• تحلیل تکنیکال سهام و روند پیش‌بینی تغییرات قیمت، اطلاعات لازم برای کسب سود را در اختیار تاجران قرار می‌دهد.
• تاجران با اعمال تحلیل تکنیکال بر نمودارها، نقاط ورودی و خروجی را برای معاملات احتمالی شناسایی می‌کنند.
• فرض بنیادی تحلیل تکنیکال سهام و روند پیش‌بینی تغییرات این است که بازار تمام اطلاعات موجود را پردازش می‌کند و اطلاعات در نمودار قیمت‌گذاری نمود پیدا می‌کنند.

تحلیل تکنیکال سهام و روندها چه مواردی را بیان می‌کند؟

تحلیل تکنیکال یک اصطلاح کلی است. این اصطلاح انواع استراتژی‌های مربوط به تفسیر رفتار قیمت سهام را در بر می‌گیرد. بیشتر تحلیل‌های تکنیکال مشخص می‌کنند که روند جاری بورس ادامه خواهد یافت یا خیر و در صورت تعریف بورس و فرابورس ادامه‌نیافتن روند جاری، بازگشت از روند جاری چه زمانی اتفاق خواهد افتاد. برخی از تحلیلگران تکنیکال از نمودارهای خطی استفاده می‌کنند. برخی دیگر نمودارهای شمعدانی یا کندل‌استیک را ترجیح می‌دهند و عده‌ای از تحلیلگران نمودارهای میله‌ای حاصل از تصویرسازی ریاضی را به کار می‌گیرند. اکثر تحلیلگران تکنیکال ترکیبی از این ابزارها را برای تشخیص نقاط خروجی و ورودی بالقوهٔ روند استفاده می‌کنند.

به‌عنوان‌مثال، با استفاده از نمودارهای میله‌ای می‌توان برای یک فروشندهٔ استقراضی نقطه ورود را مشخص کرد؛ اما برای تشخیص احتمال سقوط، تاجر باید به نمودار سیر میانگین‌ها در دوره‌های زمانی مختلف نیز توجه کند.

۴. تحلیل بنیادی چیست؟

تحلیل بنیادی (FA) روشی برای سنجش ارزش واقعی اوراق بهادار ازطریق بررسی عوامل مالی و اقتصادی مرتبط است. فاکتورهای کلان اقتصادی مثل وضعیت اقتصاد و شرایط صنعت و عوامل خُرد اقتصادی مثل اثربخشی و مدیریت شرکت از عواملی هستند که بر ارزش واقعی اوراق بهادار تأثیر می‌گذارند. تحلیلگران بنیادی تمام این عوامل را بررسی می‌کنند. هدف اصلی از این بررسی‌ها، رسیدن به قیمت واقعی اوراق بهادار است. با دانستن ارزش واقعی اوراق بهادار و مقایسه آن با قیمت فعلی، سرمایه‌دار متوجه گران‌تر یا ارزان‌تر بودن اوراق بهادار می‌شود.

تحلیل بنیادی در مقابل تحلیل تکنیکال قرار دارد. همان‌طور که اشاره شد، در تحلیل تکنیکال، سیر قیمت‌ها با تحلیل اطلاعات گذشتهٔ بازار، از قبیل قیمت و حجم، پیش‌بینی می‌شوند.