اتاق بازرگانی: کاهش سرعت اینترنت ملموس شده است
نائب رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات اتاق بازرگانی گفت: نقل و انتقال بورس در کشور با اینترنت صورت میگیرد این در حالیست که معامله در بورس در بسیاری از موارد به دلیل کاهش سرعت اینترنت با دشواری انجام میشود.
به گزارش ایلنا، نائب رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات اتاق بازرگانی خاطر نشان کرد: نقل و انتقال بورس در کشور با اینترنت صورت میگیرد این در حالیست که معامله در بورس در بسیاری از موارد به دلیل کاهش سرعت اینترنت با دشواری انجام میشود همه این موارد جزو فاکتورهای عقبگرد برای پیشرفت و توسعه کشور محسوب میشود.
بابک عابدین، با بیان اینکه طرحهای محدودکننده مانند طرح صیانت راه توسعه تجارت در کشور را دشوار میکند، گفت: بخش خصوصی تلاش دارد که ایران به هاب انتقال تجاری ایران از شرق آسیا به غرب تبدیل شود این در حالیست که اینترنت به عنوان مهمترین بحث انتقال داده در مبادلات اقتصادی مختل است و همین مسئله راه برای کشورهای رقیب هموار میکند تا جایگزین ما در مناسبات تجاری منطقه شوند.
وی طرحهای محدودکننده از جمله طرح صیانت را مغایر با موافقتهای همکاری ایران با کشورهای CIS و کشورهای شرق آسیا دانست و افزود: میخواهیم ایران به کشور مهم اقتصادی در منطقه تبدیل شود اما از سوی دیگر سرعت انتقال دادهها را کاهش میدهیم.
سیستم هوش مصنوعی و سیستمهای انتقال دیتا با سرعت بالا برای اتصال خطوط تولیدی از یک منطقه به منطقه دیگر و مدیریت ماشینآلات و تکنولوژیها از راه دور در کشورهای رقیب تجاری ما پیشرفت قابل توجهی کردند. اگر سیستم سرعت انتقال دادهها در ایران همپایه آنها نشود بدون تردید در روند و ادامه فعالیتهای اقتصادی با چالشهای جدی مواجه خواهیم شد.
عابدین با بیان اینکه رسیدن به چشمانداز نظام در کاهش سرعت اینترنت با پیشرفت در اقتصاد در تضاد است، گفت: تجربه نشان داده است که محدودیت هیچگاه پیشرفت را باخود به همراه نیاورده است بهخصوص محدویت در حوزه آی تی و اینترنت تکنولوژی.
نائب رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات اتاق بازرگانی با اشاره به طرح سرعتهای بالاتر از 5G در دنیا، افزود: در ایران حاکمیت بهدنبال این است که در غالب طرحهای مانند صیانت سرعت انتقالهای دادهها را محدود کند و اگر کاهش سرعت اینترنت را در ماتریکس ساده استراتژیک در نظر بگیریم تهدیدها و فرصتها و نقاط ضعف و قوت این طرح را بسنجیم خواهیم دید اصول تجارت روند که این موضوع به هیچ عنوان به نفع اقتصاد و پیشرفت توسعه کشور نیست.
عابدین کاهش سرعت انتقال دادهها را ملموس توصیف کرد و افزود: نقل و انتقال بورس در کشور با اینترنت صورت میگیرد این در حالیست که معامله در بورس در بسیاری از موارد به دلیل کاهش سرعت اینترنت با دشواری انجام میشود همه این موارد جزو فاکتورهای عقبگرد برای پیشرفت و توسعه کشور محسوب میشود.
وی ادامه داد: فعالان حوزه چاپ برای انتقال دادهها دیگر از خطوط جادهای استفاده نمیکنند و دادهها در این صنعت از طریق سیستمهای اینترنتی منتقل میشود. 90 درصد خطوط تولیدی جدید که با تکنولوژی روز خریداری میشود باید مستقیم با خطوط اینترنتی سرعت بالا به کارخانه متصل شوند در غیر این صورت زمان خواب کارخانهها بالا میرود دیگر تولید مزیت اقتصادی نخواهد داشت.
به گفته این عضو اتاق بازرگانی؛ سفارش دهندگان از طریق اینترنت ایدهپردازی، طراحی و گرافیک را انجام میدهند تا در نهایت به نتیجه مطلوب برسند.
وی با بیان اینکه کاهش سرعت اینترنت با توسعه فعالیتها و تولیدات دانش بنیان در تضاد است، گفت: فعالان بخش خصوصی آماده مذاکره با دولت در این زمینه تصویب طرحهای محدودکننده است، نمیتوان پذیرفت که دولت طرح صیانت را اجرا کند اما از سوی دیگر به تهدیدهایی که این طرح برای فعالان اقتصادی ایجاد میکند توجه اصول تجارت روند نکند.
ثبت لوگو و برند
ثبت لوگو و ثبت برند به دغدغه ای بزرگ برای صاحبان کسب و کار ها تبدیل شده است؛ زیرا لازم است تا برای جلوگیری از سو استفاده از یک برند، در ابتدا لوگو یا علامت تجاری آن برند به ثبت برسد. برای جلوگیری از سوءاستفاده های رقبا از اعتبار یک کسب و کار، سفارش طراحی لوگو باید انجام شده و سریعاً ثبت شود. به عنوان مثال اگر محصول یا خدماتی که یک شرکت ارائه می کند از کیفیت بالایی برخوردار باشد، به دلیل جلب رضایت مخاطب، آن لوگو در ذهن او باقی خواهد ماند. پس ممکن است رقیب شما سعی کند تا از شبیه و یا حتی خود لوگو یا علامت تجاری محبوب شما استفاده کنند و بازار را به نفع خود در دست بگیرند. به دلیل پیچیدگی های خاصی که مراحل ثبت لوگو و همچنین ثبت برند دارند لازم دیدیم تا در این نوشته، راهنمایی هایی را در این خصوص، خدمتتان ارائه کنیم.
ثبت لوگو یکی از مهم ترین کارهایی است که یک کسب و کار باید انجام دهد. ممکن است بپرسید چرا؟ در جواب شما عزیزان باید گفت که در کشور عزیزمان ایران، ثبت یک لوگو برای افراد کپی کار، یک بازدارنده محسوب می شود و کمک می کند تا هر شخصی، چه حقیقی و چه حقوقی، بتواند از مزایای ثبت لوگو که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد، بهره مند شود. همچنین اگر برندی را به ثبت برسانید و در بازار ارزش و شهرت پیدا کنید، خود برند به تنهایی می تواند یک دارائی ارزشمند به شمار رود.
تعریف لوگو
همه روزه طرح ها و شکل ها و علامت های مختلفی را مشاهده می کنیم که بر روی دیوارها، اجناس مختلف، سر در املاک تجاری، رستوران ها و سردر مکان های مختلف وجود دارند. به این طرح ها، لوگو یا نشانه و آرم و همچنین نشان تجاری نیز می گویند که با هدف برقراری ارتباط و ایجاد حس اعتماد در مخاطب طراحی شده اند. ممکن است برخی این سؤال را بپرسند که مگر لوگو همان برند نیست؟ در پاسخ به پرسش مطرح شده باید گفت که لازمه شکل گیری یک برند، داشتن نام و لوگوی منحصر به فرد برای آن برند است اما این به آن معنی نیست که لوگو و برند هر دو یک چیز باشند.
لوگو نقشی کلیدی در خلق یک برند را بازی می کند و در واقع مخاطبین یک برند، آن را براساس نام و تصویری که در ذهنشان ساخته شده، می شناسند. پس این تصویر یا نماد که توصیف گر فعالیت های شماست می تواند سکوی پرتابی برای افزایش میزان فروش و پیشرفت در حوزه کسب و کارتان باشد. لوگو احساس کسب و کار شما را نشان میدهد و قبل از طراحی گرافیکی سایت و یا بستهبندی و مواردی از این دست باید حتماً لوگویی خاص برای برندتان داشته باشید و آن را ثبت کنید. حالا چطور لوگو برند را ثبت میکنید؟ در ادامه خواهید خواند.
اهمیت ثبت لوگو
خب حالا که اهمیت طراحی لوگو برای ساخت برند را درک کردید نوبت به اهمیت ثبت لوگو می رسد که باید بدانید که لوگوهایی که طراحی می شوند بدون آن که ثبت شوند به عنوان نماد و نشانی برای یک کسب و کار استفاده می شوند ممکن است تکراری بوده و به تبع آن دیگر جذابیتی برای مخاطب نداشته باشند. تصور کنید با استفاده از نشان تجاری و لوگویی خاص، تولید کننده کالا و یا محصولی با کیفیت هستید و یا خدماتی خاص و حرفه ای ارائه می نمایید، به گونه ای که کیفیت و تعهد خدمات و کالاهای ارائه شده و تولید شده از سوی شما زبانزد، محبوب و مشهور است. اگر رقیب شما برندتان را در این حالت به نام خود ثبت کند عملاً بازار را به نفع خود مصادره کرده است. پس باید یاد بگیریم چطور لوگو برند را ثبت کنیم. چه اتفاقی می افتد اگر لوگویی که مخاطبین شما بر روی خدمات یا محصولات شما مشاهده می کنند بفهمند کپی شده از یک برند مطرح می باشد؟ آیا دیگر به آن ها ارزش سابق را خواهند گذاشت؟ به همین دلیل آشنایی با شرایط و ضوابط ثبت برند ضروری است تا از این اتفاقات جلوگیری شود. مشورت با یک متخصص لوگو هم میتواند در این زمینه به شما کمک کند.
مزایای ثبت لوگو یا آرم تجاری چیست؟
با ثبت لوگوی شرکتی یا مختص کسب و کار خود می توانید آن را در میان مردم محبوب کرده و وجه تمایزی با رقیبانتان ایجاد کنید. در ابتدای این مطلب هم اشاره کردیم که لوگوی طراحی شده اگر به ثبت نرسد ممکن است به سوءاستفاده از آن منجر شود. چون لوگویی که می سازید نمادی از اعتبار کسب و کار شما می باشد و اولین المان برای تثبیت جایگاه شما در بازار رقابتی است پس شدیداً توصیه می شود که اقدام به ثبت آن لوگو فرمایید. در ادامه، چند نمونه از مزایای ثبت یک برند و لوگوی اختصاصی را در جدول زیر مشاهده می کنید:
مراحل ثبت شرکت
برای ثبت شرکت ابتدا باید شرکایی که قصد تاسیس شرکت را دارند، به اقتضای موضوع فعالیتی که برای شرکت در نظر دارند و همچنین میزان مسئولیتی که حاضر به تقبل هستند، نوع شرکت را انتخاب و نسبت به طی مراحل آن مبادرت ورزند.
مبناییترین کارکرد شرکت تقسیم مسئولیت در قالب یک شخصیت حقوقی است، بنابراین تحقیق در مورد انواع شرکتها که هرکدام سطح خاصی از مسئولیت را برای گردانندگان و شرکای شرکت در پی دارند، ضروری است؛ علاوه بر این موضوع فعالیت پیش بینی شده برای شرکت در تعیین نوع آن موثر است چرا که در مواردی نوع اشتغال شرکت سطح خاص از مسئولیت شرکا را اقتضا میکند و از همین روست که مجوز برخی از فعالیتهای خاص صرفاً به نوع مشخصی از شرکتها اعطا میشود. با این وصف آشنایی با انواع شرکتها و مراحل ثبت شرکت پیش از هر اقدامی برای ثبت شرکت ضرورت دارد.
به طور کلی مراحل ثبت شرکت شامل موارد زیر میگردد:
- تکمیل مدارک مورد نیاز
- انتخاب نام شرکت
- تنظیم مدارک شرکت
- امضا مدارک مورد ثبت
- ارسال مدارک به اداره ثبت
- دریافت آگهی
انواع شرکت و مراحل ثبت شرکت
هریک از شرکتها مراحل خاص مربوط به خود را دارند. در ادامه با مراحل ثبت شرکت هر یک بیشتر آشنا میشوید:
شرکت سهامی عام و خاص:
شرکتی که موسسین آن، قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین کنند شرکت سهامی عام می باشد.
در مقابل شرکتی که تمام سرمایه آن موقع تاسیس، منحصراً به وسیله موسسان تامین شود، شرکت سهامی خاص می باشد. شرکت های سهامی اصول تجارت روند در هر حال شرکت بازرگانی محسوب می شوند حتی اگر موضوع عملیات آنها امور بازرگانی نباشد. تعداد شرکا در هیچ یک از شرکتهای سهامی نباید کمتر از سه نفر باشد. شرکت های سهامی دارای ارکانی اعم از هیئت مدیره و مدیرعامل، مجامع عمومی و فوق العاده و بازرسان می باشند. در شرکت های سهامی، مسئولیت شرکا یا سهامداران محدود به میزان سرمایه خواهد بود.
شرکت با مسئولیت محدود:
شرکتی است که برای تجارت، بین دو یا چند نفر تشکیل می شود. بدون این که تقسیم سرمایه شرکت به قطعات سهم یا سهام انجام شود، شرکا در این شرکت فقط تا میزان سرمایه خود مسئول پرداخت دیون و تعهدات شرکت می باشند.
شرکت تضامنی:
شرکت تضامنی شرکتی است که برای امور تجاری بین دو یا چند نفر تشکیل می شود و در حالتی که سرمایه و دارایی شرکت برای پرداخت دیون و تعهدات آن کافی نباشد مسئولیت شرکا تضامنی خواهد بود. به این معنی شرکا بدون درنظر گرفتن میزان آورده خود در شرکت می بایست در مقابل پرداخت دیون و تعهدات شرکت مسئول قلمداد شوند.
شرکت مختلط غیرسهامی:
شرکتی که بین یک یا چند نفر شریک ضامن و یک یا چند نفر شریک با مسئولیت محدود تشکیل می شود. در حالتی که دارایی و سرمایه شرکت برای پرداخت دیون شرکت کافی نباشد، شریک ضامن مسئول کلیه قروضی است که علاوه بر دارایی ایجاد شده است در حالی که شریک با مسئولیت محدود، به میزان سرمایه ای است که در شرکت گذارده یا باید بگذارد مسئول می باشد.
مدیریت این شرکت ها، به علت اصول تجارت روند مسئولیت بالایی که شریک ضامن در برابر دیون شرکت دارد، بر عهده شریک ضامن است. در صورتی که شرکای ضامن متعدد باشند، مدیریت شرکت بسته به قرارداد و توافق بین آنها خواهد بود. می توانند به صورت جمعی مدیریت شرکت را بپذیرند یا یکی از این شرکا با توافق تمام آنها، به عنوان مدیر شرکت انتخاب شود.شریک مسئولیت محدود در این شرکت اجازه مدیریت ندارد اما حق نظارت دارد.
شرکت مختلط سهامی:
شرکتی که بین یک یا چند نفر شریک ضامن و یک عده شرکای سهامی تشکیل میشود. شریک ضامن کسی است که سرمایه اش به صورت سهام درنیامده است و شرکای سهامی، کسانی هستند که سرمایه آن ها به شکل سهام یا قطعات سهام هم ارزش درآمده است. مسئولیت شرکای ضامن نسبت به دیون مازاد بر دارایی شرکت تضامنی است و نسبت به کلیه قروض مازاد قابل اعمال است، حال آن که مسئولیت شرکای سهامی صرفا نسبت به میزان سرمایه ای است که در شرکت دارند.
شرکت نسبی:
شرکتی است که همانند شرکت تضامنی اداره و تشکیل می شود با این تفاوت که مسئولیت شرکا نسبت به دیون مازاد بر دارایی شرکت، به میزان سرمایه ای که در شرکت گذارده اند یا باید بگذارند، محاسبه می شود. ارتباط مدیران شرکت نسبی با شرکای شرکت همچون ارتباط وکیل و موکل می باشد.
شرکتهای تعاونی:
شرکتهای تعاونی از حیث موضوع و اهداف فعالیت به دو نوع تعاونی تولید و توزیع و از لحاظ چگونگی تشکیل به دو نوع تعاونی عام و خاص تقسیم میشود.
شرکت تعاونی تولید: شرکتی است که به منظور اشتغال اعضاء در امور مربوط به کشاورزی، دامداری، دامپروری، پرورش و صید ماهی، شیلات، صنعت، معدن، عمران شهری و روستایی و عشایری و نظایر اینها فعالیت مینماید.
شرکت تعاونی توزیع: شرکتی است که در امور مربوط به تهیه و توزیع کالا، مسکن، خدمات و سایر نیازمندیهای اعضاء فعالیت مینماید.
شرکت تعاونی عام: شرکتی است که عضویت در آن برای همه آزاد میباشد و موسسین یا شرکت باید برای تأمین قسمتی از سرمایه اولیه و یا افزایش سرمایه شرکت سهام آن را به عموم عرضه نمایند.
شرکت تعاونی خاص: شرکتی است که عضویت در آن منحصراً برای گروهی خاص از قبیل : کارگران، کارمندان، کشاورزان، دانشجویان، ایثارگران، زنان، مشاغل خاص و نظایر اینها آزاد باشد. با این حال در پذیرش افراد واجد شرایط محدودیتی وجود ندارد.
*در صورتی که شرکت تعاونی مطابق اصول شرکت سهامی تاسیس شود، هیچ یک از شرکا نمیتوانند در مجمع عمومی بیش از یک رای داشته باشند.
شرکت دانش بنیان:
شرکت یا مؤسسه خصوصی یا تعاونی است که بنا بر قانون دانش بنیان ارزیابی شده است.
قانونگذار برای حمایت از توسعه اقتصاد دانش محور و تحقق اهداف علمی و اقتصادی، تلاش کرده است تا شرکتهایی را به عنوان شرکت دانش بنیان از تسهیلات مالی یا قانونی برخوردار سازد. بر همین منوال آیین نامه ارزیابی شرکتهای دانش بنیان معیارهایی را برای تشخیص شرکت دانش بنیان تعریف کرده است که برخی از این معیارها بایست ضرورتاً تحقق یابد تا شرکت دانش بنیان تلقی شود مثل این که وجود کالاهای یا خدمات ارائه شده در حوزه فناوری بالا که به سختی قابل کپی برداری باشند و نیازمند تحقیق و توسعه باشند. اما وجود برخی از معیارها بسته به هر شرکت متفاوت است اما حداقل یکی از آن ها باید وجود داشته باشد. شرکت های دانش بنیان از نظر قانون به چهار نوع تقسیم شده اند: نوپا نوع 1 و 2 / تولیدی نوع 1 و 2
تشخیص شرکت دانش بنیان بر اساس معیارهای آیین نامه ارزیابی شرکتهای دانش بنیان و توسط کارگروه ویژه ارزیابی و تشخیص شرکتهای دانش بنیان صورت میپذیرد. ثبت شرکت دانش بنیان مراحل خاص خود را دارد.
مراحل ثبت شرکت خدماتی :
شرکت های خدماتی برای ارائه خدمات ایجاد میشوند و به ارگانها و سازمانهای متقاضی خدمات ارائه میکنند. شرکت خدماتی انواع مختلفی دارد و خدمات متنوعی ارائه میکند که شامل حمل و نقل، چاپ اصول تجارت روند و تکثیر، امور آشپزخانه، تاسیسات، تعمیر و نگهداری ماشینآلات، خدمات عمومی مانند آبدارخانه و خدمات مربوط به نگهداری فضای سبز است.
شرایط خدماتی به شرح زیر است:
- دارا بودن حداقل 3 عضو و 2 بازرس
- پرداخت نقدی حداقل 35 درصد سرمایه
- داشتن حداقل سرمایه 1000000 ریال
ارائه مدارک زیر:
- کپی مدارک شناسایی از جمله کارت ملی و شناسنامه
- امضای اقرارنامه
- گواهی عدم سوء پیشینه
- ارائه مجوز در صورتیکه موضوع کاری شرکت خدماتی به مجوز نیاز داشت
- لازم به ذکر است که اگر ثبت شرکت خدماتی توسط وکیل انجام میشود باید حتما یک وکالتنامه به نام وکیل تنظیم شود.
- با داشتن همه مدارک متقاضیان میتوانند اساسنامه، شرکتنامه، اظهارنامه و صورتجلسات مجمع عمومی را تهیه کنند
نکته حائر اهمیت این است که ثبت شرکت خدماتی دارای تشریفات خاص خودش است و در برخی موارد باید به طور دقیق با قوانین و جزئیات آن آشنا باشید، به همین دلیل بهتر است حتما از یک مشاورحقوقی و وکیل ثبت شرکتها کمک بگیرید تا پروسه ثبت شرکت را به راحتی طی کنید و درهیچ یک از مراحل ثبت شرکت خدماتی با مشکل مواجه نشوید.
روند ابتلا به وبا در خراسان رضوی افزایشی است
مشهد ـ معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: روند ابتلاء به وبا در خراسان رضوی افزایشی است و از ابتدای امسال تاکنون آزمایش اولیه ۱۳ نفر از آنان مثبت شده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، جواد حسینی اظهار کرد: روند ابتلاء به وبا در خراسان رضوی افزایشی است و از ابتدای امسال تاکنون آزمایش اولیه ۱۳ نفر از آنان مثبت شده است که هفت نفر آنان مرد و بقیه زن هستند.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: هشت نفر از بیماران مبتلا به وبا ساکن شهر مشهد و پنج بیمار دیگر ساکن شهرستانهای شاندیز، قوچان، سبزوار و تایباد هستند.
وی ادامه داد: نتیجه تست قطعی ابتلاء به وبا در هفت نفر از این افراد مثبت شده است، اما ۶ نفر دیگر ساکن در خراسان رضوی هنوز نتیجه قطعی تست آنها اعلام نشده است.
حسینی گفت: تمامی بیماران مورد پیگیری و مراقبت قرار گرفتهاند و حال عمومی آنها مساعد است و آموزش لازم به بیمار و اطرافیان آنها در خصوص پیشگیری و مراقبت داده شده است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد نسبت به خطر افزایش تعداد مبتلایان به وبا بویژه همگام با بازگشت زائران از عراق هشدار داد و گفت: طی هفتههای اخیر تعداد مبتلایان به وبا در خراسان رضوی افزایش چشمگیری داشته است که لزوم رعایت اصول بهداشت فردی و اجتماعی برای پیشگیری از این بیماری مورد تاکید است.
وی افزود: با توجه به اینکه وبا در کشورهای همجوار شیوع پیدا کرده است به دلیل حجم تردد مسافران ورودی به کشور، انتظار میرود تعداد مبتلایان به این بیماری در کشور روند رو به افزایشی داشته باشد، بنابراین از افرادی که به کشور عراق سفر میکنند، تقاضا میشود مواد غذایی خود را از محل مطمئن و بهداشتی تهیه کرده و از آب آشامیدنی بستهبندی شده استفاده کنند.
حسینی ادامه داد: وبا یک عفونت اسهالی حاد واگیردار است که به واسطه خوردن آب و غذای آلوده ایجاد میشود که این بیماری با عدم دسترسی به آب آشامیدنی و غذای بهداشتی و سالم، فقدان سیستم جمع آوری فاضلاب مناسب ارتباط دارد و در صورت عدم رعایت بهداشت فردی قدرت سرایت بالا به اطرافیان را دارد.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه احتمال گسترش سریع وبا وجود دارد، اظهار کرد: اگرچه اغلب افراد مبتلا به وبا علائم بالینی نداشته یا علائم خفیف دارند و بدون درمان بهبود مییابند، ولی حدود پنج درصد موارد مبتلایان به وبا نیز دچار اسهال حاد آبکی شدید میشوند که در این گروه از بیماران حتی تا ۵۰ درصد احتمال مرگ و میر وجود دارد.
وی افزود: بیماری وبا را میتوان با مایع درمانی خوراکی و یا تزریقی همراه با تجویز آنتی بیوتیک مناسب به صورت موفق درمان کرد، همچنین آموزش مردم درباره استفاده از غذا و آب سالم، اهمیت شست و شوی دستها و استفاده از توالت نیز میتواند از بروز موارد جدید ابتلاء به وبا جلوگیری کند.
حسینی گفت: افراد در صورت مشاهده علائمی چون تب و اسهال به صورت حاد آبکی بدون دلدرد و دلپیچه و همراه با استفراغ به اصول تجارت روند نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه کنند.
مصائب اقتصاد بدون تجارت
هرگز هیچ انسان دلسوز به این مرز و بوم تمایل ندارد هر بار که میخواهد چیزی درباره اقتصاد کشورش بگوید یا بنویسد، تنها و تنها کاستی و کجی ببیند یا با اندوه و خشم نیشتری بر تن و روان مدیران و ادارهکنندگان اقتصاد بزند که شاید دردشان بیاید و چشمهایشان را بازکنند و ببینند با اقتصاد کلان و نیز با کسبوکار شهروندان و بنگاهها چه کردهاند!
شوربختانه این روزگار تنگ همه بخشها و فعالیتهای اقتصادی را دربرگرفته و کمتر بخشی را میتوان دید که از این نابسامانیها در امان مانده و چشمانداز روشنی در پیشرو داشته باشد. واقعیت این است که در این روزهای شگفتانگیز و بیتابکننده اقتصاد ایران، بدترین اتفاقی که در جریان است، گسسته شدن پدیدهای به اسم سیاستگذاری اقتصادی است.
حکمرانی اقتصادی در بخش واقعی اقتصاد که تجارت، تولید و سرمایهگذاری مهمترین آنها به حساب میآیند، سالها است تابعی از سیاستهای مالی و ارزی و پولی کشور شده و همه اینها نیز تابعی از سیاست داخلی و خارجی شدهاند.
به این ترتیب هر نوشتهای درباره عنصر بسیار بااهمیت صادرات و سیاستهای تجاری نمیتواند در امروز ایران، بدون فرو رفتن در گرداب سیاست، واقعیتها را بازنمایی کند. البته میتوان چشمها را بست و به جای وضعیت امروز اقتصاد ایران که تا گردن در باتلاق سیاست افتاده است، نکاتی از جنس دیگر و برای شرایطی که همه امور ایران عادی شدهاند، نوشت و درباره راهبردهای تجارت مدرن در جهان امروز توضیح داد.
با این فرض که فرض محال، محال نیست، میتوان در عباراتی کوتاه از بخش صادرات در حالت آرمانی نکاتی را بیان کرد. با این فرض که روزی اقتصاد ایران نیز روال عادی داشته باشد، سیاست تجاری ایران باید واجد شرایطی باشد که راه رشد را به اندازه لیاقت، تواناییها و ظرفیت پیدا و پنهان خود بیابد و در دنیایی که برای صادرات یک دلار بیشتر، نبردهای پیچیده در جریان است و از راهبردها و تاکتیکها و ابزار وابسته به دانش و تجربه انباشته، انواع استفاده و بهرهبرداری را میکنند، سهم ایران را افزایش داد.
در صورتیکه بخواهیم سیاست تجاری کامیابی داشته باشیم و دستکم متناسب با سهم ایران از جمعیت جهان سهمی در صادرات جهانی به دست بیاوریم، باید همزمان چند مساله بسیار بااهمیت را از نظر دور نداشته باشیم تا شاید سیاستهای تجاری ایران مانند سایر کشورها بر ریل صحیح قرار گرفته و حرکت کند.
عامل بسیار بااهمیت اول که سیاستگذاری تجاری کامیاب باید در اختیار داشته باشد، کاهش و کنترل نرخ تورم است. در همین شرایطی که نرخ تورم در همه کشورهای دنیا جهش کرده است باز هم تورم ایران دستکم سه برابر میانگین نرخ تورم جهانی است؛ این ناترازی بزرگ، قدرت رقابتی تولیدات ایران در بازارهای جهانی را از صادرات سلب میکند.
مساله بعدی که برای صادرات ایران (در هر حد و اندازه) مهم و اثرگذار است، آزادسازی کامل نرخ ارز و رهایی از نرخگذاری چندگانه دولتساخته در بازار ارز است. تا زمانیکه این معضل و این گره کور پایدار است، صادرات ایران عادی نخواهد شد. سیاست ارزی بر پایه نرخهای دولتساخته و دستکاری شده برای هدفهای سیاسی و نیز خرید محبوبیت سیاسی، راههای صادرات را تنگ و تنگتر کرده و از عادی بودن و پویا شدن دور میکند. گره کور و تاریخی دیگر که بدون باز شدن آن چشماندازی برای تجارت خارجی عادی نمیتوان ترسیم کرد، مناسبات سیاسی ایران با بخش بسیار بااهمیت اقتصاد دنیا است.
زنجیره ارزش اقتصاد دنیا بدون کشورهای توسعه یافته غربی و اروپایی، بدون ژاپن و کره جنوبی و برخی کشورهای دیگر مثل کانادا و استرالیا و حتی در اندازههای کوچکتر مانند مالزی و سنگاپور و برخی دیگر از کشورهای شرق آسیا، اقتصادی کوچک شده است که در آن تنها چین و هند میمانند. چین یک کشور منحصربهفرد با نظام سیاسی متمرکز در اختیار حزب کمونیست است و هند نیز اگرچه تجارت آزادتری دارد، اما هنوز با تجارت ناسیونالیستی پیوندهای ویژه دارد.
صادرات اقلام بامزیت ایران هم به دلایل گوناگون بهویژه اعمال رژیم تحریمها، به راحتی و به همه جا انجام نمیشود؛ بنابراین برای اینکه بتوانیم تجارت خارجی عادی داشته باشیم، باید برای باز کردن این گره همفکری کرد.
این نوشته کوتاه برای طرح دهها تنگنای کوچک و بزرگ دیگر و قفلهای گوناگون که بر دست و پای صادرات زدهاند، جای کافی نداشته و شاید محل مناسبی نباشد. بنابراین در این وضعیت و برای اینکه صادرات سهم و نقش بیبدیل خود را در اقتصاد ایران پیدا کند و به شرایط نرمال و عادی برگردد، شاید بیش از هر چیز، باید در هر جا و با هر شکل و ماهیت گوناگون و موثر به ادارهکنندگان کشور توضیح داده شود، اقتصاد ایران بدون تجارت و بدون صادرات هر سال کوچک و کوچکتر میشود و برای جلوگیری از این روند کاهنده، باید گرههای بزرگ تنیده شده بر تن اقتصاد و صادرات، باز شود.
سیاستگذاران ایران باید به این نتیجه برسند که اقتصاد ایران در سطح کلان، یک اقتصاد سنجاقشده به تحولات اقتصاد جهانی به حساب میآید و استقلال اقتصادی به معنای اینکه بتواند تحولات مرتبط با متغیرهای کلان مثل تولید ملی، سرمایهگذاری، سطح اشتغال و پارامترهای مختلف اقتصادی را از درون تنظیم کند، ندارد.
تجربه تاریخ معاصر، دستکم از دهه ۱۳۴۰ تا امروز و البته در سالهای اخیر، نشان میدهد سهم درآمد حاصل از صادرات نفت خام و صادرات پتروشیمی و میعانات گازی بیشترین سهم را در درآمدهای ارزی ایران دارد.
فعالیت و عملکرد روتین مدیران اقتصادی در همه این سالها چنین بوده که درآمد ارزی بهدستآمده را با نرخهای دولت فرموده تبدیل به ریال اصول تجارت روند کرده و آن را به دو بخش اصلی تقسیم میکردهاند. بخشی از این منابع به هزینههای جاری و بخش دیگری به هزینههای عمرانی و البته دفاع و امنیت اختصاص داده میشد، روش و سیاستی که البته به دلیل تغییرات و تحولات با مشکل مواجه شده است؛ چراکه بازار انرژی دیگر همان بازار قدیمی نیست و این رویهها تا حدودی منسوخ شده است.
در عبارت پایانی بار دیگر یادآور میشوم در وضعیت بسیار پیچیدهای که اقتصاد ایران گرفتار آن شده، توسعه صادرات اتفاق نمیافتد، جز اینکه گرههای بزرگ باز شود، در مورد سیاستگذاری تجاری، مجادله کارشناسی شود و در مورد ضرورت بازگشت ایران به زنجیره اقتصاد جهانی، باور و اعتقاد وجود داشته باشد؛ درغیر این صورت و با در نظر گرفتن وضعیت کنونی، واقعا توصیه کارشناسی عادی ناممکن است.
دیدگاه شما