به نظر می رسد قیمت بیت کوین با روندی رو به رشد تا رسیدن قیمت آن به ۵۲ هزار دلار بدون هیچ مقاومتی وجود دارد اما با توجه به اصلاح قیمت ها در این بازار در چنین نقطه ای، احتمال ریزش آن نیز باید در نظر گرفته شود
توانگر: قوانین لازم در مورد رمزارزها تدوین شود
مجتبی توانگر رئیس کمیته فرصت بورسی سقوط رمزارزها اقتصاد دیجیتال مجلس، با اشاره به افزایش تمایل مردم به معامله رمزارزها برای جبران ناکامی‌هایشان در بازار بورس، خواستار اقدام سریع بانک مرکزی و سازمان بورس در زمینه رمزارزها و تدوین قوانین لازم در این زمینه شد.
به گزارش ایسنا، توانگر با اشاره به افزایش تمایل برخی اقشار مردم به معامله رمزارزها گفت: «قوانین داخلی در این زمینه باید تدوین شود و مقررات و آیین‌نامه‌های اجرایی متناسب هم به دنبال آن تصویب شود. قطعاً نمی‌توان بدون مشخص بودن محدوده و قواعد فعالیت در این زمینه، انتظار رفتار مسئولانه از فعالان این حوزه و مردم داشت چراکه برخی از آنها که علاقه‌مند به فعالیت قانون‌مند هستند، هم‌اکنون مطالبه دارند که چارچوب‌های فعالیت را اعلام کنید.»
توانگر اضافه کرد: «در همه حوزه‌های اقتصادی، ابهام در مقررات و بی‌عملی سیاستگذار و رگولاتور، باعث ازدست‌رفتن فرصت فعالیت بخش خصوصی در کنار ایجاد پرونده‌های متعدد قضایی می‌شود که با هیچ معیاری برای کشور مطلوب نیست.»
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در خصوص خلا قانون تصریح کرد: «این خلا، باعث گسترش فعالیت‌های اغواگرایانه برخی افراد ناسالم می‌شود؛ در این شرایط هم نمی‌توان فعالان مسئولیت‌پذیر و درست‌کاری و توانمند را از کلاهبرداران تشخیص داد. بر همین اساس مردم خواهند گفت اگر منعی یا مقرراتی وجود داشت ما در این حوزه متضرر نمی‌شدیم.»
او در همین راستا اضافه کرد: «خلا مقرراتی می‌تواند با افزایش قابل‌ملاحظه ریسک فعالیت، شدت برنده یا بازنده بودن را بالا ببرد و فضای کسب‌وکار را شبیه به یک فضای مبهم و غبارآلود کند که قطعاً به نفع افراد ناسالم خواهد بود. در این فضا امنیت اقتصاد به نظر می‌افتد و بلاتکلیفی مردم هم باعث تشدید فضای رفتارهای هیجانی در اقتصاد می‌شود که مانند سمی برای اقتصاد است.»
توانگر با اشاره به تأثیر نوسانات بورس در اقبال مردم به رمزارزها گفت: «سقوط بورس فارغ از این موضوع باعث ایجاد ضربه شدید به سرمایه اجتماعی مردم شده است. جایی که می‌شد سکوی پرتابی برای اصلاح سیاست‌گذاری و اقتصاد باشد تبدیل به یکی از نقاط ضعف جدی اقتصادی کشور شد.»
او همچنین به دلایل استقبال مردم از رمزارزها پرداخت و گفت: «فضای نیمه نخست امسال در بورس، این انتظار غلط را در ذهن مردم ایجاد کرد که باید یک‌شبه پول‌دار شوند و راه درست پول‌دار شدن از تلاش نمی‌گذرد. ضرر وارد شده فرصت بورسی سقوط رمزارزها به مردم هم باعث ایجاد حس عقب‌افتادگی از برخی از دوستان و نزدیکان خود شد که اینگونه پول‌دار شده بودند. برای جبران این موضوع دنبال یک ابزار می‌گشتند که رمزارزها وارد شد و خود را به‌عنوان گزینه راحت پول‌دار شدن معرفی کرد. طبیعی است که در این فضا این موضوع طرفدار پیدا می‌کند.»
توانگر درباره چگونگی جلوگیری از خروج سرمایه از کشور و جذب سرمایه در بخش تولید، تأکید کرد: «راه جلوگیری از خروج سرمایه در کشور، عاقلانه رفتار کردن است. نتیجه آن هم باید کاهش نوسانات غیرمعقول باشد. ابهام مقرراتی، تغییرات مداوم مقررات، بلاتکلیفی سرمایه‌گذاران، موانع زیاد بروکراتیک جلوی پای کسب‌وکارها و تشویق مردم به فضاهای هیجانی توسط مسئولان از موانع هدایت سرمایه به سمت تولید است.»
او مسئله قیمت‌گذاری و دخالت‌های فرصت بورسی سقوط رمزارزها بی‌جا در فرایندهای اقتصادی را مانع بزرگی برای رونق بورس دانست و افزود: «سرمایه در صورتی به سمت تولید حرکت می‌کند که مزیت در تولید و تلاش باشد نه سفته‌بازی و مواردی ازاین‌دست. رانت‌ها در کشور باید کم شود یا به سمتی برود که تقویت تولید و فعالیت مولد را به دنبال داشته باشد. تقویت تولید و اقتصاد، موضوعی کلان و همه‌جانبه است که باید به‌صورت جامع‌تر به آن نگاه شود.»
توانگر در پایان خاطرنشان کرد: «باید بانک مرکزی و سازمان بورس باید هرچه سریع‌تر نسبت به موضوع رمزارزها اقدام کنند و در صورت تمایل دولت، لایحه‌ای در زمینه مذکور به مجلس ارسال شود.»
«بیت کوین» پس از رسیدن به ۵۲ هزار دلار ریزشی می شود| ورود ایرانی ها پس از سقوط بورس به ارز دیجیتال
کارشناسان اقتصاد فضای مجازی و رمز ارزها پیش بینی می کنند احتمال رشد قیمت بیت کوین بدون هیچ مقاومتی تا ۵۲ هزار دلار وجود دارد اما به احتمال زیاد پس از رسیدن نرخ بیت کوین به این رقم با سد مقاومت مواجه و قیمت آن ریزشی شود.
اسدالله خسروی؛ بازار: رشد قیمت بیت کوین از اواخر تابستان سالجاری شروع و با نوسان اندک همچنان افزایشی بوده است. بازاری نوپا اما جذاب پر مشتری که سرمایه گذاران خرد و کلان در دنیا اکنون به این بازار سود آور چشم دوخته اند.
هر چند معامله در چنین بازاری به صورت مجازی و در بستر الکترونیک در حال انجام است و از طرفی متولی نامشخص و نامعلومی دارد اما این بازار جدید تاکنون نااطمینانی را برای مشتریان خود ایجاد نکرده است.
بیشتر مشتریان پر و پا قرص بیت کوین و رمز ارزها را جوانان و نوجوانانی تشکیل می دهد که با پیشرفت های دنیای مجازی بزرگ شده اند. این در حالی است که بیت کوین پس از گذراندن چهار سد مقاومت طی شش ماه اخیر قیمت آن برای رسیدن به رقم ۵۰ هزار دلار دور برداشته و به گفته کارشناسان چنانچه سد مقاومت بیش از ۵۰ هزار دلاری قیمت آن شکسته شود احتمال اصلاح قیمت ها و نزولی شدنش دور از انتظار نیست.
البته نوسان قیمت بیت کوین به وضعیت ارزشمندی یا بی ارزش شدن قیمت دلار بستگی دارد حال از آنجایی که مدتی است دلار در دنیا روز به روز کم ارزش می شود بنابراین چنانچه روند کاهشی ارزش دلار در دنیا ادامه دار شود امیدها برای رشد قیمت بیت کوین همچنان وجود دارد.
راه باز رشد قیمت بیت کوین برای رسیدن به ۵۰ هزار دلاری شدن
مهدی ساقی، کارشناس اقتصاد فضای مجازی و رمز ارزها در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درباره آینده قیمت بیت کوین با توجه به روند رو به رشد نرخ آن طی یکی دو ماه آخر می گوید: ازآنجایی که رشد سرمایه گذاری بازار ارزهای دیجیتال در دنیا داغ است و این بازار به عنوان بازاری جدید و جذاب برای سرمایه گذاری جا افتاده است رصد چنین بازاری از سوی مشتریان و سرمایه گذاران انجام و پیگیری برای آینده معاملات در این بازار زیاد شده است. در چنین شرایطی باید گفت شکسته شدن سد مقاومت ۴۰ هزار دلاری قیمت بیت کوین راه رشد قیمت این کالای مجازی ارزشمند را تا مرز ۵۲ هزار دلاری باز کرده است.
به نظر می رسد قیمت بیت کوین با روندی رو به رشد تا رسیدن قیمت آن به ۵۲ هزار دلار بدون هیچ مقاومتی وجود دارد اما با توجه به اصلاح قیمت ها در این بازار در چنین نقطه ای، احتمال ریزش آن نیز باید در نظر گرفته شود
وی با پیش بینی قیمت بیت کوین در آینده نزدیک گقت: به نظر می رسد قیمت بیت کوین با روند رو به رشدی تا رسیدن قیمت آن به ۵۲ هزار دلار بدون هیچ مقاومتی وجود دارد اما با توجه به اصلاح قیمت ها در این بازار در چنین نقطه ای احتمال ریزش آن نیز باید در نظر گرفته شود.
رابطه الاکلنگی دلار و بیت کوین
این کارشناس اقتصاد فضای مجازی و رمز ارزها با بیان اینکه معمولا رابط دلار با بیت کوین رابطه ای الاکلنگی است، گفت: رشد قیمت بیت کوین طی یکی دو ماه اخیر بیشتر به دلیل تضعیف ارزش دلار در بازارهای جهانی بوده است این موضوع باعث شد تا بازار مجازی ارز دیجیتال رونق گیرد و سرمایه گذاران زیادی جذب این بازار شوند.
پیشرفت و پسرفت بازار ارزهای مجازی بستگی به چگونگی تغییر نرخ دلار در دنیا بستگی دارد. علاوه بر این موضوع خود بازار بیت کوین معمولا پس از رشد بالا و ثبت رکورد قیمتی وارد فاز اصلاح می شود در این شرایط بازار ارزهای دیجیتال و بیت کوین معمولا با افت مواجه خواهند شد
ساقی ادامه داد: پیشرفت و پسرفت بازار ارزهای مجازی و بیت کوین بستگی به چگونگی تغییر نرخ دلار در دنیا دارد. علاوه بر این موضوع خود بازار بیت کوین معمولا پس از رشد بالا و ثبت رکورد قیمتی وارد فاز اصلاح می شود در این شرایط بازار ارزهای دیجیتال و بیت کوین معمولا با افت مواجه خواهند شد.
ورود سرمایه گذاران ایرانی به بازار ارزهای مجازی پس از سقوط شاخص ها در بازار سرمایه
وی اضافه کرد: در ایران نیز با توجه به سیر نزولی شاخص ها در بازار سرمایه خیلی ها سرمایه های خود را از بورس خارج و به معامله در فضای مجازی چون خرید بیت کوین و «آلت کوین» (ارزهای دیجیتال غیراز بیت کوین) روی آوردند. این افراد که بیشتر آنها جوانانی هستند که هیجان ورود به بازارهای سرمایه گذاری مجازی را دارند چرا که فن آوری های روز دنیا را به خوبی می شناسند برخلاف افراد میانسال و سن بالا هستند که معمولا در حوزه های فیزیکی با جایگاه مشخص و معین سرمایه گذاری می کنند.
چون قیمت ارزدیجیتال و بیت کوین رشد مناسب خود را کرده است و به زودی وارد اصلاحات قیمتی می شود، بنابراین سرمایه گذاری برای کسب سود در چنین موقعیتی اشتباه است چرا که قیمت ها در سقف قرار دارند و اگر مردم این روزها برای سودآوری روی ارز دیجیتال و بیت کوین حساب باز کنند سود چندانی نخواهند برد و احتمال ریزش آن نیز وجود دارد
ساقی به سرمایه گذاران بیت کوین و ارز دیجیتال هشدار داد؛ چون قیمت ارزدیجیتال و بیت کوین رشد مناسب خود را کرده است و به زودی وارد اصلاحات قیمتی می شود، بنابراین سرمایه گذاری برای کسب سود در چنین موقعیتی اشتباه است چرا که قیمت ها در سقف قرار دارند و اگر مردم این روزها برای سودآوری روی ارز دیجیتال و بیت کوین حساب باز کنند سود چندانی نخواهند برد و احتمال ریزش آن نیز وجود دارد.
احتمال رسیدن قیمت بیت کوین به ۳۰ هزار دلار!
احتمال رسیدن قیمت بیت کوین به ۵۲ هزار دلار وجود دارد اما این رقم با سد مقاومت مواجه شده و به نظر می رسد قیمت بیت کوین پس از رسیدن به ۵۲ هزار دلاری با چرخشی رو به عقب حتی تا ۳۰ هزار دلار هم ریزش کند
همچنین محسن رضایی صدرآبادی، دیگر کارشناس خبره اقتصادی فضای مجازی و رمز ارزها در گفتگو با خبرگزاری «بازار» گفت: قیمت بیت کوین الان بیش از ۴۷ هزار دلار بوده و رشد خود را کرده است، حال از آنجایی که احتمال رسیدن قیمت بیت کوین به ۵۲ هزار دلار وجود دارد اما این رقم با سد مقاومت مواجه شده و به نظر می رسد قیمت بیت کوین پس از رسیدن به ۵۲ هزار دلاری با چرخشی رو به عقب حتی تا ۳۰ هزار دلار هم ریزش کند.
احتمال خروج هندوستان از سرمایه گذاری در بازار ارز دیجیتال
وی با بیان اینکه علاوه بر اصلاح قیمت ها در بازار ارز دیجیتال و بیت کوین پس از رشد قابل توجه سرمایه گذاری در این بازار، این احتمال وجود دارد که سرمایه گذاران هندی به زودی از چنین بازاری خارج شوند، گفت: با توجه به جمعیت بیش از یک میلیارد نفری هندوستان و حضور خیلی از سرمایه گذاران هندی در معاملات فضای مجازی، گزارش هایی مبنی بر قانون منع ورود سرمایه گذاری در بازارهای مجازی در این کشور به گوش می رسد که چنانچه این تصمیم نهایی شود سرمایه گذاران هندی احساس خطر کرده و سرمایه های خود را از این بازار خارج خواهند کرد در چنین شرایطی این موضوع باعث می شود تا قیمت ارزهای مجازی و بیت کوین با افت شدید همراه شود.
«ترون» بازاری مناسب برای سرمایه فرصت بورسی سقوط رمزارزها گذاری کوتاه مدت نیست
وی درباره سرمایه گذاری در بازار ارزهای مجازی چون(ترون) گفت: هرچند این نوع ارز مجازی با رشد خوبی اخیرا توانسته سرمایه گذاران را منتفع کرده است، اما در حقیقت باید گفت که «ترون ارز» بازار خوبی برای سرمایه گذاری نمی تواند باشد چرا که درصد رشد این نوع ارز به نسبت اتریوم خیلی پایین بوده است اما سرمایه گذاری بر روی ترون در بلند مدت می تواند پروژه سرمایه گذاری خوبی باشد اما در کوتاه مدت نمی توان برای سود آوری روی آن حساب باز کرد.
بیت کوین به ۵۰ هزار دلار نزدیک شد
بنا به این گزارش، ارزش بیت کوین روز پنج شنبه به رکورد ۴۸۴۸۱.۴۵ دلار رسید که نتیجه اطلاعیه بانک نیویورک ملون برای تاسیس یک واحد جدید جهت کمک به نگهداری، انتقال و انتشار ارزهای مجازی بود.
به دنبال اطلاعیه بانک نیویورک ملون برای تاسیس یک واحد جدید جهت کمک به نگهداری، انتقال و انتشار ارزهای مجازی، ارزش بیت کوین روز پنجشنبه رکورد جدیدی زد. بیت کوین در اولین ساعات روز پنجشنبه به رکورد ۴۸۴۸۱.۴۵ دلار رسید و در اواخر روز پنجشنبه ۴۷۹۳۲ دلار معامله می‌شد. بزرگترین ارز مجازی دنیا از نظر سرمایه بازار ۶۶ درصد در سال جاری میلادی افزایش ارزش داشته و ۱۲۰۰ درصد نسبت به اواسط مارس ۲۰۲۰ بالا رفته است.
این اطلاعیه بانک نیویورک ملون درست پس از آن اعلام شد که الون ماسک مدیرعامل تسلا ۱.۵ میلیارد دلار از این ارز مجازی را خریداری کرد و گفت به زودی بیت کوین را به عنوان یک شیوه پرداخت برای خودروهایش قبول می‌کند.
شرکت بلک راک، بزرگترین شرکت مدیریت سرمایه دنیا، بیت کوین را به عنوان یک سرمایه‌گذاری مطلوب قبول کرده است. شرکت مسترکارت روز چهارشنبه اعلام کرد قصد دارد از برخی ارزهای مجازی در شبکه خود حمایت کند.
ولی لوکا پائولینی، استراتژیست ارشد در مدیریت سرمایه پیکتت عقیده دارد این شرکت ها از خودشان در برابر احتمال موفقیت بیت کوین حمایت می کنند. وی گفت: «این شرکت ها کاری را می‌کنند که برخی سرمایه‌گذاران انجام می‌دهند. یعنی می‌گویند احتمال شکست بیت کوین وجود دارد ولی ممکن است موفق شود. بنابراین می‌خواهند بخشی از موفقیت آن باشند». ارز مجازی اتریوم هم چند روز پس از آغاز تجارت آن در بازار بورس ملکنتایل نیویورک، سه درصد بالا رفته و به رکورد ۱۸۳۹ دلار رسیده است.
پرحاشیه‌ترین رمزارز های دو ماه اخیر
دوره‌های نزولی فرصت مناسبی برای بررسی عملکرد پروژه‌های مدعی رمزارز است. با کاهش رونق بازار و در میان افزایش ترس سرمایه‌گذاران، امنیت، انعطاف‌پذیری و مقاومت پروژه‌ها در برابر نوسانات و رکود اقتصادی به مرحله آزمون گذاشته می‌شوند.
ما در این مطلب قصد داریم وضعیت و میزان ضررهای پنج رمزارز پرهیاهوی بازار در دو ماه اخیر را بررسی کنیم. این پنج کریپتو در دوره رکودی اخیر بازار متحمل ضربه‌های سنگینی شده و پرحاشیه‌ترین اخبار را به خود اختصاص دادند. با ما همراه باشید.
۱- رمزارز بیت‌کوین
بیت‌کوین پرضرین رمزارز این دوره نزولی بازار است. به عنوان برترین رمزارز بازار، افت قیمت بیت‌کوین بر سایر رمزارزها تاثیر منفی گذاشته و بسیاری از شرکت‌های بزرگ ارزدیجیتال را با مشکل مواجه کرد.
۲- رمزارز اتریوم ETH
اتریوم، از ابتدای امسال تاکنون ۷۰ درصد از ارزش خود را از دست داده است و حالا در پایین‌ترین سطح از تاریخ ژانویه ۲۰۲۱ یعنی ۱۰۰۰ دلار معامله می‌شود.
۳- سولانا
شبکه سولانا از سال گذشته با دشواری‌های زیادی مواجه شد، اما توانست با موفقیت از آنها عبور کند. SOL در سال اخیر ۷۸ درصد از ارزش خود را از دست داد.
۴- رمزارز Terra (LUNA)
در ماه می توکن LUNA که بیش از ۴۰ میلیارد دلار ارزش بازار داشت، در عرض یک هفته از ۸۶ دلار به ۰٫۰۰۴۱ دلار سقوط کرد.
۵-رمزارز TerraUSD
ماه گذشته استیبل‌کوین UST برابری خود با دلار آمریکا را از دست داد. کمیسیون بورس و فرصت بورسی سقوط رمزارزها اوراق بهادار اکنون در حال بررسی احتمال خرابکاری در پرونده سقوط شبکه Terra است.
اصلاح قیمت یا سقوط قیمت در ارز دیجیتال چیست؟
کسانی که در بازارهای مالی مثل بازار ارزهای دیجیتال یا بازار بورس اوراق بهادار فعالیت دارند، با پدیده‌هایی به نام اصلاح قیمت و سقوط قیمت، آشنا هستند. با این حال، کسانی که آماتور هستند، معمولا نمی‌توانند تفاوت بین این دو پدیده را درک کنند.
- 1) سقوط قیمت چیست؟
- 2) اصلاح قیمت چیست؟
- 3) تفاوت بین سقوط قیمت و اصلاح قیمت چیست؟
- 4) جمع‌بندی
در شرایطی که اصلاح قیمت، برای ادامه روند صعودی و جلوگیری از ایجاد حباب قیمت ضروری است، نمی‌توان نگاهی خوشبینانه به سقوط قیمت داشت و معمولا، سقوط قیمت، سبب متضرر شدن سرمایه‌گذاران یا معامله‌گرانی می‌شود که آن رمزارز یا سهام را در پورتفوی خود دارند.
از آنجایی که درک این دو مفهوم برای فهم شرایط حاکم بر بازار و اتخاذ تصمیمات درست، اهمیت بسیار زیادی دارد، لازم دیدیم که در این مقاله، تفاوت این دو پدیده را برای تازه‌واردان بازار ارزهای دیجیتال و دیگر کسانی که به تازگی وارد بازارهای مالی شده‌اند، توضیح دهیم.
سقوط قیمت چیست؟
منظور از سقوط قیمت، یک کاهش ناگهانی و شدید در قیمت یک ارز دیجیتال است یا یک سهام بورسی است که معمولا، جبران آن، نیاز به زمان زیادی دارد. در نتیجه، خیلی از کسانی که آن رمزارز یا سهام را در پورتفوی خود دارند، متضرر می‌شوند.
بعضی وقت‌ها، سقوط بازار خیلی طول نمی‌کشد و فرصت زیادی برای خروج به شما نمی‌دهد؛ یک لحظه چشم از بازار بر می‌دارید و لحظه‌ای دیگر میبینید که ارزش دارایی‌های شما، نصف شده است. البته، در بیشتر مواقع، سقوط قیمت، یک فرآیند تدریجی و بلند-مدت است اما خیلی پیش می‌آید که قیمت یک رمزارز یا سهام، ظرف یک یا چند روز، به شدت سقوط می‌کند.
به عنوان مثال، می‌توان به سه شنبه سیاه ۱۹۲۹ اشاره کرد که ارزش شاخص داوجونز در بورس اوراق بهادار نیویورک، ظرف دو روز، ۲۵ درصد سقوط کرد و سبب فشار بالای فروش به دلیل ترس سهامداران شد.
اگر بخواهیم مثالی در بازار ارزهای دیجیتال بزنیم، می‌توانیم به سقوط قیمت بیت کوین در تاریخ ۱۰ آوریل ۲۰۱۳ اشاره کنیم. در آن تاریخ، شبکه جرایم مالی ایالات متحده آمریکا یا FinCEN، ارز دیجیتال بیت فلور را مسدود کرد فرصت بورسی سقوط رمزارزها و به صرافی‌های بیت کوین دستور داد تا خودشان را به عنوان انتقال‌دهنده پول، ثبت کنند. همین خبر باعث شد تا به دلیل بی‌اعتمادی نسبت به آینده بیت کوین در سهامداران، ارزش بیت کوین، تنها ظرف مدت یک روز، بیش از ۷۳ درصد سقوط کند.
همانطور که گفتیم، در اکثر موارد، بازگشت قیمت به سقف قبلی بعد از سقوط، مدتی طول می‌کشد اما همیشه اینطور نیست و امکان دارد که قیمت، خیلی سریع به سطوح قبلی بازگردد و حتی سقف از آن قیمت‌ها نیز فراتر برود. این موضوع، به دلیل سقوط قیمت، بستگی دارد.
چه عواملی می‌توانند سبب سقوط قیمت شوند؟
سقوط قیمت بی‌دلیل رخ نمی‌دهد و معمولا، دلایل بنیادی دارد. از مهم‌ترین عوامل سقوط قیمت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رکود اقتصادی: شاید بتوان مهم‌ترین دلیل سقوط قیمت را رکود اقتصادی دانست که سبب سقوط تدریجی قیمت در یک بازه زمانی طولانی می‌شود. به یاد داشته باشید که همه بازارهای دنیا، چرخه‌ای هستند و تاریخ خود را تکرار می‌کنند. شاید ارزش یک ارز دیجیتال یا یک سهام، خیلی بالا برود ولی هر بالا رفتنی، پایین آمدنی هم دارد. در صورتی که رکود اقتصادی ایجاد شود، سرمایه‌گذاران انتظار دارند که بازار، نزولی شود و در نتیجه، سرمایه‌های خود را از بازار خارج می‌کنند و سقوط قیمت رخ می‌دهد.
- نبود خوشبینی به بازار: آیا تا به حال اصطلاحات بازار گاوی و بازار خرسی به گوش شما خورده‌اند؟ منظور از بازار خرسی، روند نزولی در بازار و منظور از بازار گاوی، روند صعودی در بازار است. وقتی بازار گاوی باشد، سرمایه‌گذاران و معامله‌گران، خوشبین و آماده خرید هستند اما وقتی بازار خرسی باشد، بدبینی جای خوشبینی را می‌گیرد و کمتر کسی، خرید می‌کند. در نتیجه، بازار سقوط می‌کند.
- ترس: احساسات خریداران می‌تواند اثرات زیادی روی بازار داشته باشد. وقتی اخبار یا سرمایه‌گذاران بزرگ در رابطه با سقوط بازار صحبت می‌کنند، معامله‌گران، دچار ترس می‌شوند. در فرصت بورسی سقوط رمزارزها نتیجه، فشار فروش به دلیل ترس، بالا می‌رود و کسی خرید نمی‌کند. وقتی خریداری نباشد، فروشندگان، به قیمت‌های پایین‌تر نیز راضی می‌شوند و همه این‌ها دست به دست هم می‌دهند تا بازار سقوط کند.
- رویدادهای مهم جهانی: رویدادهای مهم و کلان جهانی می‌توانند تأثیرات زیادی روی بازار داشته باشند. به عنوان مثال، می‌توان به ریزش تمامی بازارهای جهانی، از جمله بازار ارزهای دیجیتال و بیت کوین در اوایل سال ۲۰۲۰ اشاره کرد که دلیل آن، اعلام همه‌گیری ویروس کووید-۱۹ توسط سازمان بهداشت جهانی بود.
اصلاح قیمت چیست؟
معمولا، وقتی کاهشی ۱۰ درصدی در ارزش یک رمزارز یا سهام رخ می‌دهد، اصطلاحا، گفته می‌شود که قیمت، اصلاح کرده است. معمولا اصلاح قیمت پس از افزایش قیمت رخ می‌دهد. معمولا، اصلاح قیمت دلایل فاندامنتال ندارد و به دلایل تکنیکال، رخ می‌دهد. به عنوان مثال، زمانی که یک شاخص RSI نمودار قیمت، به بالای ۷۰ برسد، نشان‌دهنده بیش‌خرید است و به احتمال زیاد، قیمت به زودی اصلاح می‌شود. اصلاح، فقط مخصوص به تک ارزهای دیجیتال یا تک سهم‌های بورس نیست بلکه کل بازار نیز می‌تواند به دلایل تکنیکال، اصلاح داشته باشد.
چه عواملی می‌توانند سبب اصلاح بازار شوند؟
واقعیت این است که خود اصطلاح اصلاح، هر چیزی را که نیاز است در رابطه با این پدیده بدانید، برای شما بازگو می‌کند.
معنی واژه اصلاح، درست کردن چیزی اشتباه است. در مورد بازار ارزهای دیجیتال یا دیگر بازارهای مالی، اصلاح قیمت زمانی رخ می‌دهد که قیمت چیزی، بدون دلایل موجه، افزایش پیدا کرده باشد. با اینکه اکثر اطلاحات، سبب کاهش خیلی زیاد قیمت نمی‌شوند، اما اگر با دلایل فاندامنتال پشتیبانی شوند، ممکن است که کار از اصلاح رد شود و سقوط قیمت رخ دهد.
با اینکه معامله‌گران میان-مدت و کوتاه-مدت، دل خوشی از اصلاح بازار ندارند، اما سرمایه‌گذاران بلند-مدت، توجهی به این اطلاحات نمی‌کنند زیرا می‌دانند که برای ادامه‌دار بودن رشد بازار، اصلاح قیمت، ضروری است.
تفاوت بین سقوط قیمت و اصلاح قیمت چیست؟
حالا که با هر دو مفهوم سقوط قیمت و اصلاح قیمت آشنا شدید، می‌توانیم در رابطه با تفاوت‌های این دو مفهوم، صحبت کنیم. سقوط قیمت و اصلاح قیمت، از جنبه‌های زیر با هم دیگر تفاوت دارند:
مقیاس کاهش قیمت
به طور کلی، وقتی صحبت از سقوط قیمت است، به جای صحبت در رابطه با یک رمزارز خاص یا سهام یک شرکت، در رابطه با سقوط قیمت کل بازار صحبت می‌شود. در مقابل، کل بازار و هم یک تک ارز دیجیتال یا یک تک سهم بورسی، می‌توانند اصلاح داشته باشند.
میزان کاهش قیمت
میزان کاهش قیمت نیز بین سقوط و اصلاح بازار، متفاوت است. در هنگام سقوط بازار، قیمت به طور قابل توجهی( معمولا حدود ۲۰ درصد و حتی بیشتر) کاهش پیدا می‌کند. در مقابل، اصلاح قیمت، معمولا بیش از ۱۰ درصد نیست و پس از افزایش زیاد در قیمت رخ می‌دهد.
سرعت کاهش قیمت
یکی از دلایل ترسناک بودن سقوط قیمت، همانطور که از نامش پیدا است، ناگهانی بودن آن است. سقوط ناگهانی و شدید قیمت ظرف مدت یک یا چند روز، اصلا چیز عجیبی نیست. در مقابل، اصلاحات قیمت، با اینکه می‌توانند سریع هم باشند، اما معمولا ظرف مدت‌های طولانی رخ می‌دهند.
دلیل کاهش قیمت
معمولا دلایل سقوط قیمت، پیچیده‌تر از دلایل اصلاح قیمت هستند. معمولا، سقوط قیمت زمانی رخ می‌دهد که تعداد خریداران در بازار کم و فشار فروش بالا باشد. خود این دلایل نیز معمولا وابسته به دلایل فاندامنتال، مثل رکود اقتصادی یا فجایع مهم در مقیاس جهانی هستند.
در مقابل، دلیل اصلی اصلاح قیمت، خسته شدن گاوها و نیاز آنها به استراحت است. به عبارت دیگر، اصلاح قیمت به دلایل تکنیکال رخ می‌دهد و نه به دلایل فاندامنتال. برای مثال، زمانی که بازار دچار حباب شده و قیمت، بی‌دلیل بالا برود، اصلاح قیمت، اجتناب‌ناپذیر است.
تبعات
موضوعی که تا اینجا در رابطه با آن صحبت نکرده‌ایم، اثرات سقوط قیمت و اصلاح قیمت است.
سقوط قیمت، به ویژه اگر در مقیاس بازار رخ دهد، می‌تواند حاکی از خبر بدی مثل بحران اقتصادی پیش‌رو باشد. وقتی بازار سقوط می‌کند، بازگشت آن به سطوح قیمتی قبلی، زمان‌بر است. در مقابل، اصلاح قیمت، معمولا، پدیده‌ای طبیعی، قابل پیشبینی و رایج است که تبعات خاصی ندارد و حتی می‌تواند در دراز مدت، راه را برای رشد بیشتر قیمت، هموار کند.
جمع‌بندی
در این مقاله، در رابطه با دو تا از پایه‌ای‌ترین مفاهیم در بازارهای مالی، یعنی سقوط قیمت و اصلاح قیمت، صحبت کردیم. همانطور که دیدید، سقوط قیمت، معمولا، پدیده‌ای در مقیاس کلان است که به صورت ناگهانی و دلایل فاندامنتال، سبب کاهش شدید قیمت یک رمرزارز، یک سهام بورسی یا یک شاخص می شود. در مقابل، اصلاح قیمت، یک کاهش قابل‌پیشبینی و تدریجی در قیمت، به دنبال افزایش غیرمنطقی قیمت و به دلایل تکنیکال است که مقایس آن خیلی گسترده نیست و سبب کاهش شدید قیمت نیز نمی‌شود.
افت قریب‌الوقوع دلار به کمتر از ۲۰هزار تومان/ احتیاط در خرید رمزارزها و عدم ورود به برخی بازارها
آینده سیاسی توافق با آمریکا، بورس و حضور در بازار رمزارزها از مهم‌ترین بخش‌های برنامه‌ی لایو این هفته الحسینی و مروی، دو کارشناس اقتصادی، بودند. این برنامه چهارشنبه هر هفته در شبکه‌های اجتماعی پخش می‌شود و این دو کارشناس به بررسی روند هفته گذشته و پیشبینی روند آینده آنها می‌پردازند و به پرسشهای مخاطبان خود پاسخ می‌دهند.
- تب رمز ارزها؛ اولین پرسش را رقم زد
- تحولات بین المللی و ارتباط میان ایران و آمریکا
- ارز و طلا چه وضعیتی خواهند داشت؟
- آینده بازار سرمایه چگونه است؟
- آیا نامه ۲۵اقتصاددان موجب ریزش بورس و تورم شد؟
- نرخ بهره بین بانکی و ریزش بورس
- بازار مسکن در هفته آتی چگونه خواهد بود؟
- بازار خودرو در هفته‌های آتی
- نکات پایانی
اقتصادآنلاین - هانا پاکمند ؛ در برنامه تحلیل بازارها که گفتگوی صادق الحسینی و علی مروی است، بازارهای مختلف از جمله بازار سهام، مسکن، خودرو، ارز و طلا هر چهارشنبه به صورت زنده در اینستاگرام اقتصادآنلاین حوالی ساعت ۲۱:۱۵ بررسی می‌شوند. همچنین پادکست این برنامه در نرم‌افزارهای پادگیر از جمله کست باکس در کانال «تحلیل هفتگی بازارها» بارگذاری می‌شود. این دو کارشناس اقتصادی چارچوب تحلیلی برای سرمایه‌گذاری به صورت رایگان به عموم مردم ارائه می‌دهند. گزارش زیر متعلق به برنامه ۷ اسفند ماه است.
تب رمز ارزها؛ اولین پرسش را رقم زد
الحسینی، برنامه را با پاسخ به وضعیت بازار رمزارزها اینگونه آغاز کرد: از مهم‌ترین اتفاقات این هفته، سقوط شدید بازار رمز ارزها بود. بازاری که کسی نمی‌تواند آن را به طور قطعی پیشبینی کند و هرکسی هم به صورت قطعی ادعا کند که این بازار را پیشبینی می‌کند به دنبال فریب مردم فرصت بورسی سقوط رمزارزها است. به عبارتی دیگر به علت پیچیدگی و ریسک بالای این بازار باید با احتیاط بیشتری در این بازار معامله کرد. توصیه می‌شود در بازار رمز ارزها بیش از پنج یا ده درصد از دارایی خود را سرمایه‌گذاری نکنید. هفته پیش هم من اعلام کردم که توصیه ورود به این بازار را ندارم. این بازار خیلی ملهتب است و حتی هم ممکن است کمی بالا برود ولی مستعد ریزش است. همین اتفاق هم افتاد. باید یاد بگیریم سرمایه‌گذاری همین است. بهتر است حداقل در دو هفته آتی در بازار رمز ارزها فقط ناظر باشید و هیچ خریدی انجام ندهید. برای فروش هم اگر الان بتوانید خارج شود و در زمان مناسب وارد شوید بهترین مسیر ممکن است.
مروی نیز در مورد این بازار به این نکته اشاره کرد که خود ورودی به آن نداشته است اما اطرافیان وی استرس بالایی در این بازار طی این هفته متحمل شدند. پیشنهاد او این بود که اگر ظرفیت استرس و ریسک بالا را ندارید، وارد آن نشوید.
تحولات بین المللی و ارتباط میان ایران و آمریکا
الحسینی پیش بینی می‌کند توافق ایران و آمریکا بسیار نزدیک است و ایران دست برنده را دارد. همچنین وی تاکید می‌کند حتی اگر توافقی هم بین این دو کشور صورت نگیرد بازارهای ایران کاملا کنترل خواهند شد. علت اصلی این کنترل بازارها در برنامه هفته گذشته و دو هفته گذشته (قسمت اول پادکست) ارائه شد که مخاطبان برای پیگیری جزئیات بیشتر می‌توانند به آن دو برنامه مراجعه کنند. وی دلایل خود در خصوص توافق میان ایران و آمریکا را اینگونه تشریح کرد: اولا دولت جو بایدن مشکلات داخلی بسیار زیادی دارد و با رای شکننده‌ای به ریاست جمهوری ایالت متحده آمریکا انتخاب شده و بسیار لرزان در حال حرکت است. ثانیا رسانه‌های آمریکا بر خلاف گذشته از منفی‌بافی در خصوص ایران دست برداشته‌اند و لحن صحبتشان تغییر کرده و ملایم‌تر شده است. در شبکه CNN دیدم که هفته پیش برای اولین بار در پاسخ به اینکه ایران عامل بی‌ثباتی منطقه است، یک تحلیلگر گفت که همه کشورها خاورمیانه را بی‌ثبات می‌کنند. این تحلیلگر آدم مشهوری هم بود. این صحبت از این جهت مهم است که از این شبکه بعید بود چنین چیزی از تریبونش اعلام شود و اجازه پخش چنین صحبتهایی را نمی‌دادند. ثالثا این بار برخلاف ماجرای برجام، ایران آگاهانه عمل می‌کند و بایدن و دولتش به خوبی از این موضوع با خبر هستند. این را آمریکا می‌داند که دیگر ایران حواسش به اتفاقات هست و هشیارانه عمل می‌کند و اینطور نیست که مثل گذشته با ما بازی کنند و می‌دانند که نقطه تعادلی در بازی ایران و آمریکا وجود دارد که فکر می‌کنم ظرف یک تا دوماه آینده این دو کشور به آن خواهند رسید.
برخلاف محمدصادق الحسینی، علی مروی، دیگر کارشناس اقتصادی توافق میان این دو کشور را به این اندازه نزدیک پیشبینی نمی‌کند. وی تشریح کرد: سران کشور در خصوص تصمیم‌گیری در موضوع توافق میان این دو کشور به دولت آقای روحانی اختیار کافی نخواهند داد اما ظاهرا یکسری موافقت‌هایی گرفته شده است. از طرفی بایدن شاید این تحلیل را داشته باشد که مذاکره کردن با دولت بعدی سخت‌تر باشد. همچنین شاید بر فضای انتخاباتی ایران اثرگذاری داشته باشند تا بتوانند تصمیم بهتری برای منافع خود اتخاذ کنند. البته کورسوی امیدی به فضای روشنفکری آمریکا می‌توان داشت که آقای الحسینی به آن اشاره کرد. اما کماکان فکر می‌کنم استراتژی بایدن و دولتش سخت‌گیری هرچه بیشتر بر ایران است. وی در ادامه از دیگر دلایل این پیشبینی یاد کرد: ضعف کنونی کشور بودجه ۱۴۰۰است. این بودجه با کسری تراز عملیاتی بالغ بر ۴۷۷هزار میلیارد تومان که در هفته کنونی هم مجلس بین ۷۰ تا ۱۰۰هزار میلیارد تومان بر میزان آن افزوده است؛ از اصلی‌‌ترین مشکلات کشور است. در نتیجه از بودجه حس می‌کنند که ایران در موضع ضعف قرار دارد و ایران نیز به شدت روی درآمدهای نفتی برای جلوگیری از کسری بودجه و تورم سال آینده حساب کرده است. ما از بودجه سیگنال خوبی به آمریکا ندادیم. هم دولت و هم مجلس روی درآمدهای نفتی حساب کرده‌اند. در مجموع به اینکه به سرعت توافق شود خوشبین نیستم.
ارز و طلا چه وضعیتی خواهند داشت؟
الحسینی در تکمیل سخنان خود اینگونه ادامه داد: من تحلیلی هم داشتم که دولت شاید دلار را تا ۱۵هزار تومان پایین بیاورد که بسیار کار بدی برای تولید و اقتصاد کشور است. اما اگر بخاطر عدم دسترسی به دلارهای خود نتواند تا ۱۵هزار تومان پایین بیاورد، ظرفیت پایین آوردن آن تا ۲۰ هزار تومان را دارد و در مقطع کوتاهی شاید زیر این عدد هم برود.
همچنین الحسینی با اشاره به پیش‌بینی‌ای که چهارماه پیش ارائه داده بود، همچنان آن را معتبر دانست و گفت: بر اساس پیش‌بینی‌های ما حداکثر تا فروردین‌ماه دلار به کمتر از ۲۰هزار تومان خواهد رسید. همچنین در پاسخ به مخاطبی که گفته بود چرا دلار افت نکرد اینچنین پاسخ داد: تحلیل ما زمانی بوده است و در فروردین و اسفند به این محدوده خواهد رسید و تحلیل ما همچنان معتبر است و آن را تحقق‌پذیر می‌دانیم. تحلیل مان بر اساس یکسری پایه‌های مشخص بنا شده که در صورت تغییر آن مبانی تحلیل ما هم عوض خواهد شد و در آن هفته به شما اعلام خواهیم کرد. لذا نگهداری دارایی ارزی به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.
در خصوص بازار طلا وی توصیه کرد: تا به توافق برجام برسیم طلا بازار پرنوسانی است، بنابراین توصیه به نگهداری طلا نمی‌شود و اکنون فرصت خوبی برای فروشندگان است. بازارها به آرامش خواهند رسید. در هفته گذشته یا دو هفته گذشته خدمت شما اعلام کردم که شاید طلا نوسانی هم داشته باشد. ولی در کل توصیه‌ام برای عدم نگهداری طلاست مگر برای نوسان‌گیرها که شرایط آنها با سرمایه‌گذاران بلند مدت و میان مدت متفاوت است.
آینده بازار سرمایه چگونه است؟
صادق الحسینی تصریح کرد: سوال اشتباهی که بعضی از مردم می‌پرسند این است که من ضرر کرده‌ام، درست می‌شود؟ من بارها این را جواب داده‌ام. قبلا اتفاقی افتاده و دیگر تمام شده است. اگر کسی ضرر کرد به او بلیطی نمی‌دهند که برای سود کردن جلو بیفتد. اکنون دیگر مهم نیست که سهامداران چه مقدار در این بازار متضرر شده‌اند. باید از قبل حد ضرر تعیین می‌کردید و نمی‌گذاشتید ضرر بیش از این شود. در واقع باید جلوی ضرر را هرچه زودتر گرفت تا بیش از این زیان ندیده‌ایم. ما در شاخص ۲میلیون، ۱.۸ و پایین‌تر نیز اعلام کردیم از بورس خارج شوید. به عبارتی دیگر با خروج در زمان مناسب می‌توان در زمان مناسب تر وارد شد. بعضی نیز بحث را شخصی می‌کنند و به صورت غیرواقعی به این مسائل نگاه می‌کنند. به صورت کلی این را در نظر بگیرید که قیمت‌ها هیچگاه نمی‌توانند برای طولانی مدت با قیمت‌های واقعی فاصله زیادی داشته باشند. در آن نامه ما به این نکته اشاره داشتیم که در کوتاه مدت قیمت ها از ارزش واقعی فرصت بورسی سقوط رمزارزها خود فاصله می‌گیرند ولی در بلند مدت به قیمت اصلی برمی‌گردند.
الحسینی در ادامه افزود: برخی نیز می‌گویند در مورد سهام جداگانه باید صحبت کرد و کلی صحبت نکرد. بله، مشخص است که باید چنین کاری کرد ولی وقتی شاخص کل داریم یعنی می‌توان در مورد کلیت بازار هم صحبت کرد. اینکه برخی از شرکت‌ها برای ورود موقعیت خوبی دارند درست است اما من ترجیح می‌دهم در شرایط فعلی ورود نکنم. نقد بودن مگر چه اشکالی دارد؟! با یک دلیل محکم و شرایط قوی باید وارد شد و الان این شرایط در بازار حاکم نیست و با وجود دامنه نوسان در این بازار، همیشه فرصت ورود دارید. در نهایت ۵درصد، ۱۰درصد از دست می‌دهید.
در ادامه علی مروی، دیگر کارشناس این برنامه گفت: بورس که روند کلی‌اش همان چیزی است که آقای الحسینی اشاره کردند. اصلی ترین مشکل بورس سیاستگذار این بازار است. عوامل این بازار پیشنهاد افزایش نقدشوندگی بازار، حجم مبنا و افزایش شناوری سهم را که ما داده بودیم، نادیده گرفتند و سیاست اشتباهی تحت عنوان محدودیت دامنه نوسان را اعمال کردند که به نظر می‌رسد از سمت وزارت اقتصاد فشارها برای انجام این گونه کارها وارد می‌شود. وضعیت بازار نیز به همین دلیل بدتر از قبل شده است. ورود به این بازار نیاز به تحلیل‌های قوی و تیمی قوی دارد و کار هر کسی نیست. شما باید سود انتظاری را حساب کنید و به سناریوهای مختلف وزن بدهید و تیم خیلی حرفهای نیاز دارد که در ایران من ندیدم. اگر به این تیم‌های حرفهای دسترسی دارید شاید بتوان ورود داشت وگرنه اصلا توصیه به ورود نمی‌شود.
آیا نامه ۲۵اقتصاددان موجب ریزش بورس و تورم شد؟
محمدصادق الحسینی گفت: بورس باعث تورم نشد و بیش از چیزی که می‌توانست رشد کرده بود. شاخص کل بورس طی یک سال بیش از ده برابر شده بود. برخی نمادها بیش از ۵۰برابر شده بودند و این شرایط فرصت بورسی سقوط رمزارزها کاملا غیرعادی و برخلاف اصول اقتصادی بود. ما نامه به دولت زدیم که بیمه‌گری کلان نکند. به عبارتی دیگر دولت با بیمه‌گری کلان مردم را در این بازار گرفتار کرد و به هیچیک از حرفهای ما گوش نکرد.
وی در ادامه افزود: از طرف دیگر دولت به هیچ کدام از بندهای نامه توجه نکرد. در ادامه نیز با الزام بانک‌ها به حمایت از بورس موجب ریزش هرچه بیشتر آن شد. دولت از این طریق ۱۰۰هزار میلیارد تومان بر پایه پولی افزود. با این اقدام حجم نقدینگی افزایش پیدا کرده و با افزایش تورم باعث از بین رفتن اقتصاد کشور خواهد شد. آیا ریزش بورس اتفاق نیفتاد؟ همه پیش‌بینی‌های ما اتفاق افتاد حالا می‌گویند نامه عامل این‌ها بوده است و داستان را برعکس تعریف می‌کنند.
نرخ بهره بین بانکی و ریزش بورس
الحسینی گفت: نرخ بهره بین بانکی، متغیر سیاستی برای تغییر بازارها نیست. این نرخ قبل از نامه ۲۵اقتصاددان، توسط دولت افزایش پیدا کرده بود. از سمت دیگر نرخ بهره بخاطر هیچ بازاری نباید دستکاری شود. پایین آمدن نرخ بهره در ابتدا باعث افزایش نرخ ارز و قیمت مسکن می‌شود و بعد در بازار سهام تاثیر می‌گذارد. ما این مساله را به صورت کامل در برنامه نرخ بهره اقتصاد ایران در گذار از بحران توضیح دادیم، به آن برنامه مراجعه کنید.
بازار مسکن در هفته آتی چگونه خواهد بود؟
علی مروی گفت: هفته گذشته تغییر خاصی در بازار مسکن رخ نداد و تنها تعداد معاملات مقداری افزایش پیدا کرد ولی همچنان این بازار در رکود به سر می‌برد. وی افزود: در اسفندماه و فروردین ماه شاهد رکود بازار مسکن خواهیم بود و از اواخر اردیبهشت یا اوایل خرداد رونق فصلی در این بازار رخ خواهد داد. منظور از این رونق افزایش ۷الی ۸درصدی قیمت‌ها است. وی همچنین گفت: اواخر اسفند ماه و اوایل فروردین ماه فرصت خوبی برای خرید مسکن برای مصرف شخصی است.
الحسینی نیز ادامه داد: به خاطر چسبندگی قیمت پله پله کاهش خواهد یافت و به مرور قیمت مسکن افت قیمت خواهد داشت.
بازار خودرو در هفته‌های آتی
این کارشناسان اقتصادی کاهش ۳۰درصدی خودروهای خارجی را پیشبینی می‌کنند و معتقدند میزان واردات رو به افزایش خواهد بود. در خصوص خودروهای داخلی نیز انتظار کاهش قیمت بازاری آنها را می‌کشند.
نکات پایانی
الحسینی با اشاره به کامنت یکی از بینندگان اعلام کرد: ما ملت دلالی نیستیم. حضور در این بازارهای مالی باعث می‌شود تا از تورم مصون بمانیم و به دام فقر نیفتیم و دارایی و زندگی‌مان را از دست ندهیم. لذا حضور هوشمندانه در این بازارها از این جهت مفید است. ما نیز این لایو را برای همین موضوع برگزار می‌کنیم تا کمکی به موضوع کنیم.
همچنین الحسینی در اشاره به خبر کذب یکی از کانال‌های تلگرامی این نکته را اذعان داشت: ما توصیه نمی‌کنیم شما چه چیزی بخرید یا بفروشید؛ ما کاری که خودمان انجام می‌دهیم را می‌گوییم. این برنامه به صورت رایگان است و کاری که خودمان انجام می‌دهیم را خدمت شما اعلام می‌کنیم تا سرمایه‌گذاری شما عاقلانه‌تر باشد و جلوی فریب و کلاه‌برداری برخی از سودجویان را بگیریم.
دیدگاه شما