ریسک‌های استخر نقدینگی

کاربرانی که ارائه‌دهندگان نقدینگی هستند LP نامیده می‌شوند. آنها مقداری مساوی از دو توکن را وارد یک استخر می‌کنند و عامل ایجاد بازار هستند. این افراد از کارمزد معامله‌هایی که در استخری ایجاد کرده‌اند درآمد کسب می‌کنند. این درآمد متناسب با سهم آنها از کل نقدینگی موجود در استخر است.

استخر نقدینگی چیست و چطور کار می‌کند؟

استخر نقدینگی یا لیکوییدیتی پول (Liquidity Pool) یکی از تکنولوژی‌های پایه‌ در اکوسیستم DeFi است. این استخرها برای بازارسازهای خودکار (Automated Market Makers یا به اختصار AMM)، پروتکل‌های وام‌دهی، ییلد فارمینگ، سرمایه‌های ترکیبی، بازی‌های بلاک چین و… یک بخش ضروری به شمار می‌روند. بعد از اینکه دانستیم استخر نقدینگی چیست، باید به سراغ عملکرد و ضرورت آن هم برویم. پس همراهمان باشید.

مقدمه

با گسترش اقتصاد غیرمتمرکز شاهد افزایش چشمگیر فعالیت‌های زنجیره‌ای هستیم. امروزه حجم معاملات غیرمتمرکز به شکلی است که می‌تواند به سادگی با معاملات متمرکز رقابت کند. تا ماه دسامبر ۲۰۲۰ حدودا ۱۵ میلیارد دلار سرمایه در پروتکل‌های غیرمتمرکز جمع‌آوری شد و با گسترش اکوسیستم و معرفی محصولات جدید، این مقدار هر روز در حال افزایش است.

ممکن است بپرسید که این حجم از معاملات و گسترش آن‌ها چگونه ممکن است؟ یکی از تکنولوژی‌های مهمی که باعث ایجاد چنین معاملاتی شده است، استخرهای نقدینگی هستند.

استخر نقدینگی چیست؟

استخر نقدینگی به استخری از توکن‌ها گفته می‌شود که در صرافی‌های غیرمتمرکز توسط قرارداد هوشمند قفل می‌شوند و هدف آن‌ها رفع مشکلاتی است که به دلیل کمبود نقدینگی در چنین سیستم‌هایی رخ می‌دهد. به صورت کلی مفهوم استخرهای نقدینگی خیلی ساده است و به سرمایه‌هایی گفته می‌شود ریسک‌های استخر نقدینگی که در یک مخزن دیجیتالی بزرگ جمع‌آوری می‌شوند. اما این استخر چه مزایایی دارد و چرا باید سرمایه خودتان را داخل آن‌ها بریزید؟

استخر نقدینگی به مجموعه‌ای از سرمایه‌ها گفته می‌شود که در یک قرارداد هوشمند قفل شده‌اند. هدف این استخرها ساده کردن معاملات و وام‌های غیرمتمرکز است. این تکنولوژی قابلیت‌های بسیار زیاد دیگری هم دارد که در ادامه به بررسی تمامی آن‌ها خواهیم پرداخت.

این استخرها ستون اصلی خیلی از صرافی‌های غیرمتمرکز مثل یونی سواپ هستند. در این نوع صرافی، کاربرانی که در اینجا تامین کننده نقدینگی (Liquidity Provider یا به اختصار LP) نامیده می‌شوند، مقدار مساوی از دو توکن را به استخر اضافه می‌کنند تا یک بازار ایجاد کنند. آن‌ها به ازای سرمایه‌هایی که داخل استخر دارند، به ازای هر تراکنش، کارمزد دریافت خواهند کرد. مقدار این کارمزد به میزان سهمی که در لیکوییدیتی پول دارند بستگی دارد.

در مطلب راهنمای صفر تا صد کار با صرافی یونی سواپ به صورت تصویری آموزش داده‌ایم که چطور به استخر نقدینگی یونی سواپ، نقدینگی اضافه کنید.

از آنجایی که هر کسی می‌تواند یک تامین کننده نقدینگی باشد، بازارسازهای خودکار باعث شده‌اند که بازارسازی برای افراد بیشتری در دسترس باشد.

یکی از اولین پلتفرم‌هایی که در آن از استخر نقدینگی استفاده شد، بنکر Bancor نام داشت اما پس از معروف شدن یونی سواپ این مفهوم با توجه بسیار بیشتری از سمت کاربران مواجه شد. برخی از دیگر صرافی‌هایی که در بستر اتریوم از لیکوییدیتی پول استفاده می‌کنند عبارتند از SushiSwap، Curve و Balancer. استخرهای نقدینگی این صرافی‌ها از توکن‌های ERC-20 استفاده می‌کنند. موارد مشابهی مثل PancakeSwap و BurgerSwap هم روی شبکه بایننس اسمارت چین وجود دارد که توکن‌های BEP-20 را قبول می‌کنند.

افراد با سپرده‌گذاری نقدینگی خود در استخر پلتفرم‌های غیرمتمرکز، نیاز کاربران را به نقدینگی برطرف می‌کنند و در ازای آن پاداش می‌گیرند.

تفاوت لیکوییدیتی پول و دفتر سفارش گذاری یا Order Book

برای درک کامل استخرهای نقدینگی لازم است قبل از هرچیز نگاهی به یکی از اصول اولیه تبادلات الکترونیکی یعنی Order Book یا دفتر سفارشات بیندازیم. به زبان ساده، Order Book لیست سفارشات بازی است که در یک بازار مشخص وجود دارند.

سیستمی که سفارشات را به یکدیگر متصل می‌کند، Matching Engine یا موتور اتصال نام دارد. در کنار این موتور، دفتر سفارشات نیز هسته اصلی تمامی صرافی‌های متمرکز (CEX) است. این مدل یکی از بهترین مدل‌ها برای انجام تبادلات است و با استفاده از آن، امکان ایجاد بازارهای مالی پیچیده وجود دارد.

اما در اقتصاد غیرمتمرکز (DeFi)، تبادل ارز نیز باید به صورت غیرمتمرکز انجام شود و هیچ فرد یا سازمان مرکزی نباید سرمایه‌ها را نزد خود نگه دارد. این موضوع در زمان استفاده از Order Book باعث ایجاد مشکلاتی می‌شود. همچنین شما برای هر بار استفاده از Order Book باید هزینه‌ای را تحت عنوان Gas Fee پرداخت کنید که باعث افزایش هزینه مبادلات برای شما خواهد شد. علاوه بر هزینه‌ای که این روش برای بازارسازها و تامین کنندگان نقدینگی دارد، شبکه‌های بلاک چین توان کافی برای پردازش این حجم از مبادلات را هم نخواهند داشت.

در حال حاضر صرافی‌های غیرمتمرکزی وجود دارند که بر پایه دفتر سفارشات زنجیره‌ای کار می‌کنند. صرافی غیرمتمرکز بایننس (Binance Dex) یکی از این موارد است که به صورت اختصاصی برای انجام مبادلات سریع و ارزان طراحی شده است. یکی دیگر از صرافی‌هایی که از دفتر سفارشات زنجیره‌ای استفاده می‌کند پروژه Serum است که بر پایه بلاک چین سولانا فعال است. اما همان‌طور که می‌دانید این بلاک چین‌ها هیچ‌کدام محبوبیت اتریوم را ندارند.

از آنجایی که اکثر سرمایه‌های موجود در بازار کریپتو روی شبکه اتریوم هستند، شما نمی‌توانید از آن‌ها در شبکه‌های دیگر استفاده کنید، مگر اینکه از پل‌های بین زنجیره‌ای (Cross-chain bridge) استفاده کنید.

نحوه کار استخر نقدینگی چگونه است؟

بازارسازهای خودکار به صورت کلی این فضا را دگرگون کرده‌اند و مشکلات موجود را از بین برده‌اند. امروزه تکنولوژی‌های زیادی خلق شده‌اند که امکان انجام مبادلات زنجیره‌‎ای را بدون نیاز به Order Book به شما می‌دهند.

در مبادله با استفاده از دفتر سفارش، تبادلات به صورت فرد به فرد (Peer-to-Peer) انجام خواهند شد و فروشنده و خریدار از طریق Order Book با هم در ارتباط هستند. برای مثال صرافی غیرمتمرکز بایننس یک صرافی Peer-to-Peer است و مبادلات به صورت مستقیم بین کیف پول کاربرها اتفاق می‌افتد در صورتی که انجام مبادله با استفاده از بازارسازها متفاوت است و می‌توان مدل کاری آن‌ها را فرد به قرارداد (Peer-To-Contract) دانست.

استخر نقدینگی به سرمایه‌هایی گفته می‌شود که توسط تامین کننده‌های نقدینگی (Liquidity Provider) در یک قرارداد هوشمند سرمایه‌گذاری شده‌اند. هنگام مبادله با استفاده از بازارسازهای خودکار، چیزی به اسم طرف مقابل به صورت سنتی نخواهید داشت بلکه مبادله را با نقدینگی موجود در لیکوییدیتی پول انجام خواهید داد. برای اینکه مقدار خاصی از یک رمزارز را خریداری کنید، لزوماً نیازی به وجود فروشنده در لحظه نیست بلکه فقط کافیست مقدار نقدینگی لازم در استخر وجود داشته باشد.

برای مثال زمانی که شما یک ارز خاص را در یونی سواپ خریداری می‌کنید، هیچ فروشنده‌ای به صورت سنتی در سمت مقابل وجود ندارد بلکه فعالیت شما توسط الگوریتمی که اتفاقات موجود در استخر را رصد می‌کند مدیریت می‌شود. قیمت گذاری نیز توسط همین الگوریتم و براساس مبادلات انجام شده در لیکوییدیتی پول تعیین خواهد شد.

البته نقدینگی موجود در شبکه توسط فرد دیگری به اسم تامین کننده نقدینگی تامین می‌شود و به جهاتی می‌توانید تامین کننده نقدینگی را طرف مقابل خودتان در نظر بگیرید. اما این نوع ارتباط با مدل Order Book خیلی متفاوت است زیرا شما با قراردادی که وظیفه مدیریت استخر را دارد در ارتباط خواهید بود.

در استخرهای نقدینگی می‌توان با حفظ اصل دارایی، درآمد کسب کرد

کاربردهای استخر نقدینگی چه هستند؟

تا به اینجا ما در مورد بازارسازهای خودکار صحبت کردیم که یکی از محبوب‌ترین کاربردهای استخر نقدینگی هستند. با این وجود، استخرهای نقدینگی یک مفهوم کاملا ساده اما کاربردی هستند و می‌توانید به روش‌های مختلفی از آن استفاده کنید.

یکی از این روش‌ها ییلد فارمینگ یا Liquidity Mining است. استخرهای نقدیگی مفهوم پایه خیلی از پلتفرم‌های تولید بازده خودکار مثل Yearn هستند. در این پلتفرم‌ها افراد سرمایه خود را در استخرهای نقدینگی وارد می‌کنند و سپس از آن برای کسب سود استفاده می‌کنند.

یکی از مشکلاتی که در پروژه‌های رمزارز وجود دارد، توزیع توکن‌های جدید در بین افراد مناسب است. این موضوع با ماینینگ نقدینگی (Liquidity Mining) تا حدودی برطرف شده است. در این روش توکن‌های جدید بسته به میزان سرمایه گذاری هر فرد در بین افرادی توزیع می‌شود که توکن‌های خود را داخل یک لیکوییدیتی پول گذاشته باشند.

لازم به ذکر است که برای سرمایه‌گذاری در استخرهای نقدینگی می‌توانید از توکن‌های دیگر استخرهای نقدینگی هم استفاده کنید. برای مثال در صورتی که تامین کننده نقدینگی یونی سواپ هستید و یا سرمایه خودتان را در Compound قرار داده‌اید، بسته به سهمی که داخل استخر دارید، سود دریافت خواهید کرد. بعدا شما می‌توانید همین توکن‌ها را هم سرمایه‌گذاری کنید و به ازای آن‌ها سود مشخصی دریافت کنید.

یکی دیگر از استفاده‌هایی که می‌توانید از استخرهای نقدینگی داشته باشید، کاربردهای حاکمیتی آنها است. برخی مواقع ممکن است برای ارائه یک درخواست حاکمیتی رسمی به مقدار زیادی توکن نیاز باشد اما در صورتی که سرمایه زیادی در یک استخر جمع شده باشد، افراد می‌توانند از آن برای ارائه درخواست‌هایی که فکر می‌کنند برای شبکه مفید است استفاده کنند.

ریسک‌های استخر نقدینگی چیست؟

در صورتی که می‌خواهید تامین کننده نقدینگی یک استخر باشید، باید با مفهومی به اسم ضرر ناپایدار (impermanent loss) آشنا باشید. به زبان ساده این مفهوم به معنی از دست دادن ارزش دلاری سرمایه در مقایسه با زمانی است که یک سرمایه را HODL می‌کنید.

اگر تامین کننده نقدینگی یک AMM هستید، به احتمال زیاد در معرض ضرر ناپایدار قرار خواهید داشت. برخی اوقات این ضرر ممکن است ناچیز باشد اما این احتمال هم وجود دارد که میزان ضرر شما خیلی زیاد باشد. بنابراین در صورتی که قصد دارید سرمایه‌های خودتان را در استخرهای نقدینگی دوطرفه قرار دهید، باید خیلی مراقب این مشکل باشید.

یکی دیگر از موضوعاتی که باید در نظر داشته باشید، ریسک‌های مربوط به قراردادهای هوشمند است. زمانی که در لیکوییدیتی پول سرمایه‌گذاری می‌کنید، سرمایه‌های شما داخل استخر قرار می‌گیرند. به همین خاطر با وجود اینکه هیچ‌گونه واسطی وجود ندارد، اما خود قرارداد، نگه دارنده سرمایه شما است و در صورتی که یک باگ در آن وجود داشته باشد یا قرارداد هوشمند مورد حمله قرار گیرد، سرمایه شما ممکن است به صورت کامل از دست برود.

همچنین باید مراقب پروژه‌هایی که توسعه دهندگان آن امکان تغییر قوانین حاکم بر استخر را دارند هم باشید. برخی اوقات توسعه دهنده‌های شبکه، کلید ادمین یا دیگر دسترسی‌های مربوط به کد قرارداد هوشمند را دارند. این موضوع به آن‌ها امکان انجام برخی خرابکاری‌ها مثل در دست گرفتن کنترل سرمایه‌های موجود در استخر را می‌دهد.

در صرافی متمرکز، مبادلات با دخالت یک واسطه انجام‌می‌شوند و در صرافی غیرمتمرکز افراد به صورت مستقیم با یکدیگر مبادله می‌کنند.

صرافی‌ غیرمتمرکز چیست و چه فرقی با صرافی متمرکز دارد؟

قبل از اینکه به سراغ لیست صرافی‌هایی غیرمتمرکز برویم بهتر است بیشتر با این نوع صرافی‌ها آشنا شویم:

صرافی غیرمتمرکز (Decentralized Exchange یا به اختصار DEX) یکی از بلوک‌های بسیار مهم اکوسیستم اقتصاد غیرمتمرکز است. DEX به پلتفرم‌هایی گفته می‌شود که در آن‌ها کاربر می‌تواند به صورت مستقیم و بدون واسطه رمزارزهای مختلفی را با یکدیگر تبادل کند. در صرافی‌های متمرکز سنتی مثل بایننس، صرافی به عنوان نگه‌دارنده سرمایه شما عمل می‌کند و تمامی مبادلات در دیتابیس صرافی ثبت می‌شود اما در مدل غیرمتمرکز، مبادلات به صورت مستقیم روی بلاک چین اتفاق می‌افتند.

در مقابل، در صرافی‌های غیرمتمرکز می‌توانید به صورت مستقیم با کاربرهای دیگر مبادله داشته باشید. این بدین معنی که شما همیشه روی سرمایه‌های خودتان کنترل خواهید داشت. تنها نقطه ضعف این نوع مبادله این است که تبادلات ممکن است زمان بیشتری طول بکشند و هزینه بیشتری هم برای شما داشته باشد.

لیست صرافی‌های غیرمتمرکز مشهور

• یونی‌سواپ: یونی سواپ یک صرافی غیرمتمرکز است که امکان تبادل توکن‌های ERC-20 را به شما می‌دهد. این صرافی یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های دنیای DeFi محسوب می‌شود و هدف آن از بین بردن یکی از مهم‌ترین مشکلات صرافی‌های غیرمتمرکز یعنی کمبود نقدینگی است.
• سوشی‌سواپ: سوشی سواپ نیز یک پلتفرم دیفای است که روی بلاک چین اتریوم اجرا می‌شود و با استفاده از آن کاربران می‌توانند توکن‌های خود را به صورت مستقیم مبادله کنند. این پروژه در سال ۲۰۲۰ توسط یک نفر با اسم مستعار چف نومی (به انگلیسی Chef Nomi) و با کپی کردن کد منبع باز (Open Source) یونی سواپ ایجاد شد. در این صرافی به ازای سرمایه قفل شده، به شما توکن سوشی تعلق خواهد گرفت.
• پنکیک سواپ: پنکیک سواپ یکی دیگر از کپی‌های یونی سواپ است که به صورت مستقیم براساس کد منبع این پلتفرم ایجاد شده است. البته این پلتفرم به جای اجرا روی بلاک چین اتریوم، روی بایننس اسمارت چین اجرا شده است و کاربران می‌توانند به صورت مستقیم توکن‌ها و DAppهای BEP-20 را اجرا کنند.
• 1inch: وان اینچ تفاوت زیادی با این لیست دارد. این پلتفرم تجمیع کننده صرافی‌های غیرمتمرکز است و با بررسی صرافی‌های متنوع، ارزان‌ترین قیمت خرید را پیدا می‌کند و شما را به صرافی منتقل خواهد کرد که بهترین قیمت و کمترین کارمزد تراکنش را به شما پیشنهاد می‌دهد. در ماه نوامبر ۲۰۲۰ورژن دو این پلتفرم نیز منتشر شد. در این نسخه از ۲۱ صرافی غیرمتمرکز از جمله سوشی سواپ و بازارساز خودکار وان اینچ یعنی Liquidity Protocol نیز پشتیبانی می‌شود.
• کامپاند: صرافی غیرمتمرکز کامپاند (به انگلیسی Compound) در سال ۲۰۱۷ توسط یک اقتصاد دان به اسم رابرت لشنر تاسیس شد. در این پلتفرم شما می‌توانید سرمایه‌های خودتان را به توکن تبدیل کنید. برای این کار از cTokenها استفاده می‌شود و کاربران علاوه بر دریافت سود به ازای سرمایه خود، می‌توانند از آن‌ها برای انجام مبادله استفاده کنند.

سخن نهایی

استخرهای نقدینگی نیاز به دفتر سفارشات مرکزی را به صورت کامل از بین خواهند برد و در عین حال استفاده از بازارسازهای خارجی را هم کاهش خواهند داد. با کمک استخرهای نقدینگی، صرافی‌های غیرمتمرکز می‌توانند به صورت همیشگی به نقدینگی مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند. حالا که به خوبی متوجه شدیم استخر نقدینگی چیست و به چه کاری می‌آید می‌توانیم بهتر تصمیم بگیریم که از کدام پلتفرم برای کسب درآمد استفاده کنیم. شما چه پلتفرمی را پیشنهاد می‌کنید؟

استخر نقدینگی (Liquidity Pool) و کاربرد آن در دیفای

استخر نقدینگی (Liquidity Pool) یکی از هسته‌های اصلی تکنولوژی دیفای است. با کمک استخر‌ های نقدینگی می‌توان ترید غیرمتمرکز، وام‌دهی، تولید محصول و بسیاری کارهای دیگر انجام داد. استخر‌ های نقدینگی با کمک قراردادهای هوشمند مدیریت می‌شوند. قراردادهای هوشمند در بخش‌های مختلف دیفای کاربرد دارند و عملیات‌ها را تسهیل می‌کنند.

استخر نقدینگی (Liquidity Pool) چیست؟

استخر نقدینگی مجموعه وجوهی است که در یک قرارداد هوشمند قفل شده است. استخرهای نقدینگی برای تسهیل تجارت غیرمتمرکز، وام‌دهی و بسیاری از کاربردهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کاربرانی که ارائه‌دهندگان نقدینگی هستند LP نامیده می‌شوند. آنها مقداری مساوی از دو توکن را وارد یک استخر می‌کنند و عامل ایجاد بازار هستند. این افراد از کارمزد معامله‌هایی که در استخری ایجاد کرده‌اند درآمد کسب می‌کنند. این درآمد متناسب با سهم آنها از کل نقدینگی موجود در استخر است.

یکی از اولین پروتکل‌هایی که از استخر های نقدینگی استفاده کرد Bancor بود؛ اما این مفهوم بعد از مشهور شدن یونی سواپ بیشتر مورد توجه قرار گرفت. صرافی‌های معروف دیگری نیز هستند که از استخرهای نقدینگی در اتریوم استفاده می‌کنند؛ مثل: SushiSwap، Curve و Balancer. استخرهای نقدینگی در بلاکچین اتریوم توکن‌های ERC-20 هستند. روی زنجیره هوشمند بایننس هم استخر نقدینگی پنکیک سواپ، BakerySwap و BurgerSwap وجود دارد.، این استخرها توکن‌های BEP-20 را نگه می‌دارند.

استخرهای نقدینگی چگونه کار می‌کند؟

بازارسازان خودکار (Automated market makers) نوآوری بسیار مهمی هستند. این بازارساز‌های خودکار امکان معامله کردن درون زنجیره‌ای و بدون نیاز به دفترچه سفارش را فراهم می‌کنند. به بازارساز‌های خودکار به اختصار AMM می‌گویند.

از آنجا که برای انجام معامله به هیچ یک از طرفین به طور مستقیم احتیاج نیست، تریدرها موقعیت‌های معاملاتی باز می‌کنند و در دفتر سفارشات صرافی این معامله‌ها ثبت می‌شود.

یک صرافی همتا به همتا (Peer to Peer) را در نظر بگیرید که در آن خریداران و فروشندگان از طریق لیست سفارش‌ها مستقیماً به یگدیگر متصل می‌شوند. به‌عنوان مثال در صرافی غیرمتمرکز بایننس (Binance (DEX معامله‌ها به صورت همتا به همتا است و معامله‌ها بین کاربران انجام می‌شود و دارایی‌ها مستقیماً بین کیف پول کاربران جابه‌جا می‌شود.

اما معامله با استفاده از بازارساز خودکار (AMM) متفاوت است. در AMM معامله‌ها به صورت peer-to-contract است. همان‌طور که گفتیم، استخر نقدینگی مجموعه‌ای از دارایی‌ها است که در یک قرار داد هوشمند واریز می‌شود. هنگام انجام معامله در یک بازارساز خودکار AMM مانند معامله‌های سنتی طرف مقابلی وجود ندارد، بلکه ترید در مقابل نقدینگی موجود در استخر انجام می‌شود. یعنی لازم نیست که در لحظه خرید حتماً یک فروشنده وجود داشته باشد تا معامله انجام شود؛ همین که استخر موجودی داشته باشد کافی است.

اگر شما بخواهید جدید‌ترین کوین‌ها را در یونی سواپ بخرید، هیچ خریداری به صورت سنتی در طرف مقابل شما وجود ندارد. به جای آن عملیات شما با استفاده از الگوریتم‌هایی که استخر را مدیریت می‌کنند انجام می‌شود. قیمت‌گذاری هم توسط این الگوریتم‌ها انجام می‌شود.

کاربرد استخر‌های نقدینگی چیست؟

تاکنون ما بیشتر در مورد AMM‌ها بحث کردیم که محبوب‌ترین کاربرد استخرهای نقدینگی است. با این حال، همان‌طور که گفتیم، جمع کردن نقدینگی یک مفهوم کاملاً ساده است؛ بنابراین می‌توان از آن به روش‌های مختلف استفاده کرد.

یکی از این کاربردها، تولید محصول یا استخراج نقدینگی است. استخرهای نقدینگی اساس پلتفرم‌های خودکار تولید محصول مثل yEarn هستند؛ جایی که کاربران وجوه خود را به استخرهایی اضافه می‌کنند که سپس برای تولید محصول استفاده می‌شوند.

توزیع توکن‌های جدید در دست افراد مناسب، یک چالش دشوار برای پروژه‌های ارز دیجیتال است. استخراج نقدینگی یکی از موفقیت‌آمیزترین روش‌ها برای حل این مسئله بوده است. اساساً، توکن‌ها به صورت الگوریتمی بین کاربرانی توزیع می‌شوند که توکن‌های خود را در یک گروه نقدینگی قرار می‌دهند. سپس، توکن‌های تازه ضرب شده متناسب با سهم هر کاربر از استخر بین کاربران توزیع می‌شود.

حتی می‌توانید توکن‌هایی از سایر استخرهای نقدینگی داشته باشید که توکن استخر نامیده می‌شوند. به عنوان مثال، اگر نقدینگی خود را در یونی سواپ قرار دهید یا وجوهی را به Compound قرض دهید، توکن‌هایی دریافت می‌کنید که نشان‌دهنده سهم شما در آن استخر است. شاید بتوانید آن توکن‌ها را در یک استخر دیگر واریز کنید و سپس پس بگیرید.

یکی دیگر از کاربردهای جالب توجه استخرهای نقدینگی، استفاده از Tranche است. این مفهوم ‌از علم اقتصاد سنتی گرفته شده است که شامل تقسیم محصولات مالی بر اساس ریسک و بازده آنها است.

ریسک‌های استخر نقدینگی

اگر نقدینگی خود را در یک بازارساز خودکار AMM قرار دهید، باید از ریسک‌ها و مفهومی به نام ضرر ناگهانی مطلع باشید.

نکته دیگری که باید به خاطر بسپارید ریسک قرارداد هوشمند است. وقتی وجوه خود را در یک استخر نقدینگی واریز می‌کنید، قردادهای هوشمند در استخر قرار دارند. درست است که از نظر تکنیکی هیچ واسطه‌ای به موجودی شما دسترسی ندارد اما اگر در قراردادهای هوشمند اشکال یا باگی وجود داشته باشد یا قرارداد‌ها با نوعی سوء‌استفاده طراحی شده باشند، ممکن است تمام موجودی شما از بین برود.

همچنین باید مراقب پروژه‌هایی که توسعه‌دهندگان اجازه تغییر قوانین حاکم بر استخر را دارند، باشید. گاهی، توسعه‌دهندگان دسترسی مدیریتی یا برخی از دسترسی‌های ممتاز دیگر را در کد قرارداد هوشمند دارند. این دسترسی‌ها می‌تواند آنها را قادر به انجام کارهای مخرب مانند کنترل منابع مالی در استخر کند.

سخن پایانی

استخر های نقدینگی یکی از تکنولوژی‌های بنیادی موجود در اکوسیستم فعلی دیفای است. استخرهای نقدینگی بخشی اساسی از بازارسازی خودکار (AMM)، پروتکل‌های وام‌گیری، بیمه و بازی‌های بلاکچینی هستند. در Liquidity Pool‌ ها وجوه دیجیتالی به صورت جفت ارز ذخیره می‌شود. معامله‌ها در استخر های نقدینگی به صورت سنتی انجام نمی‌شود که نیاز به خریدار و فروشنده داشته باشد، بلکه شما می‌توانید به صورت انفرادی خریدار یا فروشنده باشید. البته باید استخر نقدینگی داشته باشد و معامله‌ها به صورت الگوریتمی انجام می‌شود.

قراردادهای هوشمند در استخرهای نقدینگی، خرید و فروش‌ها و میزان دارایی را مدیریت می‌کنند. اما قرار دادن دارایی خود در این استخر‌ها می‌تواند با ریسک بسیار همراه باشد. ممکن است در اثر وجود باگ در یک قرارداد هوشمند یا دستکاری عامدانه در قوانین استخر، کل دارایی خود را از دست بدهید.

استخر نقدینگی (liquidity pool) چیست؟

استخر نقدینگی (liquidity pool) از جمله اصطلاحات رایج در بازار ارز دیجیتال است که این روزها کاربرد بی شماری دارد. استخر نقدینگی از جمله قسمت های اساسی سیستم مالی غیرمتمرکز یا دیفای است. علاوه بر این از جمله بخش های اساسی در حوزه سازندگان بازار خودکار AMM، پروتکل وام دهی، تولید محصول، دارایی های دیجیتال و بیمه های درون زنجیره ای محسوب می شود. استخر لیکوئیدیتی مشابه با یک محیط بزرگ دیجیتالی است که بدون نیاز به هیچ مجوزی، هر کاربری این قابلیت را دارد که به آن نقدینگی اضافه کند.

در واقع استخر نقدینگی استاندارد جدیدی برای معامله کارآمد دارایی ها محسوب می شود که همزمان به سرمایه گذاران این قابلیت را می دهد که از دارایی های خود سود بدست بیاورند. در حال حاضر استخرهای نقدینگی حوزه دیفای مورد توجه بسیاری از کاربران قرار گرفته است و افراد بی شماری علاقه مند به پیوستن به این نوع محیط هستند.

استخر نقدینگی چیست و چگونه کار می کند؟

در حال حاضر دو نوع صرافی غیرمتمرکز بر روی اتریوم وجود دارد: نوع اول صرافی های همتا به همتا بوده که دارای دفتر سفارش (OrderBook) است اما نوع دوم از این صرافی های غیرمتمرکز، صرافی های استخر نقدینگی هستند که می توان به یونی سواپ اشاره کرد.

در صرافی هایی که مدل همتا به همتا هستند، معاملات بر پایه یک درخواست و پیشنهاد صورت می گیرد. در این نوع صرافی، خریدار و فروشنده هستند که بر سر قیمت با یکدیگر به توافق می رسند. آن دسته از افرادی که می خواهند یک دارایی خاص را معامله کنند، سفارش محدود (limit order) ایجاد می کنند و افرادی که قیمت پیشنهادی را قبول می کنند اقدام به اجرای سفارش خواهند کرد.

این سیستم در مکان هایی که نقدینگی بالایی دارند، بسیار مناسب بوده و به خوبی جواب می دهد اما برای معاملاتی که نقدینگی بسیار پایینی دارند، بسیار سخت بوده و دارایی هایی که در این سیستم هستند گرفتار نوسانات بزرگ و غیرعادی می شوند. بنابراین اینگونه از معاملات به علت نوسان قیمت بالا و تبدیل های ناکارآمد، مورد استفاده عموم افراد قرار نمی گیرد.

استخر نقدینگی نیز چنین مشکلی را مورد هدف قرار می دهد و وابستگی توکن به حجم ترید را از بین برده و نقدینگی دائمی را برای توکن ها ایجاد می کند. مدل استتخر نقدینگی دارای مزیت هایی است که در ادامه به بررسی آن می پردازیم.

مزایای استخر لیکوئیدیتی (liquidity pool) چیست؟

استخر نقدینگی همان بازارساز خودکار (AMM) است که از طریق قراردادهای هوشمند و به صورت خودکار سفارش های خرید و فروش را بر اساس پارامترهای از پیش مشخص شده به یکدیگر مرتبط می کند. در استخر لیکوئیدیتی دیگر نیازی نیست که تریدرها با یکدیگر ارتباط داشته باشند و نقدینگی فضای استخر نیز تا زمانی که سرمایه گذاران دارایی های خود را وارد استخر می کنند موجود است.

بازارسازها در صرافی های متکی بر دفتر سفارش، لازم است که دائما سفارش های معاملاتی خود را آپدیت کرده و نوسان قیمت را در نظر بگیرند. بازارسازها بایستی حرفه ای باشند و زمان و تخصص لازم را برای مدیریت استراتژی های خود داشته باشند اما در استخر نقدینگی نیازی به تخصص و استراتژی نیست، تامین کنندگان نقدینگی تنها کافیست که دارایی های خود را وارد یک استخر نقدینگی کرده و مابقی کارها را به قراردادهای هوشمند واگذار کنند.

برای اینکه به یک استخر نقدینگی پیوست نیازی به احراز هویت مشتری kyc نیست و مشکلاتی که در یک صرافی متمرکز وجود دارد، در اینجا مطرح نیست. هر فردی این قابلیت را دارد که در یک استخر لیکوئیدیتی سرمایه گذاری کرده و یا اینکه یک جفت مبادلاتی جدید ایجاد کند اما زمانی که سرمایه گذار می خواهد نقدینگی را برای یک استخر ایجاد کند، بایستی ارزش معادل هر دو دارایی را واریز کند. مزیتی که سرمایه گذار در این حالت دارد این است که توکن های استخر لیکوئیدیتی را دریافت خواهد کرد و این توکن ها همان سهم هایی است که سرمایه گذار از استخر نقدینگی دارد و این قابلیت را دارد که در هر زمانی آن را برداشت کند. زمانی که تریدر، معامله ای را انجام می دهد، کارمزد دارایی ها کسر شده و به استخر لیکوئیدیتی اضافه خواهد شد.

قراردادهای هوشمند در صرافی های غیرمتمرکز مانند یونی سواپ، به گونه ای طراحی شده است که موجب کاهش هزینه های گس خواهد شد. محاسبات قیمتی کارآمد و توزیع کارمزد در داخل استخرها به معنای اصطکاک کمتر بین تراکنش هاست. اغلب قراردادهای هوشمند این قابلیت را دارند که مبالغ معامله شده را به کیف پول برگرداند اما در برخی از صرافی ها، همچون یونی سواپ این قابلیت به تریدرها داده می شود که همان دارایی ها را مبادله کرده و به کیف پول دیگری ارسال کنند.

سود استخر نقدینگی (liquidity pool) چگونه تضمین می شود؟

کل فرآیند سپرده گذاری، تامین نقدینگی و دریافت سود سپرده توسط قراردادهای هوشمند تضمین می شود. زمانی که از قرارداد هوشمند صحبت می شود منظور این است که هیچ واسطه ای در انجام معاملات نقشی ندارد. یعنی اینکه کاربر این قابلیت را ندارد که در قراردادهای هوشمند سپرده گذاری کند و تمامی تراکنش ها بر روی استخر انجام می شود و هیچ سودی به سرمایه گذار تعلق نمی گیرد. بنابراین در حالت کلی سود دریافتی از استخرهای تامین نقدینگی توسط قراردادهای هوشمند تضمین می شود.

به همین علت زمانی که کاربر دارایی های دیجیتال خود را در یک قرارداد هوشمند قرار می دهد، در ازای هر یک از دارایی های دیجیتال خود، توکن تامین نقدینگی یا Liquidity Provider دریافت می کند. توکن های تامین نقدینگی به منزله رسید دریافت توکن های اصلی بوده و زمانی که می خواهید سپرده خود را آزاد کنید، باید همان توکن های تامین نقدینگی را به استخر برگردانده تا امکان دریافت سپرده اصلی را داشته باشید.

معایب استفاده از استخر لیکوئیدیتی چیست؟

علاوه بر اینکه استفاده از استخرهای نقدینگی در صنعت ارزهای دیجیتال دارای مزایایی است، معایبی نیز دارد که در ادامه به بررسی این موارد می پردازیم:

اشتباه در قیمت گذاری

قیمت دارایی های دیجیتال توسط الگوریتمی خاص در استخر نقدینگی تعیین می شود که الگوی کار این نوع الگوریتم توسط فعالیت معاملاتی استخر مشخص می شود. زمانی که قیمت یک ارز دیجیتال نسبت به قیمت بازار جهانی متفاوت باشد، در این میان معامله گران آربیتراژ، از این اختلاف قیمت گذاری سود بدست می آورند.

نوسانات قیمت

از دیگر مواردی که می تواند در استخر لیکوئیدیتی تاثیر منفی داشته باشد، نوسانات قیمت است چرا که نوسانات قیمت منجر به ضررهای جبران ناپذیری به سرمایه گذاران می شود. زمانی که تامین کنندگان سرمایه، سرمایه خود را برداشت می کنند، زیان وارده به سرمایه گذاران، غیر قابل جبران خواهد شد. البته این نکته را در نظر داشته باشید که ممکن است که بخشی از این ضررها از طریق پاداش هزینه تراکنش جبران شود. میزان ریسک‌های استخر نقدینگی این جبران نیز وابسته به حجم نوسان و طول مدت استیک واریزی وابسته است.

مشکلات قراردادهای هوشمند

از دیگر معایبی که می توان برای استخر تامین نقدینگی بیان کرد، مشکلات احتمالی در قراردادهای هوشمند است. این مشکلات زمانی رخ می دهد که کد مربوطه حسابرسی نشده و امنیت کامل وجود نداشته باشد. بنابراین بهتر است که کاربر قبل از سپرده گذاری منابع خود، اطلاعات کاملی از تمامی مشکلات موجود در این زمینه داشته باشد.

چگونه می توان در استخر نقدینگی دیفای شرکت کرد؟

این نکته را در نظر داشته باشید که نحوه مشارکت در استخر نقدینگی با توجه به نوع پلتفرم می تواند متفاوت باشد اما در حالت کلی برای مشارکت در استخر نقدینگی نیاز است که یک حساب کاربری ایجاد کنید. در نهایت حساب کاربری را به کیف پول اتریوم مانند کیف پول متامسک متصل کنید. در نهایت می توانید دارایی های دیجیتال خود را به صندوق نقدینگی واریز کنید. در پلتفرم هایی مانند یونی سواپ، باید جفت ارزهایی که قصد دارید در آن تامین نقدینگی روی دهد را جستجو کرده و در نهایت کیف پول را به حساب کاربری وصل کنید. بعد از بررسی بازده ها، همچون بزرگی استخر و نرخ تبادل در استخر لیکوئیدیتی، می توانید توکن های خود را در استخر نقدینگی واریز کنید.

اختلاف استخر لیکوئیدیتی با دفتر سفارشات چیست؟

دفتر سفارشات یا (order book) به مجموعه ای از سفارشات باز در یک بازار گفته می شود و آن سیستمی که سفارشات را با یکدیگر انطباق می دهد، موتور انطباق است. موتور انطباق و دفتر سفارش، هر دو هسته اصلی صرافی متمرکز یا CEX هستند. این مدل تسهیل کارآمد تبادل ها عالی بوده و شرایط ایجاد بازارهای پیچیده مالی را فراهم می کند.

ترید یا معامله در دیفای، شامل معاملات درون زنجیره ای است، بدون آنکه بخش متمرکز وجوه را در اختیار داشته باشد اما زمانی که از دفتر سفارشات برای انجام معامله استفاده می شود، باید کارمزد پرداخت شود که اغلب این کارمزدها گران است. علاوه بر این، اکثر بلاک چین ها توانایی مورد نیاز برای ترید حجم زیادی از میلیاردها دلار در بستر خود را ندارند.

پس در یک شبکه بلاک چین، دفتر سفارشات رو زنجیره وجود ندارد و باید برای انجام کار از زنجیره های جانبی یا راه حل های لایه دوم استفاده کنید که در آینده فعالیت خود را شروع خواهند کرد اما در حال حاضر شبکه قابلیت مدیریت این حجم از دارایی ها را ندارد.

در حال حاضر صرافی های غیرمتمرکزی که با دفتر سفارشات فعالیت خود را انجام می دهند، شامل بایننس دکس است که بر روی زنجیره هوشمند بایننس ساخته شده و از آن برای معاملات سریع و ارزان استفاده می کنند. پروژه دیگری همچون سروم (Serum) نیز وجود دارد که در بلاک چین سولانا ساخته شده است. ناگفته نماند که بسیاری از دارایی های موجود در فضای ارز دیجیتال بر روی شبکه اتریوم وجود دارند که قابلیت معامله در شبکه های دیگری را نداشته و برای معامله کردن آن ها، باید از نوعی پل استفاده کرد.

نتیجه گیری:

همان طور که در این مقاله مطالعه کردید، استخر نقدینگی می تواند موقعیت خوبی برای سرمایه گذاران باشد و آن دسته از افرادی که در این نوع استخرها فعالیت می کنند باید ابزارهای مورد نیاز برای بررسی تغییرات قیمت ها را داشته باشند و نسبت به این تغییرات قیمت نیز واکنش نشان دهند.

کار با استخرهای نقدینگی نیاز به تخصص و مهارت زیادی داشته و ریسک ها و مخاطرات خاصی دارد. در نهایت باید گفت که استخر نقدینگی مناسب افرادی است که ریسک پذیر هستند.

استخر نقدینگی (Liquidity Pool) چیست؟

فلسفه بلاک چین ایجاد جهانی غیرمتمرکز است؛ جهانی که در آن همه‌چیز به‌‌سمت تمرکززدایی و حذف قدرت مرکزی پیش می‌رود. یکی از دستاوردهای مهم این فلسفه‌، ایجاد امور مالی غیرمتمرکز یا همان دیفای (DeFi) است. قابلیت یادشده روش‌های غیرمتمرکز را برای مدیریت دارایی‌ها دراختیار کاربران قرار می‌دهد. این سرویس‌ها که صرافی‌های غیرمتمرکز در رأس آن‌ها قرار گرفته‌اند، از فناوری‌های بنیادینی کمک می‌گیرند. استخر نقدینگی یکی از فناوری‌های پرکاربرد و جذابی است که به دادوستدهای غیرمتمرکز بسیار کمک می‌کند.

استخرهای نقدینگی در صرافی‌های غیرمتمرکز درواقع جایگزین سفارش‌هایی هستند که در دفتر سفارش (Order Book) صرافی‌های متمرکز ثبت می‌شوند. سازوکار صرافی‌های ریسک‌های استخر نقدینگی متمرکزی مانند بایننس و کوین‌بیس مبتنی‌بر دفتر سفارش‌هایی است که تمام سفارش‌های خریدوفروش را ثبت می‌کند و هرگاه سفارش فروش با سفارش خرید مطابقت پیدا کند، مبادله دارایی را انجام می‌دهد. در این حالت، صرافی متمرکز تمام تراکنش‌ها را زیرنظر می‌گیرد و احراز هویت و مشخص‌شدن ماهیت کاربران نیز برای آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

مسئله احراز هویت کاربران مسئله صرافی‌های غیرمتمرکز نیست. در‌عین‌حال این صرافی‌ها به‌جای استفاده از دفتر سفارش، از بازارساز خودکاری (AMM) کمک می‌گیرند تا بدون‌ نظارت شخص ثالث، دارایی موردنیاز معامله‌گران را ازطریق استخرهای نقدینگی تأمین کنند. تمام این روند بدون‌ نیاز به نظارتِ نهادی مرکزی انجام می‌شود؛ از‌این‌رو، بدیهی است که صرافی‌های غیرمتمرکز با قدرت بیشتری در مسیر ایده و فلسفه اصلی بلاک چین درباره تمرکززدایی گام برمی‌دارند.

استخر نقدینگی اساس بسیاری از اپلیکیشن‌های دیفای ازجمله پروتکل‌های وام‌دهی (Lending)، کِشت سود (Yield Farming)، سرویس‌های درون‌زنجیره‌ای بیمه و بازی‌های بلاک چینی است. حال این پرسش مطرح می‌شود که استخر نقدینگی چیست و چگونه می‌تواند به‌طور خودکار و بدون‌نیاز به نظارت مرکزی کار کند؟ برای یافتن پاسخ این پرسش تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید.

استخر نقدینگی (Liquidity Pool) چیست؟

استخر نقدینگی مجموعه‌ای از ارزهای دیجیتال یا توکن‌هایی است که در قرارداد هوشمند قفل شده‌اند و برای آسان‌ترکردن روند تراکنش‌ها و معاملات در صرافی غیرمتمرکز به‌کار گرفته می‌شوند. به‌بیان ساده، استخر نقدینگی را می‌توانید شبیه استخر دیجیتالی بزرگی تصور کنید که تمام افراد می‌توانند بدون نیاز به کسب اجازه یا مجوز، دارایی‌های دیجیتال خود را در آن واریز کنند و در‌عین‌حال، مبالغ مشخصی را از این منبع مالی وام بگیرند.

استخرهای نقدینگی ارزهای دیجیتال نقشی اساسی در اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز ایفا می‌کنند؛ به‌ویژه هنگامی که از صرافی‌های غیرمتمرکز صحبت می‌شود. استخر نقدینگی سازوکاری است که با آن کاربران می‌توانند دارایی‌های خود را در قراردادهای هوشمند صرافی‌های غیرمتمرکز جمع کنند تا نقدینگی لازم برای معامله‌گران فراهم شود. استخرهای نقدینگی را می‌توان هموارکننده سرعت و راحتی مبادلات در اکوسیستم دیفای دانست؛ دو ویژگی‌ مهمی که این اکوسیستم به‌شدت به آن‌ها احتیاج دارد.

پیش از اینکه استخرهای نقدینگی و بازارسازهای خودکار وارد بازی شوند، نقدینگی بازار ارزهای دیجیتال مسئله‌ای جدی برای صرافی‌ها و پلتفرم‌های معاملاتی غیرمتمرکز بود. در آن زمان، صرافی‌های غیرمتمرکز فناوری تازه‌واردی با رابط کاربری پیچیده محسوب می‌شدند که خریداران و فروشندگان اندکی را به خود جذب می‌کردند. در‌نتیجه، یافتن معامله‌گران متعدد و نقدینگی کافی برای انجام معاملات مکرر در این صرافی‌ها دشوار بود.

ورود استخر نقدینگی به این صحنه تحولی حیرت‌انگیز در تأمین نقدینگی و جذب معامله‌گران به صرافی‌های غیرمتمرکز ایجاد کرد. استخرهای نقدینگی منابع لازم برای معاملات را بدون نیاز به واسطه‌های شخص ثالث فراهم می‌کنند. هرچه نقدینگی دارایی‌ها در استخر بیشتر باشد، معامله‌گری در آن پلتفرم غیرمتمرکز هم آسان‌تر می‌شود.

استخر نقدینگی چگونه کار می‌کند؟

همان‌‌طور‌که اشاره کردیم، استخرهای نقدینگی برپایه قراردادهای هوشمند بنا شده‌اند؛ بنابراین، تمام کاربران استخرهای نقدینگی به‌جای افراد گوناگون، با قراردادهای هوشمند و الگوریتم‌های رمزنگاری‌شده سروکار دارند. پس اگر خریدار هستید، به فروشنده مشخصی نیازی ندارید؛ فقط کافی است استخر نقدینگی پلتفرمی که از آن استفاده می‌کنید، به‌اندازه کافی نقدینگی داشته باشد. اگر فروشنده هستید، الگوریتم‌های رمزنگاری‌شده کار فروش دارایی‌تان را انجام می‌دهند.

در ریسک‌های استخر نقدینگی این وضعیت، همه‌چیز از فعالیت‌ کاربران تا قیمت‌گذاری دارایی‌ها با استفاده از قراردادهای هوشمند انجام می‌شوند. این قراردادهای هوشمند به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که با ارائه پاداش و سود کارمزد معاملات، تأمین‌کنندگان نقدینگی را تشویق کنند تا دارایی‌های خود را در استخر به‌اشتراک بگذارند.

کاربرانی که در تأمین سرمایه استخرهای نقدینگی شرکت می‌کنند، به‌ازای سهم مشارکت خود توکن‌های نقدینگی پاداش می‌گیرند. این توکن‌ها اغلب دارایی‌های ارزشمندی هستند که می‌توان از آن‌ها در سایر پلتفرم‌های اکوسیستم دیفای نیز استفاده کرد. تا زمانی که دارایی کاربر در استخر قفل شده است، او می‌تواند از سود کارمزدی متناسب با سرمایه‌اش بهره‌مند شود؛ اما هنگامی‌ که تأمین‌کننده نقدینگی بخواهد اصل دارایی‌اش را از استخر پس بگیرد، باید توکن‌های نقدینگی خود را بسوزاند.

استخرهای نقدینگی اغلب از دو ارز دیجیتال یا همان جفت‌ارز تشکیل می‌شوند که به‌ نسبت مساوی پنجاه‌پنجاه در استخر واریز شده‌اند. الگوریتم‌های قراردادهای هوشمند در تمام مدت فعالیت استخر مطمئن می‌شوند که با وجود کاهش یا افزایش عرضه و تقاضا، این نسبت حفظ می‌شود. تأمین‌کنندگان نقدینگی هم با ارائه میزانی مساوی از ریسک‌های استخر نقدینگی هر دو توکن، به حفظ نرخ ثابت عرضه جفت‌ارز استخر کمک می‌کنند. تأمین نقدینگی کافی به ثابت‌ماندن قیمت و جلوگیری از دست‌کاری ارزش دارایی‌ها کمک می‌کند.

استخرهای نقدینگی و کِشت سود

پروتکل‌های مختلف برای بهبود تجربه معاملاتی پلتفرم‌های خود تلاش می‌کنند انگیزه تأمین‌کنندگان نقدینگی را برای مشارکت بیشتر افزایش دهند. همان‌‌طور‌که اشاره کردیم، ارائه پاداش و مشوق مانند توکن‌های نقدینگی ارزشمند، می‌تواند تأمین‌کنندگان بیشتری را به استخر جذب کند. در این حالت، تأمین‌کنندگان نقدینگی را می‌توانیم استخراج‌کنندگان نقدینگی هم بدانیم.

استخراج نقدینگی به اضافه‌کردن دارایی‌های دیجیتال به استخرهای نقدینگی در پروتکل‌های دیفای گفته می‌شود که معمولاً پاداشی در قالب توکن‌های نقدینگی دارد. حال ارزش این توکن‌های نقدینگی چگونه تأمین می‌شود و این توکن‌ها چه کاربردهایی دارند؟

در این‌جا، فرایندی با نام کِشت سود (Yield Farming) وارد چرخه می‌شود. کشت سود به کاربر کمک می‌کند سود و درآمد پسیو (Passive) یا غیرفعالش را افزایش دهد. در کشت سود، تأمین‌کنندگان نقدینگی توکن‌های نقدینگی خود را در پروتکل‌های بلاک چینی مختلف قفل و در ازای آن سود دریافت می‌کنند. بسیاری از بازارهای دیفای و پلتفرم‌ها و استخرهای مشوق به تأمین‌کنندگان این امکان را می‌دهند که با توکن‌های نقدینگی خود نیز ارزش خلق کنند.

در این صورت، تأمین‌کنندگان استخر نقدینگی با اندکی ریسک بیشتر، علاوه‌بر سود حاصل از سرمایه‌گذاری در استخر، از توکن‌های نقدینگی خود هم سود دریافت می‌کنند. تعدادی از پلتفرم‌ها مانند یرن فایننس (Yearn.Finance) به کاربران خود اجازه می‌دهند از انتخاب ریسک و بازده خودکار استفاده کنند تا از سرمایه‌گذاری دارایی‌های خود در پلتفرم‌های مختلف دیفای سود دلخواهشان را به‌دست آورند.

جمع‌بندی

در این مطلب، شما را به‌اختصار ریسک‌های استخر نقدینگی با استخر نقدینگی و اصول آن آشنا و به این موضوع اشاره کردیم که استخرهای نقدینگی بر چه اساسی کار می‌کنند و این استخرها در رشد امور مالی غیرمتمرکز چه جایگاهی دارند. همچنین، به نکات مهم مرتبط با چگونگی کسب سود مضاعف از سرمایه‌گذاری در استخرهای نقدینگی و پلتفرم‌های کشت سود اشاره کردیم.

با آنکه با اصول کلی این ابزار سرمایه‌گذاری آشنا شده‌اید، باید توجه کنید که تأمین نقدینگی و کشت سود نمی‌تواند استراتژی مناسبی برای همه معامله‌گران باشد. سرمایه‌گذاری در استخرهای نقدینگی با خطرهایی همراه است. به‌عنوان مثال، اگر ارزش دارایی سرمایه‌گذاری شما در یک استخر در مدت‌زمان قفل‌شدن آن کاهش یابد، شما متحمل ضرر شده‌اید.

بنابراین، پیش از هر اقدامی برای سرمایه‌گذاری، به‌اندازه کافی تحقیق کنید و از تمام جوانب مثبت و منفی استراتژی‌های مختلف سرمایه‌گذاری مطلع شوید. اگر با سازوکار استخراج نقدینگی کاملاً آشنا باشید، می‌توانید سود چشمگیری به‌دست آورید و نقدینگی سبد سرمایه‌گذاری‌تان را افزایش دهید.

استخر نقدینگی (Liquidity Pool) چیست و چه کاربردی در دیفای دارد؟

زمانی که درباره بلاک‌چین و کاربردهای آن صحبت می‌کنیم، حتما باید موضوع استخر نقدینگی را نیز به خوبی مورد بررسی قرار دهیم. وجود این استخرها سبب می‌شود که امنیت سرمایه‌گذاری افزایش پیدا کند و هم‌چنین میزان سود سرمایه‌گذاران نیز بسیار مناسب خواهد بود. با توجه به مواردی که خدمت شما بیان شد، در این مطلب از دلفین وست به‌صورت جامع به بررسی استخر نقدینگی می‌پردازیم؛ پس تا انتها با ما همراه باشید.

استخر نقدینگی چگونه کار می کند؟

استخر نقدینگی Liquidity Pool از مهم‌‌ترین ساختارها در بلاک‌ چین است که شما می‌توانید به‌صورت ویژه از آن استفاده کنید. نحوه کار در یک استخر شامل موارد مختلفی می‌شود که حتما باید بررسی‌های لازم در این زمینه را انجام دهید. زمانی‌که شما توکن‌های خود را در داخل استخر قرار می‌دهید، از آن‌ها برای انجام معاملات مختلف استفاده می‌شود. به همین جهت هر چقدر که با توکن‌های شما معامله صورت بگیرد، کارمزد آن نیز به‌صورت مجزا برای شما در نظر گرفته می‌شود. به همین جهت است که عضویت در استخر نقدینگی کوینکس می‌تواند سود خوبی برای شما داشته باشد.

به‌طور قطع هرچقدر که سرمایه بیشتری در یک استخر داشته باشید، قادر خواهید بود که سود بیشتری نیز از این طریق به دست بیاورید. نکته دیگری که باید به آن دقت کنید، این است که در داخل استخر نقدینگی تبدیل توکن‌ها به یک‌دیگر نیز به‌سادگی صورت می‌گیرد. به همین جهت امکان مبادله توکن‌های مختلف با یک‌دیگر برای شما نیز وجود دارد که می‌توانید از این امتیاز ویژه به نفع خود بهره ببرید. این موضوع را از یاد نبرید که درحال‌حاضر، استخرهای زیادی ایجاد شده‌اند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به استخر نقدینگی پنکیک سواپ اشاره کرد.

در نهایت این شما هستید که باید از بین گزینه‌های مختلف بهترین انتخاب را برای خود داشته باشید.

مزایای استخرهای نقدینگی

با توجه به مواردی که تابه‌حال گفته شد، حتما به اهمیت بالای استخر نقدینگی پی برده‌اید. این سیستم نیز دارای مزایای خاص خودش است که باید آن را به‌صورت ویژه بررسی کنید. یکی از این ویژگی‌های مثبت استخر نقدینگی این است که در آن از قراردادهای هوشمند استفاده می‌شود. اسمارت کانترکت یا قرارداد هوشمند یک عملکرد خاص را تعریف کرده و بر روی بلاک‌چین اجرا می‌شود. تمامی مفاد این قرارداد به شکل اتوماتیک اجرا می‌شود که به همین علت هیچ‌گونه خطایی در محاسبات صورت نمی‌گیرد.

استخر نقدینگی در واقع یک بازارساز نیز به حساب می‌آید که خرید و فروش توکن‌های مختلف در آن به سرعت انجام می‌شود. یکی دیگر از مزایای استخرها این است که در آن، حجم نقدینگی بسیار بالاست و هنگام خرید یا فروش با کمبودی مواجه نخواهید شد. هم‌چنین زمانی‌که از یک استخر نقدینگی استفاده می‌کنید، مواردی همچون احراز هویت نیز برای شما وجود نخواهد داشت. با توجه به این که موانع صرافی‌ها در این استخرها وجود ندارد، بسیاری از افراد استفاده از استخرها را نسبت به صرافی‌ها ترجیح می‌دهند.

قیمت در استخر نقدینگی چطور مشخص می‌شود؟

با توجه به شرایط خاصی که در استخرهای نقدینگی وجود دارد، شما حتما باید راهی پیدا کنید که تعیین قیمت برایتان به بهترین نحو ممکن صورت بگیرد. از همین‌رو بهتر است که با فرایند قیمت‌گذاری در این استخرها آشنایی پیدا کنید. آن چیزی که قیمت یک توکن را در استخر نقدینگی ترون و سایر ارزهای دیجیتال مشخص می‌کند، عاملی به عرضه و تقاضا است. به‌طور کلی وقتی که میزان خرید یک توکن در داخل استخر افزایش می‌یابد، قیمت آن نیز شروع به بالارفتن می‌کند.

حال اگر میزان فروش یک توکن بیشتر از حجم خرید آن باشد، قیمت به مرور با کاهش مواجه خواهد شد. با وجود این مکانیزم، قیمت توکن‌های موجود در هر استخر نقدینگی مشخص خواهد شد. در نهایت این امکان را خواهید داشت که با بررسی قیمت‌ ارزها در استخر، نسبت به خرید یا فروش آن‌ها اقدامات لازم را انجام دهید. ذکر این نکته ضروری است که این استخرهای نقدینگی دارای سرمایه‌های متفاوتی هستند که بر اساس اقبال کاربران مشخص خواهد شد. به‌طور مثال Liquidity Pool کوینکس یکی از گزینه‌هایی است که بسیار مورد استقبال ایرانیان قرار گرفته است. از همین رو شما هم می‌توانید پس از انجام بررسی‌های مختلف بهترین انتخاب را برای خود انجام دهید.

عوامل موثر در میزان سود استخر نقدینگی

همان‌طور که قبلا نیز به آن اشاره کردیم، حضور در یک استخر نقدینگی می‌‌تواند برای شما سود خوبی به همراه داشته باشد. بااین‌حال، عوامل متعددی بر روی میزان سود شما اثر دارند که باید آن‌ها را نیز در نظر بگیرید. یکی از مهم‌ترین عواملی که میزان سود استخر نقدینگی دیفای را مشخص می‌کند، قیمت ارزی است که به استخر اضافه می‌کنید. به‌طور قطع اگر بعد از واریز توکن‌ها به استخر افزایش قیمت صورت بگیرد، بدون‌شک شما سود خوبی از این طریق به دست خواهید آورد. مورد دیگری که می‌تواند در سود شما بسیار تاثیرگذار باشد، اندازه استخر است.

برخی از موارد همچون استخر نقدینگی پنکیک سواپ دارای حجم بزرگی هستند که این مورد می‌تواند باعث افزایش سود شما شود. وقتی اندازه یک استخر بزرگ است، مسلما تعداد تراکنش‌هایی که در آن صورت می‌گیرد، نیز بیشتر خواهد بود. در این حالت، تعداد زیاد معاملات سبب می‌شود که کارمزد زیادی ایجاد شود که در نهایت به سود تبدیل می‌شود. به‌طور کلی حجم معاملات در استخر نقدینگی ترون و سایر استخرها به‌صورت مستقیم بر روی سود شما تاثیر دارد. پس حتما این موارد را در نظر بگیرید.

استخر نقدینگی چه ریسک‌هایی دارد؟

درست است که تابه‌حال از ویژگی‌های مثبت استخر نقدینگی صحبت کردیم، ولی بااین‌حال برخی از ریسک‌ها نیز در این بخش وجود دارد که حتما باید به آن‌ها نیز دقت کافی را داشته باشید. یکی از این ریسک‌ها زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت به یکباره نوسان شدیدی داشته باشد. در واقع ساختار استخرها به‌گونه‌ای ساخته شده است که در آن باید تغییرات قیمتی به صورت منطقی صورت بگیرد.

به همین علت اگر در یک توکن جهش قیمتی رخ بدهد، احتمال عدم تبعیت قیمت استخر و آسیب به آن وجود دارد. یکی از نکات مهمی که باید به آن دقت کنید، این است که استخر نقدینگی در دیفای با استفاده از قراردادهای هوشمند کار می‌کند. به همین جهت اگر در برنامه‌نویسی قرارداد هوشمند مشکلی وجود داشته باشد، احتمال بروز خطاهای بزرگ در استخر نیز وجود خواهد داشت. به همین علت قبل از عضویت در استخرهای نقدینگی حتما باید این مورد را هم در نظر بگیرید. از آن‌جایی که میلیون‌ها دلار ارز در استخر نقدینگی دیفای وجود دارد، بسیاری از هکرها علاقه دارند که به این منابع دسترسی پیدا کنند. به همین جهت امروزه شاهد آن هستیم که گروه‌های هکری مختلف به سراغ استخرها می‌روند.

نحوه شکل‌گیری و ایجاد استخر نقدینگی

درست از زمانی‌که ارزهای دیجیتال شروع به گسترش کردند، بسیاری از مردم وارد این بازار شدند. برای این که معاملات ارزهای مختلف به راحت‌ترین شکل ممکن صورت بگیرد، صرافی‌ها شروع به‌کار کردند. به‌طور کلی تراکنش‌هایی که به‌صورت فردبه‌فرد صورت می‌گیرد، معمولا با کارمزد بیشتری همراه است. این موضوع به‌خصوص در هزینه گس بیت‌کوین کاملا مشهود است. همچنین بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز نیز نقدینگی لازم برای انجام معاملات را نداشتند که این مورد چالش‌های زیادی را ایجاد می‌کرد.

همه این عوامل در کنار هم سبب شد تا اسخر نقدینگی شکل بگیرد. بنکور، اولین پروژه‌ای بود که به عنوان استخر نقدینگی ایجاد شد که عملکرد بسیار خوبی داشت. همین تجربه موفق سبب شد تا موارد دیگری همچون Liquidity Pool کوینکس نیز وارد عمل شوند. درحال‌حاضر، استخر نقدینگی پنکیک سواپ نیز از نظر حجم معاملات و اندازه بسیار بزرگ است که افراد زیادی از این استخر بهره می‌برند. هر چقدر که زمان رو به جلو حرکت می‌‌کند، شاهد آن هستیم که تکنولوژی‌های بهتری بر روی قراردادهای هوشمند اعمال شوند که شما هم می‌توانید از این شرایط ویژه به نفع خود استفاده کنید.

امکان معاملات آسان و کم‌ریسک با استخرهای نقدینگی

با توجه به توضیحاتی که تابه‌حال داده شد، مطمئنا متوجه شده‌اید که استخرهای نقدینگی چه نقشی در معاملات رمز ارزها دارند. از همین رو شما باید تمام تلاش خود را به‌کار ببندید تا یک استخر مناسب را انتخاب کرده و خرید و فروش خود را به ثبت برسانید. یکی از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند سرمایه شما را به خطر بیندازد این است که وارد بازارهای کم حجم شوید. معمولا در این ارزها بخش زیادی از سرمایه بازار در دست افراد محدودی است که به‌راحتی می‌توانند با خرید یا فروش قیمت را دستکاری کنند.

از آن‌جایی که در استخر نقدینگی کوینکس، معاملات زیادی صورت می‌گیرد، این ریسک نیز برای شما به کمترین حد خود خواهد رسید. مورد ویژه‌ای که باید به آن دقت کنید، این است که در گذشته‌ای نه چندان دور صرافی‌های غیرمتمرکز با مشکل کمبود نقدینگی مواجه بودند. همین مورد سبب شده بود که بسیاری از افراد از این بستر ویژه برای خود استفاده نکنند. خوشبختانه ایجاد استخر نقدینگی سبب شد تا مشکل نقدینگی صرافی‌های غیرمتمرکز نیز به‌صورت کلی حل شود. اگر حس می‌کنید که در این زمینه آگاهی کافی را ندارید، حتما نحوه عضویت در این استخرها را بیاموزید تا از مزایای ویژه آن نیز بهره‌مند شوید.

سرعت بالای تراکنش‌ها در استخر نقدینگی

بسیاری از افراد نمی‌دانند که علت اصلی سرعت بالای تراکنش‌ها در Liquidity Pool کوینکس چیست. زمانی‌که شما در یک صرافی متمرکز می‌خواهید ارزی را بخرید، حتما باید یک فروشنده حضور داشته باشد تا این انتقال صورت بگیرد. برخی از اوقات پیش می‌آید که به دلیل کاهش عرضه خرید با مساله و یا با تاخیر مواجه می‌شود. با توجه به شرایط خاصی که در این بخش وجود دارد، کم‌کم استخرهای نقدینگی به وجود آمدند و این مشکل را حل کردند.

زمانی که داخل استخر برای خرید یک ارز درخواست می‌دهید، نیازی به وجود فروشنده نیست و همه چیز توسط قرارداد هوشمند انجام می‌شود. به همین جهت اگر ارز مورد نظر شما داخل استخر باشد،‌ بلافاصله برای شما منتقل می‌‌شود. سرعت بالای انتقال در استخر نقدینگی پنکیک سواپ و سایر موارد به دلیل وجود قراردادهای هوشمند و نقدینگی بالاست که هرکدام آن‌ها در نوع خود حائز اهمیت هستند. اگر برای شما هم عامل سرعت در معاملات مهم است، به‌طور قطع استخر نقدینگی بهترین ریسک‌های استخر نقدینگی انتخاب پیش روی شما خواهد بود.

اهمیت استخر نقدینگی در دیفای

امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای به حالتی گفته می‌شود که هیچ ارگان و سازمانی بر آن نظارت ندارند. این درحالی است که در امور مالی متمرکز یا سیفای نهادهای نظارتی همچون بانک و دولت حضور دارند. امروزه بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال در دسته پروژه‌های دیفای قرار می‌گیرند. از آن‌جایی که موجودی استخر نقدینگی نیز توسط هزاران کاربر صورت می‌گیرد، این استخر نیز به نوعی دیفای محسوب می‌شود که شما باید به آن دقت لازم را داشته باشید. به‌طور کلی ایجاد استخر نقدینگی ترون و سایر موارد، سبب رشد هر چه بیشتر پروژه‌های دیفای خواهد شد.

برخی از کارشناسان به دلیل عدم تامین نقدینگی، نگران سیفای‌شدن پروژه‌های بلاک‌چینی بودند. درست از زمانی‌که استخرهای نقدینگی ایجاد شدند، این دغدغه نیز به‌صورت کامل رفع شد که شما هم می‌توانید به‌صورت ویژه از این استخرها استفاده کنید. با توجه با ماهیت دیفای این استخرها، میزان سود شما نیز کاملا مخفی می‌ماند و هیچ نهادی به آن دسترسی نخواهد داشت. در چنین شرایطی موارد دیگری همچون مالیات نیز عملا بی‌معنا خواهد شد. با توجه به نکات مهمی که بیان شد،‌ حتما سعی کنید که یک استخر نقدینگی دیفای خوب برای خود ایجاد کنید. ذکر این نکته ضروری است که هر استخر، شرایط خاص خود را از نظر میزان سوددهی دارد که حتما باید این مورد مهم را نیز در نظر بگیرید.

ارتباط بین استخر نقدینگی و صرافی‌های غیرمتمرکز

در بسیاری از موارد دیده شده است که افراد، صرافی غیرمتمرکز را با استخرهای نقدینگی اشتباه می‌گیرند. ذکر این نکته ضروری است که استخرها وظیفه تامین نقدینگی صرافی‌های غیرمتمرکز را برعهده دارند. البته نباید این موضوع را فراموش کرد که استخر نقدینگی و صرافی، دو نهاد مجزا هستند. شما در صرافی غیرمتمرکز اقدام به خرید و فروش انواع ارزهای دیجیتال خواهید کرد. این در حالی است که در استخر نقدینگی با قفل‌کردن ارزهای خود می‌توانید از طریق کارمزد تراکنش‌ها به سود برسید.

با توجه به وجود استخر نقدینگی در دیفای با تعداد زیاد، امروزه سرعت و امنیت تراکنش‌ها نیز بیشتر شده است. این نکته را به یاد داشته باشید که استخرهای نقدینگی بر روی بلاک‌چین‌های مختلفی قرار می‌گیرند. بااین‌حال بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیشتر این استخرها بر روی بلاک‌چین اتریوم قرار گرفته است. با توجه به شرایط خاصی که در این بخش وجود دارد،‌ شما می‌توانید به خوبی از این بسترها برای معاملات خود استفاده کنید. امروزه بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز به سراغ ایجاد استخرهای نقدینگی اختصاصی خود رفته‌اند.

یکی از این موارد استخر نقدینگی پنکیک سواپ است که توسط صرافی غیرمتمرکز پنکیک سواپ ایجاد شده است. به همین جهت شاهد آن هستیم که سرعت معاملات در این استخر به طرز فزاینده‌ای در حال رشد است. با توجه به اهمیت ویژه استخر نقدینگی در دیفای، بدون‌شک در آینده نیز این بخش پیشرفت‌های بیشتری به خود می‌بیند.

چنانچه به دنبال انتخاب یک استخر نقدینگی پرسود هستید، حتما گزینه‌های مختلفی که در این بخش وجود دارند را بررسی کنید. به‌طور قطع با یک انتخاب درست، می‌توانید از سود بسیار خوبی برخوردار شوید پس حتما از این گزینه برای خود بهره ببرید.

سخن پایانی

تامین نقدینگی مورد نیاز برای صرافی‌های غیرمتمرکز در گذشته‌ای نه چندان دور، یک چالش اساسی محسوب می‌شد. خوشبختانه با ایجاد استخر نقدینگی دیفای این مشکل نیز برای همیشه حل شد. همچنین در این استخرها می‌توانید به سرعت ارزهای مورد نظر خود را خریداری کنید. با توجه به این که مبادلات در این استخرها با قرارداد هوشمند صورت می‌گیرد، میزان خطا در آن به کمترین حد خود رسیده است. در این مطلب از دلفین وست به‌صورت کامل به بررسی استخرهای نقدینگی پرداختیم. به‌طور قطع شما هم با یک سرمایه‌گذاری درست در استخر نقدینگی سود خوبی به دست می‌آورید؛ پس آن را جدی بگیرید. اگر از آن دسته افرادی هستید که قصد فعالیت در بازار کریپتو را دارید باید دانش کافی در این زمینه به دست آورید دوره آموزش ارز دیجیتال ماشین زمان صفر تا صد نکاتی که برای ورود و معامله ارز ئیجیتال نیاز دارید را در اختیار شما قرار می‌دهد.

سوالات متداول

1. کسب سود با استخر نقدینگی چگونه است؟

شما این امکان را دارید که ارزهای خود را در استخر نقدینگی قرار دهید تا مبادلات با استفاده از آن انجام شود. در قبال این کار بخشی از کارمزد معاملات به شما تعلق می‌گیرد.

1. بهترین استخر نقدینگی برای ایرانیان چیست؟

به‌طور کلی تعداد استخرهای نقدینگی زیادی وجود دارد که از بین آن‌ها می‌توان به استخرهای ترون، پنکیک سواپ و کوینکس اشاره کرد.

1. استخرهای نقدینگی در کدام بلاک‌چین‌ها اجرا شده‌اند؟

درحال‌حاضر استخرهای مختلفی بر روی شبکه‌های اتریوم، ترون و اسمارت بایننس چین اجرا شده‌اند.

برای یادگیری “مقدمات آموزش سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم: