اوراق مشارکت رهنی
علیرضا صالحی/ قاضی بازنشسته دادگاه تجدیدنظر استا‌ن تهران و وکیل پایه یک دادگستری در ادامه بحث مربوط به بورس اوراق بهادار در یادداشت قبل (۱۰ / ۸ / ۹۹) به تشریح اوراق مشارکت به‌طور عام پرداختیم. در این یادداشت، به اوراق مشارکت رهنی می‌پردازیم.
اوراق مشارکت رهنی، نوعی اوراق مشارکت است که به منظور مشارکت اشخاص در خرید تسهیلات رهنی، از سوی ناشر این اوراق منتشر می‌شود. برخلاف اوراق مشارکت عادی، دارندگان اوراق مشارکت رهنی برای اجرای یک طرح و پروژه تولیدی یا عمرانی سرمایه‌گذاری و مشارکت نمی‌کنند بلکه موضوع مشارکت آنها خرید تسهیلات رهنی از یک بانک یا موسسه مالی و اعتباری است. در نظام بانکداری بدون ربا، حجم عمده تسهیلات بانک‌ها در قالب قراردادهای مشارکت، مضاربه، جعاله، فروش اقساطی و. ، به مشتریان اعطا می‌شود. در این راستا اوراق مشارکت رهنی، از یک سو ساز و کاری برای فروش مطالبات وثیقه دار بانک‌ها در بازار سرمایه و جذب نقدینگی از این بازار برای تا‌مین منابع مورد نیاز بانک‌ها به منظور اعطای تسهیلات به دیگر مشتریان و پاسخگویی مثبت به متقاضیان دریافت تسهیلات به ویژه در بخش مسکن هستند و از سوی دیگر، این اوراق ابزار مفیدی برای ناشران آنها است تا بتوانند با انتشار و عرضه چنین اوراقی بخشی از سرمایه‌ها و پس‌اندازهای اشخاص علاقه مند به سرمایه‌گذاری در بورس را جذب کرده و حجمی از نقدینگی استفاده نشده جامعه را به سوی فعالیت‌های تولیدی و خدماتی سوق دهند. تشویق مردم به سرمایه‌گذاری در بورس، در واقع اعمال سیاستی اقتصادی در جذب نقدینگی مردم برای کنترل و مهار تورم و جلوگیری از سرمایه‌گذاری در بخش‌های غیر تولیدی مانند معاملات خودرویی، سکه و ارز است. به هر حال در تحقق فرآیند انتشار و عرضه اوراق مشارکت رهنی، بانک یا موسسه مالی و اعتباری به‌عنوان بانی و طلبکاری که حاضر به فروش یا واگذاری بخشی از مطالبات رهنی خود است از یک طرف، و شرکت یا موسسه واسط (یک شرکت اوراق مشارکت چیست؟ سرمایه‌گذار) به‌عنوان ناشر اوراق به علاوه صاحبان پس‌انداز و سرمایه‌گذارانی که اوراق مشارکت رهنی عرضه شده را خریداری می‌کنند در طرف دیگر قرار دارند. علاوه‌بر سه طرف یاد شده، براساس قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت و آیین‌نامه اجرایی آن، اشخاص دیگری نیز به‌عنوان عامل، امین و ضامن در فرآیند انتشار و عرضه اوراق مشارکت رهنی ایفای نقش می‌کنند. بانک بخشی از مطالبات ناشی از اصل و سود تسهیلات فروش اقساطی رهنی خود را به قیمتی کمتر از مبلغ اسمی آن به شرکت سرمایه‌گذاری (یا ناشر اوراق بهادار) می‌فروشد. در واقع، با کسر درصدی از ارزش مطالبات مدت دار، آنها را نقد می‌کند.ناشر نیز به اتکای توافق مقدماتی با بانک، ابتدا با انتشار و عرضه این اوراق به جمع‌آوری وجوه از پذیره نویسان این اوراق اقدام و سپس از طرف آنان اقدام به خرید دین (مطالبات رهنی) از بانک می‌کند.
شرایط ماهوی انتشار و عرضه اوراق مشارکت رهنی عبارتند از:
۱ - واقعی بودن دین یا دیون موضوع مشارکت، فرآیند عملیات انتشار اوراق بهادار و انجام معاملات مربوط، باید به گونه‌ای طراحی شود که از خرید و فروش اسناد صوری و غیر واقعی اجتناب شود. ۲ - مشارکت ناشر در خرید دین از بانک طلبکار. ۳ - تحقق شراکت مدنی میان خریداران اوراق مشارکت رهنی با امتزاج وجوه حاصل شده از فروش اوراق و اعطای وکالت به ناشر، برای خرید دین یا دیون موضوع مشارکت. ۴ - خرید نقدی دیون از بانک طلبکار به منظور اجتناب از معامله بیع دین به دین. از این رو شرکت سرمایه‌گذار یا ناشر نمی‌تواند قبل از انتشار اوراق و جمع آوری وجوه، اقدام به خرید نسیه کند، بلکه باید بعد از تفاهم بانک با شرکت سرمایه‌گذار و تعیین نوع و مقدار دیون مورد معامله و تعیین نرخ تنزیل و دیگر متغیرهای موثر، شرکت سرمایه‌گذار، اقدام به انتشار اوراق بهادار کرده و با وجوه حاصل شده از واگذاری اوراق، اقدام به خرید دین مورد نظر کند. ۵ - پوشش ریسک این اوراق و اطمینان از وصول دیون از طریق انتقال اسناد و وثایق رهنی از سوی بانک فروشنده دیون به شرکت ناشر اوراق و همچنین، تعهد و ضمانت بانک فروشنده دیون به‌صورت شرط ضمن عقد قرارداد مبنی بر اینکه چنانچه به هر دلیلی بدهکاری بدهی خود را نپردازد، بانک بدهی مزبور را خواهد پرداخت و نیز اینکه قرار دادن بخشی از مطالبات تنزیل نشده بانک نزد شرکت ناشر، به‌عنوان وثیقه یا وجه التزام با قید وکالت در وصول است تا شرکت ناشر بتواند از محل وصول آنها مطالبات غیر قابل وصول را جبران کند.
منبع: مباحثی از حقوق تجارت، آقای دکتر ابراهیم عبدی پور، انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
پی‌نوشت: مطالب ستون بایسته‌های حقوق در بازرگانی شنبه هر هفته در صفحه ۵ چاپ می‌شود.
اوراق مشارکت چیست؟
در بازار بورس اوراق بهادار علاوه‌بر معاملات سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس، اوراقی با نام اوراق مشارکت نیز خرید و فروش می‌شود. برای هر سرمایه گذار مبتدی یا با سابقه ممکن است سوال‌هایی ایجاد شود از قبیل اینکه:
- اوراق مشارکت چیست؟
- خرید و فروش این اوراق نیازمند داشتن کد سهامداری است؟
- کارمزد خرید و فروش آن چه قدر است؟
- برای معامله آن به چه نوع تحلیلی نیاز است؟
- سود آن چقدر است و چگونه پرداخت می‌شود؟
- زمان مناسب برای خرید یا فروش آن چه زمانی است؟
- کدام اوراق مشارکت را خریداری کنیم؟
در این مطلب تلاش شده است تا خلاصه‌ای از آنچه یک سرمایه گذار در مورد اوراق مشارکت نیاز دارد در اختیار خوانندگان محترم قرار گیرد.
اوراق مشارکت چیست؟
طبق ماده ۲ قانون انتشار اوراق مشارکت مصوب ۱۳۷۶/۰۶/۳۰ مجلس شورای اسلامی و ماده ۱ آیین‌نامه اجرایی اجرایی قانون نحوۀ انتشار اوراق مشارکت مصوب ۱۳۷۷/۵/۱۸ هیئت وزیران، اوراق مشارکت چنین معرفی شده است:
اوراق بهادار با نام یا بی‌نامی است که به موجب قانون یا مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین و برای تأمین بخشی از منابع مالی موردنیاز طرح‌های عمرانی- انتفاعی دولت مندرج در قوانین بودجه سالانه کشور یا برای تأمین منابع مالی لازم برای تهیۀ مواد اولیه موردنیاز واحدهای تولیدی توسط دولت، شرکت‌های دولتی، شهرداری‌ها و مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی و مؤسسات عام المنفعه و شرکت‌های وابسته به دستگاه‌های مذکور، شرکت‌های سهامی عام و خاص و شرکت‌های تعاونی تولید منتشر می‌شود و به سرمایه‌گذارانی که قصد مشارکت در اجرای طرح‌های یاد شده را دارند از طریق عرضه عمومی واگذار می‌گردد.
از تعریف فوق چند نکته موردتوجه است:
- اوراق مشارکت از جمله اوراق بهادار محسوب می‌شود و تابع قوانین این اوراق است. بنابراین سرمایه‌گذاران برای خرید آن نیازمند داشتن کد سهامداری (کد معاملاتی بورس) هستند.
- این اوراق ممکن است بی نام یا با نام باشد. اوراق مشارکت بورسی جزو اوراق با نام و اوراق غیر بورسی از جمله اوراق بینام محسوب میشوند. (در ادامه انواع این اوراق شرح داده خواهد شد.)
- قیمت این اوراق مشخص و مدت سرمایه گذاری در این اوراق معین است.
- در زمان انتشار میبایست مورد مصرف این اوراق مشخص باشد. (طرح های عمرانی- انتفاعی یا تهیۀ مواد اولیه مورد نیاز واحدهای تولیدی توسط دولت، شرکت های دولتی، شهرداری‌ها و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و مؤسسات عام المنفعه و شرکت‌های وابسته به دستگاه‌های مذکور، شرکت های سهامی عام و خاص و شرکت‌های تعاونی تولید).
- خریداران در زمان عرضه عمومی این اوراق می‌توانند اقدام به سرمایه گذاری نمایند.
ویژگی‌های اوراق مشارکت
۱ _ تاریخ سررسید
به تاریخ پایان دوره سرمایه گذاری در اوراق مشارکت، تاریخ سررسید گفته می‌شود که در این تاریخ به خریداران مبلغی معادل ارزش اسمی اوراق پرداخت می‌گردد.
به مبلغی که توسط ناشر اوراق مشارکت و در تاریخ سررسید به خریداران اوراق بازپرداخت می‌شود، ارزش اسمی می‌گویند.
۳ _ نرخ سود اسمی
همانطور که گفته شد اوراق مشارکت از نظر پرداخت سود به دو دسته تقسیم بندی میشوند. اوراقی بدون پرداخت سود و اوراقی که به‌صورت دوره ای سود پراخت می‌کنند و دارای نرخ بهره دوره‌ای هستند. نرخ سود اسمی، نرخ بهره ای است که در اوراق دسته دوم پرداخت شده و تا زمان سررسید ادامه دارد.
در صورتی که دارنده اوراق مشارکت تا قبل از سررسید تمایل به فروش اوراق مشارکت خود داشته باشد، اوراق مربوطه را میبایست در روزهای باز بازار بورس و به قیمت آن روز بازار به فروش برساند. شایان ذکر است تعیین قیمت عرضه و تقاضا به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله این موارد می‌توان به نرخ سود در بازار پول اشاره کرد.
۵ _ نرخ سود تا سررسید (YTM)
اگر سرمایه گذار اوراق مشارکت را در نخستین روز انتشار خریداری نماید نرخ سودی که دریافت می‌کند، نرخ سود اسمی خواهد بود.
ولی چنان چه اوراق مشارکت بعد از انتشار و با قیمت عرضه و تقاضا خریداری و تا سررسید نگه داری شود، نرخ سود آن نرخ سود تا سررسید یا YTM نامیده می‌شود.
چنانچه شخصی اوراق بدهی خود را در اولین روز انتشار خریداری کند، نرخ سودش نرخ سود اسمی می‌شود. ولی اگر بعد از انتشار و به قیمت تعیین‌شده بازار اقدام بخرد و آن را تا سررسید نگهداری کند، نرخ سود سرمایه گذار، نرخ سود تا سررسید یا YTM نامیده می‌شود. در واقع اوراق مشارکت در هر لحظه به قیمتی خاص معامله شده و سرمایه گذاران براساس YTM تصمیم به معامله می‌گیرند. اوراق مشارکت در هر دو بازار فرابورس و بازار بورس منتشر می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به سایت فرابورس به آدرس www.ifb.ir مراجعه کنید.
انواع اوراق مشارکت
اوراق مشارکت بورسی:
اوراقی که قابل معامله در بازار بورس و فرابورس هستند.
انواع اوراق مشارکت بورسی:
به کسر: اوراقی که با قیمتی کمتر از قیمت اسمی به فروش می‌رسد و سود خریدار برابر با تفاوت قیمت اوراق در زمان خرید و قیمت اسمی در زمان سررسید است. سرمایه گذاری در این اوراق یک سرمایه‌گذاری کوتاه مدت به شمار می‌آید.
قابل تعویض با سهام: این نوع از اوراق توسط شرکت‌های سهامی عام منتشر شده و در سررسید نهایی با سهام سایر شرکت‌های پذیرفته شده در سازمان بورس و اوراق بهادار قابل تعویض هستند.
قابل تبدیل به سهام: این نوع از اوراق را شرکت های سهامی عام منتشر می‌کنند و د در سررسید نهایی یا در زمان تحقق افزایش سرمایه به سهام شرکت مربوطه تبدیل می‌گردد.
اوراق مشارکت غیر بورسی:
اوراقی که صرفاً با تایید بانک مرکزی حمهوری اسلامی ایران منتشر می‌شود و قابل معامله در شعب بانک‌های عامل (بازار پولی) است.
کارمزد و مالیات خرید و فروش اوراق مشارکت
سقف کارمزد خرید اوراق مشارکت ۰٫۰۰۰۷۲۶ و سقف کارمزد فروش اوراق مشارکت ۰٫۰۰۰۷۷۴ و مجموع خرید و فروش اوراق مشارکت ۰٫۰۰۱۵ مبلغ کل معامله است. همچنین طبق ماده ۷ قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت، مبالغ پرداختی و یا تخصیصی بابت سود متعلق به اوراق مشارکت مشمول مالیات مقطوع به نرخ پنج درصد هست و به سود اوراق مشارکت و معاملات اوراق مذکور هیچ‌گونه مالیات دیگری تعلق نمی‌گیرد. پرداخت‌کنندگان سود اوراق مشارکت اعم از علی‌الحساب و قطعی مکلف‌اند، در هر پرداخت یا تخصیص، مالیات متعلق را به نرخ مذکور کسر و ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ پرداخت یا تخصیص به حسابی که توسط خزانه‌داری کل تعیین می‌شود، واریز و رسید آن را ظرف۳۰ روز از تاریخ واریز همراه با فهرستی متضمن میزان سود پرداختی به حوزه مالیاتی مربوط تسلیم نمایند. پرداخت‌کنندگان سود اوراق مشارکت، درصورت تخلف از انجام تکالیف مذکور مشمول مقررات متن ماده (۱۹۹) قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفند ماه ۱۳۶۶، خواهند بود. شایان ذکر است بنا به ماده ۷۳دستورالعمل نحوه انجام معاملات، در عرضه اولیه اوراق مشارکت، کارمزد خرید و فروش به عهده ناشر پذیرفته شده هست.
اوراق مشارکت، صکوک اجاره، اوارق خزانه اسلامی
انواع صکوک، اوراق مشارکت و گواهی سپرده در معاملات بازارگردان
زمان مناسب و تحلیل موردنیاز برای خرید و فروش اوراق مشارکت
اوراق مشارکت دارای سود ثابت علی الحساب است، بنابراین معمولا به عنوان ابزاری برای کاهش ریسک سبد اوراق مشارکت چیست؟ سهام در بازاهای ریسکی در نظر گرفته می‌شود و سرمایه‌گذارن با توجه به ریسک پذیری و شرایط موجود بر بازار بخشی از سرمایه خود را به خرید اوراق مشارکت اختصاص می‌دهند. با توجه به ثابت بودن سود اوراق مشارکت، این اوراق بر خلاف سهام های ریسکی موجود در بازار که نیازمند تحلیل های فاندامنتالی و تکنیکالی هستند به تحلیل خاصی نیاز ندارد و فقط توجه به چند نکته برای انتخاب اوراق با بازدهی بیشتر برای سرمایه‌گذار کافی است.
نکات قابل تامل در خرید اوراق مشارکت
- معمولاً سود اوراق مشارکت تابعی از سود بانکی بوده و نرخ بازدهی سالیانه این اوراق بین ۳ تا ۶ درصد بیشتر از نرخ سود سپرده بلندمدت یک ساله نزد بانک ها است که این امر با هدف ایجاد جذابیت در معاملات اوارق مشارکت انجام می‌شود.
- با توجه به نکته بالا هر چه میزان سود اوراق مشارکت بیشتر باشد رغبت سرمایه گذاران برای معامله این اوراق بیشتر خواهد بود زیرا ریسک تورم سرمایه گذاری آن ها بهتر پوشش داده می‌شود.
- سررسید پرداخت سود در اوراق مشارکت یک ماهه یا سه ماهه است و هرچه دوره های پرداخت سود کوتاه‌تر باشد، برای سرمایه‌گذار از جذابیت بیشتری برخوردار خواهد بود.
- در بعضی موارد بدلیل کمبود نقدینگی و رقابت برای جذب منابع با بانک‌ها برخی از ناشران اوراق علاوه برسود اعلامی، سود ۳ درصدی برای یک سال را بر روی تابلو معاملاتی تضمین می‌کنند.
- سود حاصل از اوراق مشارکت، برای سرمایه گذار معاف از پرداخت مالیات است و این جذابیت دیگری برای سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت به حساب می‌آید.
- علیرغم اینکه اوراق مشارکت بازدهی تضمین شده دارند ولی ریسکی را متوجه سرمایه گذار نمی‌کند.
نحوه خرید اوراق مشارکت
برای خرید و فروش اوراق مشارکت خارج از بورس، لازم است سرمایه‌گذار با مدارک شناسایی (شناسنامه و کارت ملی) به یکی از شعب بانک‌های عامل مراجعه نماید و نسبت به خرید یا فروش اوراق مورد نظر اقدام نماید
در مورد معامله اوراق مشارکت بورسی ، هر فردی که دارای کد معاملاتی آنلاین باشد، می‌تواند از طریق سامانه معاملاتی آنلاین یا ثبت سفارش اینترنتی اقدام به خرید نماد اوراق مشارکت کند. این اوراق بسته به بازاری که در آن منتشر میشوند ممکن است در سامانه آنلاین قابلیت معامله داشته باشد چنانچه اوراق در بازار پایه فرابورس عرضه شود، خرید و فروش آن از طریق ثبت سفارش اینترنتی میسر خواهد بود. در صورتی‌که فرد کد سهامداری و کاربری غیر آنلاین داشته باشد میبایست به صورت حضوری درخواست خرید یا فروش خود را به کارگزاری اعلام نماید.
چند نکته در مورد اوراق مشارکت
۱- خرید و فروش اوراق از طریق شعب منتخب بانک‌های عامل یا از طریق کارگزاران بورس اوراق بهادار (در صورت پذیرش در بورس) مجاز است.
۲- قیمت اسمی هر واحد اوراق مشارکت ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال است.
۳- هر ورقه نشان‌دهنده میزان قدرالسهم دارنده آن در طرح مورد سرمایه‌گذاری است.
۴- نماد هر یک از اوراق مشارکت حداکثر سه روز پیش از سررسید پرداخت سود علی‌الحساب آن متوقف می‌شود و روز بعد از پرداخت سود، نماد آن بازگشایی می‌شود.
۵- سود متعلقه به خریدار، از طریق شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به حساب بانکی معرفی شده از جانب خریدار واریز می‌گردد.
۶- چنانچه سرمایه گذار در میانه دوره و پیش از سررسید پرداخت سود اقدام به خرید اوراق نماید، خریدار اوراق میبایست مبلغی معادل مبلغ اسمی به علاوه بخشی از سود اوراق مشارکت را که میزان آن از ابتدای دوره تا زمان خرید اوراق محاسبه می‌شود، پرداخت
۸- حداقل مدتی که نیاز است به دریافت سود سرمایه‌گذار در معامله اوراق منجر شود، چها روز از زمان خرید تا فروش اوراق است. به عبارتی اگر اوراق خریداری شده را زودتر از سه روز به فروش برسد، سود حاصل از فروش آن از کارمزد معاملات کمتر می‌شود و در واقع بازده منفی خواهد داشت.
۹- با توجه به آئین‌نامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت، دارندگان اوراق به نسبت قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت، در سود حاصل از اجرای طرح‌های مربوطه سهیم هستند.،نماید. پس از انجام معامله در بخش گردش حساب خریدار در سامانه معاملاتی ، اطلاعاتی تحت عنوان “پرداخت سود” نمایش داده می‌شود که این مبلغ معادل سود پرداختی به خریدار است. شایان ذکر است در سررسید دوره سود کل دوره به حساب وی واریز می‌شود.
۷- تمامی اوراق از قابلیت نقد شوندگی برخوردارند؛ به نحوی که بازارگردان اواراق موظف است تمامی سفارش های فروش به مبلغ اسمی را در هر روز خریداری نماید.
۱۰- با فروش اوراق مشارکت رابطه وکیل و موکل بین ناشر و خریدار اوراق محقق می‌شود (در واقع ناشر به وکالت از طرف خریداران اوراق می‌تواند نسبت به مصرف وجوه حاصل از فروش اوراق به منظور اجرای طرح و خرید و فروش هرگونه کالا، خدمت و دارایی مربوط به طرح اقدام نماید. ، انتقال اوراق به رابطه وکالت خدشه وارد نمی‌کند و این رابطه تا سررسید اوراق بین ناشر و دارندگان اوراق نافذ و معتبر است
۱۱- اوراق مشارکت به عنوان وثیقه طرف‌های معامله در قراردادهای مربوط به وزارتخانه‌ها، مؤسسات و شرکت‌های دولتی، شهرداری‌ها و سایر دستگاه‌های اجرایی پذیرفته می‌شود.
اوراق مشـارکت
پرسش: امتيازات اوراق مشارکت چيست؟
پاسخ: با هدف مقابله با معاملات ربوي، و جايگزيني اوراق قرضه، امروزه استفاده از اوراق مشارکت در سرمايه گذاري هاي دولتي کاربرد وسيعي دارد. به اين صورت که دولت جهت تأمين مالي يک، يا چند پروژه هم گروه يا غير هم گروه، اوراق مشارکت در سرمايه گذاري منتشر کرده و توسط نظام بانکي به فروش مي‌رساند، بانک هاي تجاري و مردم با خريد اين اوراق، در مالکيت طرح يا طرح هاي موردنظر با دولت شريک مي‌شوند و به تبع آن در سود حاصل از فعاليت اقتصادي آن طرح نيز سهيم مي‌گردند.
پرسش: از طريق انتشار اوراق مشارکت امکان سرمايه گذاري در چه بخش هايي وجود دارد؟
پاسخ: اوراق مشارکت، افزون بر اينکه شامل تمام بخشهاي اقتصادي: کشاورزي، صنعتي، خدمات و بازرگاني مي‌شود، شايستگي آن را دارد که شامل گونه هاي فعاليت‌ها و طرح هاي کوتاه مدت، ميان مدت و بلند مدت شود. پس همان طور که دولت مي‌تواند با انتشار اوراق مشارکت از سرمايه هاي مردم استفاده کند و يک فعاليت بازرگاني کوتاه مدت سه ماهه (مثل واردات و فروش عمده برنج يا روغن) انجام دهد، مي تواند يک رشته فعاليت هايي در طول اوراق مشارکت چیست؟ هم براي يک افق بيست ساله برنامه ريزي کند و با فروش اوراق مشارکت طرحي همانند ساختن بندر يا شهر صنعتي و يا راه آهن سرا سري را تأمين مالي کند.
پرسش: برتري ديگر اوراق مشارکت در چيست؟
پاسخ: وجه ديگر اوراق مشارکت در اين است که در اين اوراق بخشي از سرمايه طرح توسط دولت تأمين مي‌شود در نتيجه دولت شريک صاحبان اوراق خواهد بود و اين نکته فراتراز اينکه خود ايجاد اعتماد براي خريداران اوراق مي‌کند، زمينه را براي تضمين اصل سرمايه فراهم مي‌آورد؛ زيرا در عقد شرکت يکي از شرکاء (در اينجا دولت) مي تواند متعهد شود که اگر فعاليت اقتصادي با ضرر روبرو شد، ضرر را به تنهايي عهده دار شود. در نتيجه دولت به عنوان شريک مي‌تواند ضرر احتمالي را تعهد کند و بازپرداخت دست کم اصل سرمايه خريداران اوراق مشارکت را بر عهده بگيرد.
پرسش: جهت استقبال مردم چه عوامل تشويقي پيش بيني شده است؟
پاسخ: دولت مي‌تواند در برهه هاي خاص مبالغي (نسبتي از اصل سرمايه) را به عنوان سود علي الحساب به صاحبان اوراق بپردازد و در پايان دوره مالي و يا در پايان سال مالي از سهم سود آنان کسر کند، همان گونه که مي‌تواند حتي در بين اجرا، طرح سهم شرکاء خود را با پيشرفت پروژه قيمت گذاري و خريداري کند.
پرسش: آيا اوراق مشارکت قابل انتقال به ديگري مي باشد؟
پاسخ: اين اوراق همانند اوراق سهام، قابليت انتقال به غير و نيز امکان خريد و فروش ثانوي در بازار اوراق بهادار را دارند و قيمت آنها براي خريد و فروش ثانوي تابع ميزان موفقيت انتظاري طرح مورد نظر و ديگر عوامل اثرگذار در عرضه و تقاضاي اوراق خواهد بود.
پرسش: آيا دولت مي تواند نسبت به تجديد انتشار آن ها اقدام کند؟
پاسخ: از جمله ويژگي ديگر اين اوراق امکان تجديد انتشار آن هاست. دولت مي‌تواند براي تجديد طرح هاي کوتاه مدت، يا تمديد فعاليت طرح هاي ميان مدت و بلندمدت، همراه با ارزش واقعي دارايي هاي سهامداران قبلي، اوراق مشارکت جديد منتشر کند، به فروش رساند و از طريق درآمد آنها اصل سرمايه و سود اوراق سابق را بپردازد و با اين کار در حقيقت خريداران جديد را شريک خود کند.
پرسش: چه تفاوت هايي بين اوراق قرضه و اوراق مشارکت وجود دارد؟
پاسخ: تعيين نرخ بهره ثابت مهم ترين زمينه تفاوت اوراق قرضه و اوراق مشارکت است. زيرا در اوراق قرضه ارتباط دو طرف معامله به شيوه قرض‌دهنده و قرض‌گيرنده است، اما در اوراق مشارکت ارتباط دو طرف به صورت شراکت است و معمولاً در قالب عقد مشارکت مدني به انتشار اين اوراق مي‌پردازند. به علاوه، نرخ بهره در اوراق قرضه به صورت ثابت در نظر اوراق مشارکت چیست؟ اوراق مشارکت چیست؟ گرفته مي‌شود و در زمان سررسيد مقرر بايد اصل و سود از پيش تعيين‌شده به خريدار اوراق پرداخت شود، در حالي که در اوراق مشارکت سود به صورت علي‌الحساب تعيين مي‌شود و فرد در سود تأمين مالي پروژه اقتصادي شريک محسوب خواهد شد. از طرف ديگر اوراق قرضه سابقاً فقط در شرکت هاي سهامي عام قابل صدور بودند، در حالي که اوراق مشارکت در حال حاضرمحدود به شرکت‌هاي سهامي عام نيستند و توسط دولت، شهرداري ها، موسسات و نهاد هاي عمومي غيردولتي ، موسسات عام المنفعه، شرکت هاي وابسته به دستگاه هاي مذکور قابليت انتشار دارند. همچنين در اوراق قرضه عامل اقتصادي مي‌تواند مبالغ حاصل از قرض را در هر فعاليتي مورد استفاده قرار دهد، اما در اوراق مشارکت زمينه انتشار فقط در طرح‌هاي توليدي، عمراني و خدماتي خواهد بود.
پرسش: چه نظارت‌هايي در جهت انتشار اوراق مشارکت وجود دارد؟
پاسخ: در مرحله قبل از انتشار هيأت تشخيص انتفاعي بودن طرح متشکل از نمايندگان وزارت امور اقتصاد و دارايي، سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزي بررسي مي شود. در مرحله دوم انتشار اوراق مشارکت جهت طرح هاي عمراني و انتفاعي دولت تنها به ميزاني که در قوانين بودجه سالانه کل کشور پيش بيني مي شود، مجاز خواهد بود؛ در نتيجه زماني که قانون بودجه توسط مجلس شوراي اسلامي تصويب مي شود قاعدتاً مواد آن مورد بحث و بررسي نمايندگان مردم قرار مي گيرد. در مرحله پس از انتشار نيز بانک مرکزي و دادستان عمومي و انقلاب نظارت هايي را اعمال مي کنند. با همه اين اوصاف درحال حاضر وظيفه فروش و بازپرداخت اصل و بهره انواع اوراق مشارکت با بانک مرکزي است. بنابراين مي توان بانک مرکزي را از آن جايي که تنظيم کننده نظام پولي و اعتباري کشور است مهم ترين اين ارکان دانست.
پرسش: دخالت بانک مرکزي چه اهداف ديگري را در بر دارد؟
پاسخ: بانک مرکزي مي‌تواند براي کنترل بازار به خريد و فروش اين اوراق بپردازد. به اين صورت که وقتي دولت، اوراق ياد شده را به بانک‌هاي تجاري و مردم فروخت، بانک مرکزي مي‌تواند همراه با شرايط اقتصادي اقدام به خريد و فروش آنها کند. براي مثال در شرايطي که رکود بر جامعه حاکم است، با خريد اوراق مشارکت از بانک‌هاي تجاري و مردم قدرت اعطاي تسهيلات بانک‌ها و حجم نقدينگي در دست مردم را افزايش دهد و در شرايط تورمي با فروش اوراق ياد شده به بانک‌ها و مردم قدرت اعطاي تسهيلات بانک‌ها و حجم پول مردم را کاهش دهد. و از آن جايي که قيمت ثانوي اوراق در بازار شکل مي‌گيرد، بانک مرکزي مي‌تواند با پيشنهاد قيمت‌هاي جديد به ميزان مورد نظر اوراق مشارکت فروخته يا خريداري کند و به هدف‌هاي تعيين شده دست يابد.
پرسش: اوراق مشارکت چیست؟ تفاوت وام مسکن با اوراق مشارکت بانک مسکن چيست و از نظر حقوقي تخلف در استفادها از وام يا اوراق چگونه قابل پيگيري است؟
پاسخ: يکي از طرق تامين و تهيه مسکن استفاده از تسهيلات بانکي است و در اين ميان بانک مسکن به عنوان وظيفه اصلي و تخصصي خود بيشترين نقش را در اعطاي تسهيلات جهت خريد و ساخت مسکن متقاضيان انجام مي دهد.
رايج‌ترين و شايع‌ترين سپرده‌ها نزد بانک مسکن جهت خريد مسکن، حساب پس‌انداز مسکن و خريد اوراق حق تقدم است.صرف نظر از تفاوت‌هاي حقوقي ميان اين دو سپرده تفاوت عملي اين دو سپرده را مي‌توان در موارد ذيل خلاصه کرد.
الف) سقف تسهيلات براي دارندگان حساب‌هاي پس‌انداز مسکن در حال حاضر 160 ميليون تومان در تهران است در حالي که اين مبلغ براي دارندگان اوراق حق تقدم تفاوت دارد.
ب) سود تسهيلات براي متقاضيان داراي حساب پس‌انداز مسکن در حال حاضر 13% است در حالي که اين سود براي دارندگان اوراق حق تقدم متفاوت است.
ج) امتياز تسهيلات دارندگان حساب پس‌انداز مسکن غيرقابل انتقال به غير است و اين افراد فقط مي‌توانند امتياز خود را در بانک به بستگان درجه يک (پدر، مادر، همسر، فرزند، برادر، خواهر) منتقل کنند، در حالي که دارندگان اوراق حق تقدم مي‌توانند امتياز خود را در بانک به هرکس ديگري منتقل کنند.
پرسش: آيا امکان خريد اوراق مشارکت از طريق بورس اوراق بهادار وجود دارد؟
پاسخ: شركت هاي سهامي عام و خاص و نيز شرکت هاي تعاوني توليد (نه تعاوني مصرف) پس از تدوين برنامه و اخذ مجوزهاي لازم از طريق بورس اوراق بهادار مي توانند اقدام به انتشار و فروش اوراق مشاركت نمايند. اوراق مشاركت مانند سهام ممتاز داراي نرخ سود اسمي هستند كه در موعدهاي مشخص به خريداران پرداخت مي شود. اوراق مشاركت داراي تاريخ سررسيد هستند كه در آن تاريخ مبلغ اوليه ي اوراق مشاركت (مبلغ اسمي مندرج بر روي اوراق مشاركت) به مالك اوراق پرداخت مي شود. برخي از اوراق مشاركت از قابليت تبديل به سهم در تاريخ سررسيد برخوردارند.
پرسش: انواع و اقسام اوراق مشارکت چيست؟
پاسخ: اين اوراق به اشکال ذيل تقسيم مي شوند:
اوراق مشارکت ساده: به اوراقي اطلاق مي شوند که دارنده آن در سررسيد منحصراً اصل مبلغ و سود آن را دريافت مي نمايند.
اوراق مشارکت مرکب: در اين صورت صرفاً در شرکت هاي سهامي عام قابليت انتشار دارند و في نفسه به دوگونه قابل تقسيم مي باشند:
اوراق مشارکت قابل تبديل به سهام، يعني اوراق مشارکتي که قابل تبديل به سهام شرکت مي باشند.
اوراق مشارکت قابل تعويض با سهام.
پرسش: آيا جهت انتشار اوراق مشارکت بين دولت و ساير نهادها تفاوتي وجود دارد؟
پاسخ: اولاً: در شرکت هاي دولتي انتشار اوراق مشارکت، بايد به تصويب مجمع عمومي يا شوراي عالي شرکت هاي مربوطه برسد. ثانياً حداکثر ميزان (سقف) اوراق مشارکت قابل انتشار براي اين شرکت، در هر سال با توجه به سياست هاي پولي و مالي (که به وسيله شوراي پول و اعتبار تعيين مي شود)، اعلام مي گردد. ثالثاً: سازمان بورس و اوراق بهادار طرح مشمول اوراق مشارکت را بررسي و در صورتي که داراي توجيه اقتصادي، فني و مالي باشد، پس از ارائه تضمين کافي توسط موسسه و يا شرکت متقاضي، به بانک عامل اجازه انتشار مي دهد.
تجزیه و تحلیل اوراق مشارکت و اوراق بهادار
بخش چهارم اوراق قرضه و اوراق مشارکت مواد ۵۱ تا ۷۱ لایحه در رابطه با اوراق قرضه می باشد اوراق قرضه معرف مبلغی وام و بهره معین بوده و تنها توسط شرکت سهامی عام منتشر می شود مثلاً شخصی مبلغ ۱۰ میلیون را به مدت یک سال به شرکت واگذار می کرد و ماهانه مبلغ سود دریافت می نمود پس از یک سال نیز اصل مبلغ یعنی ۱۰ میلیون تومان را دریافت می کرد اوراق قرضه دیگر منتشر نمی‌شود زیرا شورای نگهبان به دلیل ربوی بودن و دریافت بهره معین و مغایرت با اصل ۴۴ قانون اساسی آنرا غیر شریف اعلام کرده است که امروزه به جای اوراق قرضه و اوراق مشارکت منتشر می‌شود قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت مصوب ۱۳۷۶ و آیین نامه اجرایی مصوب سال ۱۳۷۷ مقررات اوراق مشارکت را مشخص کرده است در صورتی که مجوز انتشار اوراق مشارکت صادر می‌شود که شرکت طرح عمرانی داشته یا در شرکت های پذیرفته شده در بورس طرحی برای نوسازی و توسعه داشته باشد.
ماهیت اوراق مشارکت
گرچه به عقیده برخی مقررات اوراق مشارکت با عقد مضاربه سازگار می باشد اما اوراق مشارکت ماهیت آن عقد شرکت می باشد تضمین اصل مبلغ و سود در ماده ۵ قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت پیش‌بینی شده است بر خلاف مقتضای ذات عقد شرکت نمی باشد و تعهد حسن انجام مشارکت است.
ویژگی های اوراق مشارکت
به موجب ماده ۲ قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت و اوراق بهادار به نام یا بی نام است که به موجب این قانون به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین منتشر می‌شود و به سرمایه گذارانی که قصد مشارکت در اجرای طرح‌های موضوع ماده یک را دارند واگذار می گردد دارندگان این اوراق به نسبت قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت در سود حاصل از اجرای طرح مربوط شریک خواهند بود
سود اوراق مشارکت به صورت علی الحساب تعیین می شود و سود قطعی تنها پس از پایان دوران مشارکت قابل مطالبه خواهد بود سود اوراق مشارکت ممکن است از سود سهام شرکت بیشتر یا کمتر باشد.
نکته ویژگی‌های اوراق مشارکت
اوراق بهادار می تواند با نام یا بی نام باشد با قیمت اسمی معین منتشر می شود به منظور ایجاد سرمایه گذاری به صورت مشارکتی در طرح‌های زیربنایی تولیدی و ساختمانی است
شرکت های مجاز به انتشار اوراق مشارکت
به موجب ماده ۱ قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت اوراق مشارکت توسط شرکت‌های دولتی دولت شهرداری ها و موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و موسسه‌های آموزش منفعه و همچنین شرکت سهامی عام و خاص و تعاونی و تولید و منتشر می‌شود اما اوراق قرضه طبق ماده ۵۱ لایحه فقط توسط شرکت سهامی عام قابل انتشار بوده است.
شرایط مشارکت منتشر کننده اوراق مشارکت
به موجب ماده ۱۵ تا ۱۷ آیین نامه اجرایی ماده ۱۷ قانون تنظیم بخشی از مقررات تسهیل نوسازی صنایع کشور شرایط زیر باید در اوراق مشارکت رعایت شود.
حداقل ۲ سال از تاریخ پذیرش شرکت در بورس گذشته باشد و در دو سال مالی پیش از انتشار اوراق مشارکت سودآور بود و امکان سود آوری در آینده وجود داشته باشد بعلاوه اینکه زیان انباشته نشده باشد
صورت های مالی دو دوره پیش از تقاضا انتشار باید به تصویب مجمع عمومی رسیده و سوابق گزارش دهی و شفافیت نیز به تایید سازمان بورس رسیده باشد.
انواع اوراق مشارکت
اوراق مشارکت به دو دسته عادی و مرکب تقسیم می‌شود دارنده اوراق مشارکت عادی حقیقی جز دریافت اصل و سود و سایر حقوق مالی ندارند اوراق مشارکت مرکب به دو دسته اوراق مشارکت قابل تبدیل و قابل تعویض با سهام تقسیم می‌شود انتشار اوراق مشارکت قابل تبدیل و تعویض با سهام فقط توسط شرکت سهامی عام امکان پذیر است.
اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام
به موجب مواد ۳۰ و ۳۱ آیین نامه اجرای قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت در اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام شخص می‌تواند به جای دریافت اصل مبلغ و سود اوراق مشارکت خود را با سهام شرکت تبدیل نماید با انتشار این نورا شرکت باید افزایش سرمایه دهد اما لازم نیست که در زمان تصمیم به انتشار اوراق مشارکت اقدام به افزایش سرمایه نماید و می تواند مهلتی که دارندگان این‌گونه سهام قصد تبدیل اوراق با سهام شرکت را دارند افزایش سرمایه دهد پس از صدور سهام جدید در نتیجه افزایش سرمایه سهامداران شرکت حقی نسبت به آن ندارند زیرا حق دریافت سهام جدید شرکت برای دارندگان اوراق مشارکت قابل تبدیل با سهام است. انتشار اوراق مشارکت قابل تبدیل با سهام به تصویب مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام می رسد زیرا انتشار این نوع را با افزایش سرمایه همراه است و هر نوع تغییر سرمایه منحصراً در صلاحیت مجمع عمومی فوق‌العاده می‌باشد.
اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام
مثلاً شرکت آب ساز شمال اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام شرکت منتشر می نماید و پس از سررسید به جای آنکه سهام شرکت خود را به دارنده بدهد سهام شرکت خود در شرکت راهسازی قزوین را به دارنده اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام می دهد و به موجب ماده ۲۹ آیین نامه اجرای قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت این صورت ناشر یعنی همان شرکت آب ساز شما موظف است حداقل به میزان اوراق مشارکت قابل تعویض موجودی سهام شرکت‌های مذکور را تا سررسید نهایی اوراق مشارکت نگهداری نماید و به همین دلیل نیازی به افزایش سرمایه وجود ندارد در مثال ما شرکت آب ساز شمال که صادر کننده اوراق مشارکت است سهام خود در شرکت راهسازی قزوین را تعویض می نماید پس نیازی به افزایش سرمایه وجود ندارد. تصمیم انتشار اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام به عقیده دکتر اسکینی باید به تصویب مجمع عمومی عادی برسد زیرا منتج به افزایش سرمایه نمی‌شود.
هم اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام اوراق مشارکت چیست؟ و اوراق قرضه قابل تعویض با سهام با افزایش سرمایه همراه می باشد طبق ماده ۶۱ لایحه مجمع عمومی فوق‌العاده مقارن با اجازه انتشار اوراق قرضه قابل تعویض با سهام باید افزایش سرمایه شرکت و اقلام برابر مبلغ اوراق قرضه تصویب کند و همچنین طبق ماده ۶۹ لایحه مجمع عمومی فوق‌العاده در زمان تصمیم راجع به انتشار اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام باید اجازه افزایش سرمایه را به هیئت مدیره بدهد.
مرجع صدور مجوز برای انتشار اوراق مشارکت
امروزه با توجه به ماده ۲۳ قانون بازار اوراق بهادار و صدور مجوز اوراق مشارکت دیگر با بانک مرکزی نمی باشد و در صلاحیت سازمان بورس است اما مراجع مندرج در ماده ۲۷ این قانون از کسب مجوز از سازمان بورس معاف هستند
اوراق مشارکت چيست؟
دانشکده اموزش بورس و ارز اوراق مشارکت چيست؟ اوراق مشارکت: همان طور که از اسم اين اوراق هم مشخص است، اوراق مشارکت اوراق بهاداري است که بيانگر مشارکت دارنده آن در يک طرح است. اجازه بدهيد با يک مثال توضيح دهيم. فرض کنيـد يک شرکت پتروشيمي براي راه‌اندازي خط توليد جديد، به ۲۰۰ ميليارد […]
دانشکده اموزش بورس و ارز اوراق مشارکت چيست ؟
اوراق مشارکت:
همان طور که از اسم اين اوراق هم مشخص است، اوراق مشارکت اوراق بهاداري است که بيانگر مشارکت دارنده آن در يک طرح است.
اجازه بدهيد با يک مثال توضيح دهيم.
فرض کنيـد يک شرکت پتروشيمي براي راه‌اندازي خط توليد جديد، به 200 ميليارد تومان سرمايه جديد نيـاز دارد.
همچنين براساس بررسي‌هاي کارشناسي، درصورت راه‌اندازي اين خط توليـد،
سرمايه صرف شده براي آن ظرف مدت 4 سال پس از راه‌اندازي، از محل افزايش درآمد ناشي از فروش محصولات جديد،
جبران شده و ميزان سوداوري شرکت هم طي اين مدت، سالانه 25 تا 30 درصد افزايش خواهد يافت،
به بيان ديگر، طرح مذکور داراي توجيه اقتصادي است.
در چنين حالتي، يکي از روش‌هايي که شرکت خودروساز مي‌تواند براي تأمين سرمايه موردنيـاز خود از آن استفاده کنـد،
انتشار اوراق مشارکت است.
به اين ترتيب، شرکت خودروسازي با فروش اين اوراق به سرمايه‌گذاران، منابع مالي مورد نياز خود را از آنها تأمين کرده
و سرمايه‌گذاران نيز در ازاي اين مشارکت، به نسبت سرمايـه خود در منافع حاصل از راه‌اندازي خط توليد جديـد شريک خواهنـد شد.
مهم‌ترين جذابيت اوراق مشارکت در مقايسه با ساير انواع اوراق بهادار مانند سهام، تضمين پرداخت سود است،
به اين معنـا که دارنده اوراق مشارکت اطمينان دارد که سود مشخص و تضمين‌شده‌اي را به‌عنوان سود علي‌الحساب،
در فواصل زمانـي معيـن، دريافت مي‌کند. اما چه کسي، پرداخت حداقل سود را تضمين مي‌کند؟
طبيعتا شرکت يا سازمان منتشرکننده اين اوراق نمي‌تواند خودش، پرداخت سود اوراق را هم تضمين کند.
در حال حاضـر، سود اغلب اوراق مشارکتي که در کشور منتشر مي‌شود،
توسط بانک‌ها و موسسات مالي معتبر و يا دولت، تضمين مي‌شود،
بنابراين، خريدار اين اوراق اطمينان دارد که در سررسيدهاي مشخص، سود تعهدشده را دريافت مي‌کنـد.
نکات قابل توجه در مورد اوراق مشارکت
1- همان طور که قبلا هم گفتيم، بين ريسک و بازده رابطه مستقيـم وجود دارد،
بنابراين اوراق مشارکت، با توجه به اينکه بازدهي تضمين شده دارند و ريسکي را متوجه سرمايه‌گذار نمي‌کنند،
بنابراين بازده مورد انتظار آنها هم در مقايسه با ساير انواع اوراق بهادار، کمتـر است.
2- سود تضمين‌شده اوراق مشارکت، به صورت علي‌الحساب به دارنده اوراق پرداخت مي‌شود،
به اين معنا که پس از پايان پروژه و در سررسيد نهايي،
ناشر اوراق موظف است سود قطعي پروژه را محاسبه کرده و درصورتي که سود قطعي پروژه، بيشتر از سود علي‌الحساب پرداختي به خريداران اوراق باشد باشد،
مابه‌التفاوت را به آنها پرداخت نمايد.
البته، درصورتي که سود قطعي پروژه، از سود علي‌الحساب پرداختي کمتر باشد، جبران مابه‌التفاوت برعهده ضامن اوراق مشارکت است
و ضرر و زيانـي از اين بابت، متوجه خريدار اين اوراق نيست.
3- اوراق مشارکت، اغلب بي‌نام منتشر شده و فردي که اين اوراق را در اختيار دارد، مالک آن شناخته مي‌شود، بنابراين بايد از اوراق مشارکت نيز همانند اسکناس و بلکه بيشتر از آن، مراقبت کرد. البته، بانک‌ها معمولا اين امکان را براي خريداران اوراق مشارکت فراهم مي‌کنند که بتوانند اوراق خريداري شده را نزد بانک، به امانت بگذارند تا از مواردي مانند سرقت، آتش‌سوزي و. در امان باشد.
4- سود اوراق مشارکت،
معاف از پرداخت ماليات است و اين موضوع نيز يکي از جذابيت‌هاي سرمايه‌گذاري در اوراق مشارکت محسوب مي‌شود.
5- سود اوراق مشارکت، در فواصل زماني تعيين شده (مثلا يك ماهه يا سه ماهه) و ازطريق برگه‌هايي که همراه اوراق مشارکت، به خريدار تحويل مي‌شود،
به وي پرداخت مي‌شود. درصورتي که فرد اوراق مشارکت را نزد خود نگهداري کند،
هنگام تحويل برگه‌هاي دريافت سود به بانک، بايد اصل اوراق مشارکت را هم به همراه داشته باشند تا مالکيت فرد بر اين اوراق، توسط بانک احراز شود.
البته، همان طور که گفته شد، خريدار اوراق مشارکت مي‌تواند اوراق خود را نزد بانک به امانت گذارده و با پرداخت کارمزد جزئي،
از بانک بخواهد تا سود اوراق را در سررسيدهاي تعيين شده، به صورت منظم به حسابش واريز نمايد.
6- باتوجه به اينکه طرح‌هايي که براي تأمين مالي آنها، اوراق مشارکت منتشر مي‌شود،
معمولا طرح‌هاي زمان‌بر هستند، بنابراين اوراق مشارکت نيز اغلب با سررسيدهاي سه تا چهارساله منتشر مي‌شوند.
اما اگـر خريدار اوراق به هر دليل، قبل از دوره سررسيد به پول خود نياز پيدا کرد،
مي‌تواند با مراجعه به يکي از شعب بانکي که اوراق را از آن خريداري کرده، ضمن تحويل اوراق مربوطه به بانک، اصل پول خود را دريافت نمايد.
طبيعتا سودهاي دريافتي تا تاريخ تحويل اوراق به بانک نيز به عنوان سود دوره مشارکت، متعلق به فـرد مي‌باشد.
البته معمولا درصورت تسويه زودتر از موعد، بانک‌ها نرخ سود قابل پرداخت به مشتري را اندکي کاهش داده (مثلا از 20 درصد به 19 درصد) و مابه‌التفاوت نرخ جديد با نرخ پرداختي تا آن زمان را، از مشتري دريافت مي‌کنند.
7- درصورتي‌که اوراق مشارکت در بورس يا فرابورس نيز پذيرفته شده باشند،
دارنده اين اوراق مي‌تواند براي فروش آنها قبل از سررسيد، به يکي از شرکت‌هاي کارگزاري بورس مراجعه کرده و براساس روشي که در برنامه‌هاي قبل توضيح داديم،
نسبت به فروش اوراق خود اقدام نمايد. در اين صورت، طبيعتـا اوراق مشارکت نيز همانند سهام،
براساس قيمتي که در بورس براي آن متقاضي وجود داشتـه باشد، فروختـه خواهد شد
و سود دارنده اوراق مشارکت نيز از بابت تسويه زودتر از موعد، کاهش نمي‌يابد.
در پایان
در پايان هم به اين نکته اشاره کنم که در حال حاضر، علاوه‌بر شرکت‌هاي فعال در بخش خصوصي، دولت و شهرداري‌ها هم براي تأمين منابع مالي موردنياز براي پروژه‌هاي عمراني، زيربنايي و. ، اقدام به انتشار اوراق مشارکت مي‌نمايند.
ساخت خطوط جاده‌اي و ريلي، سـد، تونل، نيروگاه، مجتمع‌هاي اداري و مسکوني و. ،
نمونه‌هايي از مواردي است که دولت و يا شهرداري‌ها، براي تأمين مالي آنها اقدام به انتشار اوراق مشارکت مي‌کنند
دیدگاه شما