بازار مشتقات چیست؟

بازارهای مالی جهانی

اوراق بهادار چیست؟ انواع و نحوه خرید

همه ما انسان ها در طول زندگی خود بارها و بارها کلماتی از قبیل اوراق بهادار، بورس، ابزار مالی ، اوراق بدهی، بازار مشتقات و این دسته موضوعات را یا در اخبار تلویزیون و رادیو و یا از اطرافیان خود شنیده ایم و با انها آشنا هستیم اما خیلی از افراد اطلاعی از تعاریف علمی این مفاهیم و کاربرد انها در اقتصاد کشور، جهان و حتی در زندگی شخصی خود ندارند. اوراق بهادار در واقع سندی قابل داد و ستد است که انواع گوناگونی دارد و نوعی ارزش مالی را برای مالک آن به همراه دارد. در این مقاله می‌آموزیم که اوراق بهادار به چه معناست؟ انواع آن چیست؟ چگونه و تحت چه شرایطی امکان خرید و فروش انرا داریم؟ اگر شما هم به دنبال افزایش دانش اقتصادی خود هستید تا پایان این مقاله با مدرسه بورس همراه باشید.

آشنایی با انواع دارایی(Asset)

در دنیای اقتصاد هر چیزی که انرا به عنوان دارایی میشناسیم به دو دسته تقسیم بندی میشود :

1. دارایی های مشهود :دارایی های ملموس که جنبه فیزیکی دارند ، مثل : مسکن ، طلا ، اسکناس و …
2. دارایی های نامشهود :دارایی های غیرملموس که جنبه فیزیکی ندارند اما ارزشمند هستند مثل : برند تجاری ، اوراق بهادار ، اطلاعات و …

اوراق بهادار به عنوان یک دارایی مالی نامشهود با توجه به انواع گوناگون خود کاربرد های مختلفی دارد برای مثال دارند تعدادی اوراق بهادار سهام یک شرکت است ، در واقع به میزان سهام خود مالک بخشی از شرکت محسوب میشود و در سود و زیان شرکت شریک است.

اوراق بهادار چیست؟

اوراق بهادار، سندی است که دارنده قانونی را مشخص کرده و ارزش مالی دارد.همچنین این سند قابلیت داد و ستد داشته و برای انتقال دارایی استفاده میشود.نهادی که این اوراق را صادر میکند،صادرکننده اوراق است و برای اینکه هرنوع از این اوراق بدست خریدار برسد واسطه هایی به نام کارگزاری ها هستند که با نهاد صادرکننده اوراق در ارتباط هستند و اوراق های مختلف را برای خریداران و متقاضیان خریداری می‌کنند.

انواع اوراق بهادار

چهار نوع اصلی اوراق بهادار عبارت اند از :

• اوراق بدهی ( اوراق قرضه )
• اوراق صاحبان سهام
• اوراق مشتقات
• اوراق ترکیبی ( ترکیبی از اوراق بدهی و سهام )

اوراق بدهی( اوراق قرضه )

اوراق بدهی یا به عبارتی اوراق قرضه (Bonds) ، اوراقی است با درامد ثابت (Fix Income)که در تاریخ سررسید آن ،میزان پول قرض گرفته شده همراه با بهره ای از قبل مشخص شده توسط وام گیرنده بازپرداخت میشود.
ارزش معاملات روزانه اوراق بدهی به مراتب بیشتر از اوراق سهام هست ، زیرا این نوع اوراق همیشه مورد توجه سرمایه گذاران نهادی ، در کنار بنگاه های دولتی و غیر دولتی است و میزان زیادی از این اوراق نزد آنها نگه داری می‌شود.

اوراق بهادار اسلامی (صکوک)

از انجا که اوراقی همچون اوراق قرضه به دلیل ربوی بودن در بازار سرمایه اسلامی قابل معامله نیستند ، کارشناسان درصدد برامدند که ابزاری منطبق با تعالیم اسلام طراحی کنند که از انها به عنوان ابزار مالی اسلامی یا صکوک یاد میشود که به سه گروه کلی تقسیم میشوند :

• اوراق غیر انتفاعی چون قرض الحسنه

اوراق بهاداری است که بر اساس قرارداد قرض بدون بهره منتشر می شود و به موجب آن قرارداد، ناشر اوراق به میزان ارزش اسمی آنها از دارندگان اوراق استقراض می کند و به همان مقدار به آنها بدهکار است و بایستی در سررسید معین یا عندالمطالبه به آنان بپردازد.

اوراق بهادار غیر انتفاعی است که به قیمت اسمی مشخص برای مدتی معین منتشر می شود و به واقفینی که قصد مشارکت در طرح‌های عام المنفعه را دارند واگذار می شود.

• اوراق انتفاعی با بازده مشخص

اوراق انتفاعی مثل مرابحه، اجاره، استصناع و اوراق انتفاعی با بازده انتظاری مانند اوراق مشارکت و مضاربه که تعاریف آنها بشرح زیر می باشد.

مرابحه

اوراق بهاداری است که دارندگان آن به صورت مشاع مالک دارایی مالی هستند که بر اساس قرارداد مرابحه حاصل شده است، این اوراق بازدهی ثابت داشته و قابل فروش در بازار ثانوی میباشند.

اجاره

اوراق بهاداری است که براساس عقد اجاره منتشر می شود و نشان دهنده مالکیت مشاع دارندگان آن، در دارایی مبنای انتشار اوراق است که اجاره داده می شود.

استصناع

اسناد و گواهی‌های دارای ارزش یکسان هستند و برای تجمیع وجوه لازم جهت ساخت دارایی استفاده می‌شوند که پس از ساخت، تحت تملک دارنده صُکوک در می آید.

اوراق مشارکت

سندی است گویای مالکیت دارنده آن نسبت به بخشی از یک دارایی حقیقی که متعلق به دولت، شرکت‏های تعاونی یا خصوصی است و تا سررسید اوراق، صاحب اوراق مشارکت در تغییر قیمت دارایی شریک می شود.

مضاربه

سندی‌ است گویای مالکیت دارندگان آن بطوری‌که ناشر اوراق مضاربه با واگذاری اوراق، وجوه متقاضیان اوراق را جمع آوری کرده و به عنوان مضاربه در اختیار بانی قرار می دهد، بانی در فعالیت اقتصادی سودآور (بازرگانی) به کار می گیرد و در پایان هر معامله یا پایان هر دوره مالی سود حاصله را براساس نسبت هایی که از پیش روی اوراق تعیین شده، میان خود و صاحبان اوراق تقسیم می کند.

اوراق سهام(Stocks)

اوراق صاحبان سهام به انواع گوناگونی با معیار های متفاوت دسته بندی میشوند که دو نوع پر کاربرد ان عبارت اند از :
۱- سهام عادی
۲- سهام ممتاز
متداول ترین نوع این اوراق ، سهام عادی است که در بازار بورس اوراق بهادار معامله میشود و که دارای دو نوع ارزش اسمی و بازاری هستند ؛ ارزش اسمی سهام هر شرکتی در ایران مبلغ 100 تومان است ، درحالی که ارزش بازاری سهام این گونه محاسبه نمیشود و تنها ابزار سنجش آن ، میزان عرضه و تقاضا در تابلوی سهام است و این نوع سهام نشان دهنده میزان مشارکت و مالکیت دارنده آن در شرکت است.
نکته قابل توجه این است که دارندگان این نوع سهام سود ثابتی دریافت نمیکنند چه بسا ممکن هست که مورد ضرر و زیان هم قرارگیرند، به همین ترتیب این نوع سهام در زیرمجموعه دارایی های پرریسک قرار میگیرد.
سهام ممتاز هم تا حدودی شبیه به سهام عادی است با این تفاوت که میزان سود دارنده آن ، ثابت و غالبا به صورت توافقی است که بر سود سهامداران عادی مقدم است.

اوراق مشتقه(Derivatives)

اوراق مشتقه نوعی ابزار مالی است که صرف برگه و سند آن ارزشی ندارد بلکه به واسطه پشتوانه خود یعنی کالاهای فیزیکی ( دارایی های پایه ) که در مقابل خرید اوراق به خریدار تعلق میگیرد ،ارزش پیدا میکند.
رایج ترین دارایی های پایه یا مبنا شامل کالاها ، مواد اولیه مثل مواد شیمیایی ، فلزات ، طلا و حتی سهام و … میشود.
به عبارتی قرارداد میان خریدار و فروشنده همان اوراق مشتقه است ،درحالی که بهای این قرارداد و قیمت آن براساس قیمت تعیین شده برای کالای مدنظر مشخص میشود.

انواع اوراق مشتقه

اوراق مشتقه به طور کلی به 4 دسته تقسیم میشوند :

قرارداد آتی

قرارداد آتی یا (Future Contracts) قراردادی می باشد، که طرفین معامله، در زمان کنونی تصمیم می گیرند که کالایی را در زمانی مشخص در آینده، معامله نمایند. قیمت، ارزش و میزان معامله در زمان فعلی تعیین می گردد اما انتقال کالا و پول در آینده، صورت می گیرد.

قرارداد سلف

در واقع، قرارداد سلف به قراردادی گفته می‌شود که به موجب این قرارداد، کالا با قیمت معینی در زمانی مشخص در آینده (با توافق طرفین) تحویل داده می‌شود و مبلغ آن در هنگام معامله پرداخت می‌گردد.

قرارداد اختیار معامله

اختیار معامله (Option) قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که براساس آن خریدار قرارداد، حق(نه تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد.

قرارداد معاوضه

معاوضه (swap) به این معناست که طرفین قرارداد بدون اینکه وجه نقدی ضمن عقد مبادله نمایند دو مال عینی و معین موضوع عقد قرار میگیرد.

ویژگی های اوراق بهادار

این اوراق ، گواهی هستند که دلالت دارند بر پرداخت مبلغ ثبت شده روی آنها(مبلغ اسمی اولیه ) توسط منتشر کننده آن در آینده به این صورت که یک ورقه بصورت ثبتی و قانونی توسط دولت (یا هر موسسه دیگر) منتشر می شود که روی آن مبلغ اسمی و اولیه مشخص شده است اما زمان بازپرداخت و سررسید انها به دلیل انواع گوناگونی که دارند متفاوت است.

شرایط و نحوه خرید اوراق بهادار

برای ورود به بازار سرمایه ، همه افراد نیازمند انجام دو دسته کار هستند، ابتدا آموزش کاربردی که لازمه آن گذراندن ساعت ها آموزش با کیفیت هست و در مرحله دوم نیاز به دریافت کد بورسی و دسترسی به سیستم معاملات و خرید اوراق بهادار می باشد، که مراحل آن بشرح زیر می باشد:
１- وارد شدن در سامانه سجام و ثبت نام با وارد کردن شماره همراه خود و دیگر اطلاعات خواسته شده و تکمیل کردن مراحل احراز هویت به صورت الکترونیکی در همین سامانه
２- ارسال شدن کد بورسی شما از طریق پیامک که یک عبارت شامل 5 رقم و 3 حرف است.
３- انتخاب کارگزاری مناسب جهت دسترسی به پنل معاملات خود و ثبت نام در آن
4- ارسال شدن نام کاربری و رمز عبور پنل معاملاتی شما در کارگزاری ثبت نام شده از طریق پیامک و ایمیل
5-پرداخت مبلغی به حساب معاملاتی از طریق درگاه های اینترنتی
( حداقل مبلغ برای خرید 500هزار تومان است )
6-خرید اوراق بهادار

مدارک مورد نیاز برای خرید اوراق بهادار

مدارک مورد نیاز برای افراد حقیقی :

● تصویر صفحه اول شناسنامه
● تصویر پشت روی کارت ملی
● تصویر آخرین مدرک تحصیلی
● اطلاعات شماره حساب بانکی اعم از شماره حساب، شماره شبا، نام شعبه ، کد شعبه و بانک مورد نظر
● داشتن کارت بانکی با رمز دوم برای پرداخت هزینه ثبت نام در سجام به صورت آنلاین
● افراد زیر ۱۸ سال نمی‌توانند به صورت مستقیم مراحل ثبت نام بورس را انجام داده و نیاز به حضور والدین خود دارند.

مدارک مورد نیاز برای افراد حقوقی :

● تصویر روزنامه رسمی آگهی تأسیس شرکت
● تصویر روزنامه رسمی آگهی کلیه تغییرات
● تصویر اساسنامه شرکت
● کپی شناسنامه و کارت ملی اعضای هیئت مدیره
● تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقوقی و تعهدنامه
● تکمیل فرم توافقنامه معاملات آنلاین
● تکمیل فرم قرارداد معاملات برخط و پاسخ به معاملات برخط
● شرکت در آزمون معاملات بر خط
● ارائه نامه درخواست کد معاملاتی در سربرگ شرکت
● مدارک معرفی نماینده رسمی شرکت برای دریافت کد بورسی

خرید آنلاین و غیر حضوری اوراق بهادار

پس از دریافت نام کاربری و رمز عبور خود برای استفاده از پنل معاملاتی کارگزاری و واریز حداقل مبلغ مورد نیاز (500هزار تومان) ، میتوانید سهام و اوراق مدنظر خود را خریداری کنید و انرا در پرتفوی خود (سبدسرمایه گذاری) در پنل معاملاتی خود مشاهده کنید.
برای مشاهده لیست تمام سهام و صندوق های سرمایه گذاری و … میتوانید به سایت Tsetmc مراجعه کنید.
برای یادگیری کامل سایت Tsetmc پیشنهاد میکنیم در دوره اموزش نوین TSETMC مدرسه بورس شرکت کنید.

کارگزاران اوراق بهادار

برای مشاهده لیست کارگزاری های معتبر و دارای مجوز کافی است به سایت سازمان بورس اوراق بهادار مراجعه و در( قسمت فیلتر ها < نوع < کارگزاری ) کارگزاری مورد نظر خود را انتخاب کنید.

زمان خرید اوراق بهادار

بورس اوراق بهادار ایران در روزهای شنبه تا چهارشنبه به جز روزهای تعطیل باز است.
ساعت ۸:۴۵ الی ۹ زمان پیش گشایش است که در این زمان خرید و فروشی انجام نمیشود و فقط میتوان در آن سفارشات خود را در دامنه قیمتی آن روز قرار داد.
از ساعت ۹ الی ۱۲:۳۰ زمان اصلی بازار است که معاملات در این زمان انجام میشود.
از ساعت 11:30 الی 12 پیش گشایش و از 12 الی 15 زمان انجام معملات صندوق های طلا هست.

کارمزد خرید اوراق بهادار

فرمول محاسبه میزان کارمزد در زمان خرید : ( در زمان خرید نرخ مالیات صفر است )

0/003712 × قیمت خرید × تعداد سهام = محاسبه کارمزد خرید (سهام بورس)
0/003632× قیمت خرید × تعداد سهام = محاسبه کارمزد خرید (سهام فرابورس)

فرمول محاسبه میزان کارمزد در زمان فروش :

0/0088 ×قیمت خرید × تعداد سهام = محاسبه کارمزد فروش (هم سهام بورس و هم فرابورس)

سخن آخر

از همه شما ،همراهان گرامی مدرسه بورس سپاسگذاریم که تا پایان این مقاله با ما همراه بودید. بسیار خوشحال میشویم اگر درخواست ها و پیشنهادات و انتقادات خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید. در نهایت ، همه فعالان بازار سرمایه برای اینکه بتوانند برای سال های متمادی و در هر شرایط اقتصادی در بازار بورس ماندگار باشند و به طور مستمر سود کنند نیاز هست که اموزش ببینند. شما میتوانید با شرکت در دوره جامع نوابغ بورس و سرمایه گذاری هر انچه که برای تبدیل شدن به یک سرمایه گذار حرفه ای لازم دارید بدست اورید.

منظور از فشار فروش و فشار خرید در بازار مالی چیست

منظور از فشار فروش و فشار خرید در بازار مالی چیست؟ برخی از نهنگ ها یا سرمایه داران بزرگ ارز دیجیتال به صورت گروهی وارد فروش شده و سعی می کنند روند بازار را به نفع خود تغییر دهند. فشار فروش در بازار ارز دیجیتال به عوامل دیگری نیز مربوط بوده که بررسی می کنیم.

بازار های مالی

بازار مالی به اصطلاح یک پلتفرم مجازی بوده که قبل ها به صورت فیزیکی فعالیت می کرده و در آن امکان خرید و فروش سهام ارز های مختلف و کالا ها امکان پذیر است. در بازار سهام سهام شرکت های مختلف بین عموم مردم تقسیم بندی شده و با افزایش معاملات و روند صعودی،پ سهام شرکت مربوطه، دارایی های سهامدار نیز افزایش می یابد.

بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار کالا ها، بازار مشتقات، بازار ارزهای خارجی، بازار فارکس، بازار رمز ارزها بخشی از بازارهای مالی محسوب شده و هر کشوری دارای بازارهای مالی جداگانه‌ ای است که به خرید و فروش ارز و سهام مورد نظر می پردازند.

فشار فروش در بازار ارز دیجیتال به چه معناست

اگر کاربران ارز دیجیتال به سقف معاملاتی و اشباع خرید در تایم پریم مورد نظر برسند، وارد فروش شده و سعی می کنند بخشی از دارایی خود را سیو نمایند. با برداشت بخشی از دارایی، باعث کاهش ناگهانی قیمت ارز شده و قیمت ارز را تا حد قابل ملاحظه‌ای به سمت پایین می کشد و باعث نزولی شدن بازار در کوتاه مدت می شود.

فشار خرید در بازار

فشار خرید در بازار ارز دیجیتال را می توان از نوع کندل های بازار و اندیکاتور های آن تشخیص داد. اما اکثر فشار خرید در کف قیمت های بازار اتفاق افتاده و اگر برخوردی به خط روند یا سطوح حمایت و مقاومت داشته باشد، با خرید ناگهانی خریداران مواجه شده و قیمت را در آن واحد چندین درصد افزایش می‌ دهد. به این مورد فشار خرید در ناحیه‌ ای اشباع فروش می گویند. به این نکته توجه نمایید که برخی از سهامداران بزرگ بازار با افزایش قیمت کوتاه مدت بازار، سعی می کنند کاربران بازار ارز دیجیتال را فریب داده و به کسب سود بپردازند.پ س متوجه این فریب ها نیز در بازار باشید.

تشخیص فشار فروش و فشار خرید

برای این که فشار فروش و فشار خرید ارز دیجیتال را تشخیص دهید، نیازمند ابزار های مختلفی هستید که می تواند شما را در این بازار یاری نماید. به عنوان مثال اندیکاتور های مختلف در بازار ارز دیجیتال و سایر بازار های مالی ساخته شده که شما را تا حد قابل ملاحظه‌ ای از فشار فروش یا خرید در بازار آگاه می سازد.

بررسی میانگین معاملات روزانه

کندل های روزانه اعتبار بالایی نسبت به کندل های ۴ ساعته و ساعتی داشته و میانگین حجم معاملات سیگنال های مستقیم برای خرید و فروش ما ایجاد می‌کند. پس بررسی میانگین معاملات خبر از فشار فروش و فشار خرید در بازار مالی است.

اگر حجم معاملات بیش از حجم متوسط روزانه باشد، احتمال ورود یا خروج پول و تعداد معاملات در بازار افزایش یافته و می توان تصمیمات منطقی در بازار داشته باشید. به عنوان مثال با ورود پول هوشمند به ارزهای معتبر می توان آینده پر سودی را برای داراندگان ارز پیش بینی کرد.

خروج پول از صرافی های معتبر

یکی از عوامل تاثیرگذار بر فشار فروش و فشار خرید در بازار مالی، خروج پول از از صرافی ها بوده که در این حالت دو سناریو امکان پذیر است. سناریو منطقی و محتمل خروج سرمایه از صرافی برای سهامداری بوده که اغلب به کیف پول های نرم افزاری و سخت افزاری منتقل می شود. سناریو دومی نیز امکان پذیر بوده که خروج پول به معنای خروج از بازار سرمایه و ارز های دیجیتال است که کاهش قیمت ارز را به دنبال خواهد داشت. پس حتماً شاخص های مهم خروج و ورود پول به صرافی ها را مورد تحلیل و بررسی قرار دهید.

بحث امروز ما در مورد بررسی دلایل فشار فروش و فشار خرید در بازار مالی بود.

بازار مشتقه

بازار مشتقه نوع جدیدی از بازار بورس است که با توجه به نیاز بعضی بازارها و ماهیت کالاها ایجاد می شوند. بازار مشتقه عمدتاً مبتنی یا مشتق از یک دارایی پایه است. به عبارتی ارزش آن‌ها منبعث از ارزش دارائی دیگری است. در ایران نخستین بازار قراردادهای آتی بر روی سکه و محصولات کشاورزی مانند زعفران شکل گرفت. رفته ‌رفته در این نوع معاملات محصولات دیگری نظیر پسته و زیرِه نیز افزوده شد.

دارائی‌هایی که می‌توانند به عنوان دارایی پایه در این ابزارها مورداستفاده قرار گیرد، عبارتند از: انواع سهام، ابزارهای بهره‌ای و متأثر از نوسانات نرخ بهره، ابزارهای بازار مبادلات ارزی، انواع کالا، اعتبارات مشخص و خاص و وام‌های کوچک و کلان.

محصولات بازار مشتقات:

حمل و نقل: قرارداد رو به جلو قراردادی سفارشی بین دو نهاد است، جایی که تسویه حساب در یک تاریخ خاص در آینده با قیمت از قبل توافق شده انجام می شود.

معاملات آتی: قرارداد آتی توافقی بین دو طرف برای خرید یا فروش دارایی در زمان معینی در آینده با قیمت معین است. در واقع، قراردادهای آتی انواع خاصی از قراردادهای پیش رو هستند که برمبنای موارد قبلی قراردادهای استاندارد معامله شده در بورس معامله می شوند.

اوراق مشتقه چیست؟

اوراق مشتقه یا Derivatives به اوراق بهادار با قیمت گفته می شوندد که ارزش آن‌ها از یک یا چند دارایی پایه مشتق می‌شود؛ به عبارت دیگر اوراق مشتقه بر اساس دارایی پایه خود شناخته می‌شوند.

یکی از اهداف مهم ایجاد ابزار مشتقه در بازار، کنترل ریسک‌های مالی است. افرادی که پیش‌بینی کاهش قیمت یا افزایش قیمت را در بازار دارند، به کمک این اوراق می‌توانند ریسک سرمایه گذاری خود را کاهش دهند و موقعیت‌های معکوسی را همراه با انجام معاملات خود اتخاذ کنند.

قرارداد آتی

قرارداد آتی یا future Contract قراردادی است که فروشنده متعهد می‌شود براساس آن، در سررسید معین، مقدار مشخصی از کالای تعیین شده را به قیمتی مشخص بفروشد و در مقابل خریدار متعهد می‌شود کالا را با مشخصات تعیین شده، خریداری کند.

به بیان دیگر، قرارداد آتی به افراد این امکان را می‌دهد که اقدام به خرید کالایی کنند که در حال حاضر تصمیم به تحویل گرفتن آن ندارند و وجه آن را نیز در زمان تحویل پرداخت کنند. براساس این قرارداد، افراد می‌توانند کالایی که اکنون مالک آن نیستند را بفروشند و در آینده آن را به خریدار تحویل دهند و کسب سود کنند.

اختیار معامله یا آپشن (Option Contracts)

اختیار معامله یک قرارداد دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که براساس آن خریدار حق(نه اجبار) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد.بنابراین براساس این قرارداد،دوطرف توافق می کنند که در زمان آینده معامله ای انجام دهند. در واقع، قراردادهای آپشن به معامله‌گر اجازه می‌دهد یک دارایی را با قیمت از پیش تعیین‌شده پیش و یا در یک تاریخ خاص بخرد و یا بفروشد.

قرارداد اختیار معامله یا معاملات آپشن از قرن‌ها پیش شناخته شده‌ بوده است. در یونان باستان اولین بار معاملات آپشن گزارش شده است. حق اختیار برداشت از باغات زیتون در آن زمان مورد معامله قرار میگرفت. اولین کسی که استفاده از اپشن دربرداشت باغات زیتون از او نام برده شده‌ است تالس فیلسوف یونانی نام دارد.

قراردادهای آپشن در ایران با نام اختیار معامله (اختیار فروش و اختیار خرید) شناخته شده‌اند.

مدارک و شرایط مورد نیاز برای دریافت کد معاملاتی از بازار مشتقه

الف- فرآیند اجرایی صدور کد برای مشتریان ایرانی

۱- تماس مشتری با کارگزار دارای مجوز فعالیت در بازار مورد نظر و اخذ فرم ها و لیست مدارک

۲- تکمیل فرم های مربوطه (بصورت فایل و امضا نشده) و ارائه تصویر مدارک مورد نیاز توسط مشتری

۳- بررسی مدارک و مطابقت دادن فرم ها توسط کارگزار

۴- ارسال درخواست کد در سامانه مشتریان و بارگذاری فایل مدارک مشتری توسط کارگزار

۵- بررسی مدارک و محتوای سامانه توسط بورس

۶- تائید اولیه درخواست و تولید فرم درخواست کد تائید شده توسط بورس

۷- اخذ فرم درخواست کد تائید شده و ارسال آن به مشتری جهت مهر و امضاء تمامی صفحات

۸- بارگذاری فرم درخواست کد تائید شده با مهر و امضای اصل (رنگی) در سامانه و ارسال فیزیکی

۹- صدور کد معاملاتی بازار فیزیکی

* به مدارکی که بصورت بی کیفیت، نامرتب و ناقص اسکن شده باشند ترتیب اثر داده نمی­شود.

ب- فرآیند اجرایی صدور کد برای مشتریان خارجی

۱- مراجعه مشتری یا نماینده وی به کارگزار دارای مجوز فعالیت در بازار مورد نظر

۲- تکمیل فرم های مربوطه و ارائه اصل و تصویر مدارک مورد نیاز توسط مشتری

۳- بررسی مدارک و مطابقت دادن و ممهور نمودن به مهر برابر با اصل توسط کارگزار

۴- ارسال کلیه اطلاعات مشتری بر اساس ضوابط به بورس کالا بصورت فیزیکی و سیستمی

۵- بررسی تکمیل بودن مدارک و رویت اصل مجوز فعالیت ممهور به مهر تاییدیه سفارت ایران در کشور مشتری توسط بورس کالا

۶- اخذ شناسه فراگیر اشخاص خارجی برای مشتری بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط بورس کالا

۷- صدور کد معاملاتی بازار فیزیکی

* به مدارکی که بصورت بی کیفیت، نامرتب و ناقص اسکن شده باشند ترتیب اثر داده نمی­شود

ج- فرآیند اجرایی صدور کد برای مشتریان بازار مشتقه

۱- تماس مشتری با کارگزار دارای مجوز فعالیت در بازار مورد نظر و اخذ فرم ها و لیست مدارک

۲- تکمیل فرم های مربوطه (بصورت فایل و امضا نشده) و ارائه تصویر مدارک مورد نیاز توسط مشتری

۳- بررسی مدارک و مطابقت دادن فرم ها توسط کارگزار

۴- ارسال درخواست کد در سامانه مشتریان و بارگذاری فایل مدارک مشتری توسط کارگزار

۵- بررسی مدارک و محتوای سامانه توسط بورس

۶- تائید اولیه درخواست و تولید فرم درخواست کد تائید شده توسط بورس

۷- اخذ فرم درخواست کد تائید شده و ارسال آن به مشتری جهت مهر و امضاء تمامی صفحات

۸- بارگذاری فرم درخواست کد تائید شده با مهر و امضای اصل (رنگی) در سامانه و ارسال فیزیکی

۹- صدور کد معاملاتی بازار مشتقه

۱۰- ارسال اطلاعات به مدیریت توسعه بازار مشتقه جهت فعال­سازی حساب عملیاتی

۱۱- فعال سازی کد مشتری توسط مدیریت توسعه بازار مشتقه

* نکته: جهت صدور کد معاملاتی مشتقه، داشتن کد سهامداری الزامی است و این کد باید در محل مربوطه در فرم درخواست کد یادداشت شود

* به مدارکی که بصورت بی کیفیت، نامرتب و ناقص اسکن شده باشند ترتیب اثر داده نمی­شود.

شرایط و فرآیند اخذ کد معاملاتی بر خط قراردادهای آتی

شرایط الزامی دارندگان کد معاملاتی قراردادهای آتی جهت معامله از طریق سامانه معاملات برخط قراردادهای آتی:

۱- داشتن حداقل سن ۱۸ سال

۲- داشتن حداقل دیپلم

فرآیند اخذ مجوز دسترسی به سامانه معاملات برخط قراردادهای آتی

۱- مراجعه مشتری به کارگزار و تکمیل فرم” درخواست اخذ مجوز دسترسی به سامانه معاملات برخط ” و ارائه مدارک هویتی و رونوشت آخرین مدرک تحصیلی

۲- انجام مصاحبه شفاهی یا آزمون کتبی توسط مدیریت معاملات برخط کارگزاری جهت ارزیابی صلاحیت حرفه ای مشتری

۳- عقد قرارداد استفاده از خدمات عضو جهت انجام معاملات برخط کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا بین شرکت کارگزاری و مشتری

۴- صدور نام کاربری و رمز عبور جهت دسترسی به سامانه معاملات برخط قراردادهای آتی توسط کارگزار برای مشتری

نکات عمومی:

* بورس مجاز است جهت احراز هویت مشتریان به به مراجع قانونی مراجعه و تاییدیه دریافت نمایند. بدیهی است صدور کد منوط به تایید اصالت مدارک می باشد و با خاطیان برخورد قانونی می شود.

* مشتری موظف است در هر زمان بنا به درخواست بورس نسبت به ارائه مدارک و مستندات مجددا اقدام نماید. در صورت عدم ارائه ، کد مشتری غیر فعال می گردد.

* مشتری موظف است هرگونه تغییر در مدارک و مستندات را به بورس اعلام نماید و توجه به تاریخ انقضای مدارک و بروزرسانی آن نزد بورس در تعهد مشتری می باشد.

* در صورتی که مشتری وکالت انجام معاملات خود را بطور رسمی به وکیل منتقل نموده باشد، بعد از صدور کد در سامانه مشتریان، کارگزار پس از اخذ مدارک و فرم های کامل از وکیل، اقدام به تعریف وکیل در این سامانه می­نماید

نحوه صدور کدهای معاملاتی در بورس کالای ایران

کدهای معاملاتی شامل:

کد معاملاتی عام‏: کد معاملاتی است که جهت خرید و فروش کالا یا گروه کالایی خاص ایجاد نشده و دارنده آن مجاز است به شرط عدم وجود محدودیتی اعلامی جهت خرید کالا یا گروه کالایی خاص در بورس اقدام به خرید کلیه کالاهای پذیرفته شده در بورس نماید.

کد معاملاتی خاص گروه کالا: کد معاملاتی است که جهت خرید و فروش یک گروه کالای خاص ایجاد شده و دارنده آن مجاز است به شرط عدم وجود محدودیت اعلامی جهت خرید یک کالای خاص از کلیه کالاهای پذیرفته شده آن گروه کالایی نیز خرید نماید.

کد معاملاتی خاص کالا: کد معاملاتی است که جهت خرید یکی یا چند کالای خاص ایجاد شده و دارنده آن مجاز است کالا یا کالاهای خاص را خرید نماید.

کلیه معامله‏گران کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا بایستی کد معاملاتی عام دریافت نمایند. اشخاص حقیقی می‏توانند جهت خرید کالاهای کشاورزی، سیمان، طلا و کالاهای صادراتی، قبض انبار قراردادهای مشتقه با رعایت مفاد این دستورالعمل کد معاملاتی دریافت دارند.

نحوه صدور انواع کدهای معاملاتی

کد معاملاتی عام توسط مسوول پذیرش و کد معاملاتی خاص گروه کالا توسط کمیته صادر می‏شود.

صدور کد معاملاتی عام

مسوول پذیرش موظف است حداکثر ظرف سه روز کاری پس از ارایه مدارک کامل مشتری توسط کارگزاری، نسبت به صدور کد معاملاتی عام برای مشتری اقدام نماید یا اینکه عدم کفایت مدارک ارایه شده را به کارگزار اعلام کند.

صدور کد معاملاتی خاص کالا و خاص گروه کالا

الف: جهت صدور کد معاملاتی خاص کالا و خاص گروه کالا، متقاضی بایستی مدارک و مستندات خود را به کمیته پذیرش مشتریان ارایه نماید.

ب: مشتریانی که واجد شرایط خرید بیش از یک کالا می باشند اعم از اینکه در یک گروه کالایی یا در گروه های کالایی متفاوت قرار داشته باشند، بایستی فرآیند اخذ کد معاملاتی را بطور جداگانه طی نمایند . بدیهی است به هر مشتری صرفا یک کد معاملاتی اختصاص می یابد.

ج: دبیر کمیته موظف است حداکثر ظرف مدت ده روز کاری پس از ارائه مدارک مشتری توسط کارگزاری ، گزرش کارشناسی خود حاوی اظهار نظر در خصوص احراز یا عدم احراز شرایط اعطای کد معاملاتی خاص کالا و یا خاص گروه کالا را به انضمام مستندات مربوط به کمیته ارسال نماید.

د: کمیته موظف است حداکثر ظرف ۵ روز کاری پس از دریافت گزارش و مستندات مربوط نظر کتبی خود را با ذکر دلایل مبنی بر اعطای کد معاملاتی خاص کالا و یا گروه کالا را به متقاضی اعلام کند و در صورت رد درخواست، متقاضی می‏تواند مراتب اعتراض خود را حداکثر ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ تصمیم کمیته به وی به بورس اعلام کند.

شرایط اختصاصی برای دریافت کد معاملاتی خاص کالا یا خاص گروه کالا برای کلیه گروه های کالایی به شرح ذیل است:

الف: رعایت مقررات خارج از بورس از جمله اخذ مجوزهای لازم از مراجع ذی ربط در صورت وجود

بازارهای مالی چیست ؟ + (بازار های سرمایه جهانی ) 8 بازار مالی مهم

بازارهای مالی اصطلاحی گسترده برای توصیف مکان بازار مشتقات چیست؟ هایی هستند که خریداران و فروشندگان برای معامله دارایی هایی مانند سهام، اوراق بهادار، اوراق قرضه، کالاها، ارزهای دیجیتال و مشتقات، یکدیگر را ملاقات می کنند. بازارهای مالی سنگ بنای اقتصاد سرمایه داری هستند؛ زیرا به سهولت در تشکیل سرمایه و نقدینگی برای کارآفرینان و مشاغل کمک می کنند. با گذشت سال ها، بازارها بزرگتر و سریعتر رشد کردند. اکنون افراد بیشتر از هر زمان دیگری، به این بازارها دسترسی دارند.

Finance market

بازارهای مالی با تکیه بر صنعت الکترونیک، به خریداران و فروشندگان کمک می کنند تا دارایی های مالی خود را معامله کرده تا نقدینگی ایجاد شود. بدون زیرساخت های بازار، فروشندگان مجبور می شوند با استفاده از روش های کم بازده مانند: تبلیغات طبقه بندی شده، به دنبال خریداران فردی باشند.

علاوه بر این، مکانِ متمرکزِ شفافیت قیمت و در دسترس بودن را فراهم می کند و بهتر اوراق بهادار را تحت فشار بازار عرضه و تقاضا قرار می دهد. این امر به بازار مشتقات چیست؟ نوبه خود خریداران و فروشندگان را نسبت به آنچه در غیر این صورت ممکن است در یک معامله خصوصی دریافت کنند، مطمئن می کند. از آنجا که در معرض نیروهای عرضه و تقاضا هستند، بازارهای مالی گاهی اوقات به دلیل نرخ بیکاری، تولید ناخالص داخلی و قیمت مسکن، نوسانات گسترده ای را تجربه می کنند.

مهمترین مزایای باراز مالی چیست ؟

• بازارهای مالی به کسب و کارها امکان رشد می دهند و نقدینگی ایجاد می کنند و کارآفرینان برای سرمایه گذاری خود می توانند به درآمد برسند.
• آنها با در دسترس قرار دادن اطلاعات در برای عموم سرمایه گذاران و بازرگانان، خطرات را کاهش می دهند.
• این بازارها با ایجاد اعتماد به سرمایه گذاران اقتصاد را آرام می کنند.
• اعتماد به نفس سرمایه گذاران اقتصاد را تثبیت می کند.

بیشتر مردم وقتی صحبت از بازارهای مالی می شود، به بازار بورس فکر می کنند. آنها نمی دانند که انواع مختلفی بازار وجود دارد که اهداف متنوعی را تحقق می بخشند. هر بازار برای ایجاد اطمینان در سرمایه گذاران به یکدیگر متکی هستند. ارتباط متقابل این بازارها به این معنی است که وقتی یکی از آنها رنج می برد، سایر بازارها نیز بر این اساس واکنش نشان می دهند. بیایید با هم برخی از انواع بازارهای مالی جهانی را بررسی کنیم.

بازار فارکس چیست ؟

بازار ارز (که به آن بازار فارکس یا معاملات ارزی یا fx نیز گفته می شود) بازاری است که در آن شرکت کنندگان می توانند ارزهای خود را خریداری، فروش، مبادله و گمانه زنی کنند. این نقدینگی ترین بازار در جهان است، زیرا پول نقد بیشترین نقدینگی دارایی ها را در اختیار دارد.

فارکس بزرگترین بازار مالی با معاملات روزانه بالای 6.6 تریلیون دلار می باشد که 88٪ آن را دلار آمریکا تشکیل می دهد. تقریباً یک چهارم معاملات توسط بانک ها برای مشتریان شان انجام می شود تا نوسانات تجارت در خارج از کشور کاهش یابد.

صندوق های تامینی مسئول 11٪ دیگر هستند و برخی از آنها سوداگرانه است. هیچ مکان مرکزی برای فارکس وجود ندارد، در عوض پول از طریق شبکه ای از فروشندگان و کارگزاران بین المللی داد و ستد می شود. مشاغل در هنگام خرید محصولات از کشورهای دیگر از بازار فارکس استفاده می کنند. بر خلاف سهام، ارزیابی ارز نسبت به ارزهای دیگر صورت می گیرد و این بازار بر نرخ ارز و ارزش دلار و سایر ارزها تأثیر می گذارد. نرخ ارز براساس تقاضا و عرضه ارز یک کشور و همچنین ثبات اقتصادی و مالی آن کشور کار می کند. عوامل زیادی در تغییر نرخ ارز نقش دارند مانند: سیاست پولی، ثبات سیاسی، نرخ بهره و واردات و صادرات.

بازار سرمایه چیست ؟

بازار سرمایه یکی دیگر از انواع بازارهای مالی جهانی است که به صورت سازمان یافته در آن افراد و نهادهای تجاری هم اوراق قرضه و هم اوراق بهادار خود را می خرند و می فروشند. این نوع بازار طراحی شده تا روشی کارآمد برای انجام معاملات خرید و فروش باشد.

بازار سرمایه منبع اصلی وجوه نقد بوده و توسط یک نهاد نظارتی، اجازه خرید و فروش اوراق بهادار را دارد، زیرا می تواند به راحتی تعهدات بدهی و حقوق صاحبان سهام خود را به سرمایه گذاران بفروشد.

دولت ها همچنین از این نوع بازار (معمولاً از طریق انتشار اوراق قرضه بلند مدت) برای جمع آوری سرمایه استفاده می کنند. چون دولت ها سهام منتشر نمی کنند در نتیجه از سوی آنها اوراق بهادار نیز انتشار نمی یابد؛ از این رو بازار سرمایه برای انتشار و معاملات اوراق بهادار بلند مدت در نظر گرفته شده است.

هنگامی که یک شرکت سهامی عام اوراق بهادار خود را در بازارهای سرمایه می فروشد، این فعالیت اصلی بازار شناخته می شود. تجارت بعدی اوراق بهادار شرکت بین سرمایه گذاران به عنوان فعالیت بازار ثانویه معرفی می گردد.

اوراق بهادار کوتاه مدت در جای دیگری مانند بازار پول معامله می شود. بورس اوراق بهادار نیویورک، بورس اوراق بهادار آمریکا، بورس اوراق بهادار لندن و NASDAQ نمونه هایی از بازارهای کاملاً سازمان یافته سرمایه هستند. اوراق بهادار همچنین می تواند از طریق بورس معامله شود، نه از طریق یک بورس سازمان یافته. بازارهای سرمایه بسیار به هم پیوسته اند، بنابراین آشفتگی در بازار سرمایه در آن سوی کره زمین احتمالاً بر تجارت در بازارهای واقع در کشورهای دیگر تأثیر خواهد گذاشت.

بازارهای مالی جهانی

بازار سهام چیست ؟

بازار سهام جایی است که سهام شرکت های بزرگ صادر و معامله می شوند. این نوع از بازارها یکی از مولفه های اصلی در اقتصاد بازار آزاد هستند. بازارهای سهام دارای دو عملکرد اصلی می باشند:

بورس سهام امکان دسترسی به سرمایه را معمولاً به صورت پول نقد فراهم می کند. اگر شرکتی نیاز به تأمین مالی یک پروژه بزرگ داشته باشد، می تواند به جای وام گرفتن پول از بانک، سهام خود را در بازار سهام بفروشد تا سرمایه لازم را جمع کند.

• از دید سهامداران

بورس سهام راهی برای مشارکت در رشد یک شرکت و همچنین تبدیل سریع سهام به پول نقد را فراهم می کند.

بازار سرمایه

این از دو طریق اصلی اتفاق می افتد:

بازار اولیه

در یک شرکت خصوصی، دارندگان سهام معمولاً از بنیانگذاران و سرمایه گذاران اولیه تشکیل شده اند که می توانند سهام خود را در بورس اوراق بهادار بفروشند و پاداش ریسکی را که در ایجاد و رشد سرمایه گذاری خود متحمل شده اند، بگیرند.

بازار ثانویه

برای سرمایه گذارانی که سهام آنها در شرکت های تجاری عمومی است، بورس به آنها اجازه می دهد بدون رشد خطر شرکت خودشان در رشد آن سهیم باشند.

بازارهای سهام به عنوان درگاهی برای تأمین بودجه مشاغل خصوصی نقش مهمی دارد. این بازارها به شرکت ها امکان دسترسی به مجموعه سرمایه خصوصی را می دهند که می تواند برای تأمین بودجه، رشد و توسعه تجارت یا خرید دارایی های جدید مورد استفاده قرار گیرد.

به زبان دیگر بازار ثانویه :

بازار ثانویه مکانی است که در آن ابزارهای مالی که قبلا منتشر شده‌اند، مانند اوراق قرضه و سهام، مورد خرید و فروش قرار می‌گیرند. مثلا اگر فردی سهام یک شرکت را در مرحله پذیره ‌نویسی خریداری کرده است و اکنون قصد فروش آن سهم به سایر سرمایه‌ گذاران بازار را دارد باید برای فروش سهم خود به بازار ثانویه مراجعه کند. در واقع این بازار، محلی است که سرمایه گذاران، اوراق بهادار را به جای شرکت صادر کننده از دیگر سرمایه گذاران خریداری می‌کنند. حجم معاملات در بازار ثانویه، نسبت به بازارهای اولیه بسیار بیشتر است. منبع

بدون دسترسی به بودجه خصوصی، مشاغل در پروژه هایی که به تأمین مالی نیاز دارند، با محدودیت بیشتری روبه رو می شوند و نمی توانند سرمایه واقعی سهام شرکت خود را سرمایه گذاری کنند. به همین ترتیب، بازارهای سهام این امکان را برای صاحبان مشاغل فراهم می آورند كه در نهایت با فروش سهام خود به بازار آزاد، موقعیت شان را برای سود به دست آورند.

از نظر افراد و معامله گران، بازارهای سهام نیز از این نظر نقش مهمی دارند که به بازرگانان اجازه می دهد بازده سرمایه خود را بدست آورند، به گونه ای که ارزش سرمایه گذاری در بازارهای مالی را دارد. این عملکرد دوگانه، این امر را برای معامله گران و شرکت ها به عنوان وسیله ای برای تسهیل گردش سرمایه ضروری می کند.

بازارهای مالی جهانی

بازار اوراق قرضه

بازار اوراق قرضه که اغلب اوقات بازار بدهی یا بازار اعتبار نیز نامیده می شود، یکی دیگر از انواع بازارهای مالی جهانی است که در آن سرمایه گذاران می توانند در اوراق بدهی منتشر شده توسط دولت و شرکت های بزرگ تجارت کنند.

دولت ها معمولاً به منظور جمع آوری سرمایه برای پرداخت بدهی ها یا تأمین اعتبارات زیرساختی، اوراق قرضه انتشار می دهند. شرکت های بازار مشتقات چیست؟ بازرگانی عمومی نیز در صورت نیاز به تأمین مالی پروژه های توسعه مشاغل یا حفظ فعالیت های در حال انجام، اوراق قرضه منتشر می کنند. بازار اوراق قرضه به دو طریق اصلی اتفاق می افتد:

بازار اولیه: معاملات مستقیماً بین ناشر اوراق قرضه و خریداران اوراق انجام می شود. در اصل، بازار اولیه ایجاد اوراق بهادار بدهی کاملاً جدید است که قبلاً به مردم ارائه نشده بود.

بازار ثانویه: اوراق بهاداری که قبلاً در بازار اصلی فروخته شده اند، در تاریخ های بعدی خریداری و فروخته می شوند. سرمایه گذاران می توانند این اوراق را از کارگزاری خریداری کنند که به عنوان واسطه بین طرف های خرید و فروش عمل می کند.

این مسائل بازار ثانویه ممکن است در قالب صندوق های بازنشستگی، صندوق های سرمایه گذاری مشترک و سیاست های بیمه عمر بسته بندی شود. با این حال، برخلاف سهام، بیشتر اوراق در بازار ثانویه از طریق صرافی معامله نمی شوند.

در عوض، اوراق قرضه از طریق بورس (OTC) معامله می گردد. دلایل مختلفی وجود دارد که اکثر اوراق قرضه به صورت فرابورس معامله می شوند، اما مهمترین آنها تنوع آنها است.

بورس سهام نیویورک (NYSE)

دو بازار سهام اصلی در ایالات متحده، NYSE و NASDAQ هستند. NYSE بزرگترین صرافی مبتنی بر سهام در جهان است که قبلاً به عنوان یک سازمان خصوصی اداره می شد، در 8 مارس 2006 پس از کسب مبادله تجارت الکترونیکی Archipelago به یک نهاد عمومی تبدیل گردید.

در سال 2007 ادغام با یورونکست، بزرگترین بورس اوراق بهادار اروپا، منجر به ایجاد NYSE Euronext شد، که بعداً توسط Intercontinental Exchange مادر اصلی بورس اوراق بهادار نیویورک خریداری شد.

بورس سهام خارجی شامل بورس اوراق بهادار لندن، بورس هنگ کنگ، یورونکست و دویچه بورس است. NYSEو NASDAQ عمده تجارت بورس در آمریکای شمالی و سراسر جهان را تشکیل می دهند. این دو صرافی از نظر نحوه عملکرد و انواع سهام خود با یکدیگر متفاوت هستند. دانستن این تفاوت ها به شما کمک می کند عملکرد بورس سهام و مکانیک خرید و فروش سهام را بهتر درک کنید.

بازارهای مالی جهانی

بازارهای پول

بازارهای پولی امن بوده و برای سرمایه گذاری کوچک مناسب هستند. در سطح عمده، معاملات گسترده بین موسسات و بازرگانان صورت می گیرد و در سطح خرد، این شامل صندوق های سرمایه گذاری متقابل بازار پول است.

وجوه بازار پول کوتاه مدت می باشد، بنابراین وجوه برای مدت زمان محدودی سرمایه گذاری می شوند. صندوق های خزانه داری به ترتیب یک سال یا کمتر و 270 روز دوام می آورند. بسیاری از صندوق های بازار پول گزینه فروش صندوق را معمولاً برای سود کمتری ارائه می دهند، نسبت به این که پول تا پایان دوره در حساب باقی مانده باشد.

در سطح خرده فروشی، افتتاح حساب بازار پول به سادگی افتتاح حساب پس انداز با چند تفاوت ساده است. حساب معمولاً برای افتتاح و نگهداری از آن به حداقل مانده نیاز دارد و شما باید پول را برای مدت زمان مشخصی در آن بگذارید.

در حالی که وجوه بازار پول بازده زیادی ندارند، آنها نرخ بهره بالاتری نسبت به اکثر حساب های پس انداز داشته و برای سرمایه گذاران کوتاه مدت راحت تر است. بیشتر معاملات بازارهای پول، معاملات عمده فروشی بوده که بین موسسات مالی و شرکت ها انجام می شود.

موسساتی که در بازار پول شرکت می کنند شامل بانک هایی هستند که به یکدیگر و به شرکت های بزرگ در بازارهای پول یورو و سپرده های مدت دار وام می دهند.

بازارهای مالی جهانی

بازار وام بین بانکی

منظور از بازار وام بین بانکی، زیر مجموعه معاملات بانک به بانک است که در بازار پول انجام می شود. بانک ها در چندین بخش از بازار پول، بازیگران اصلی هستند. بانک ها برای تأمین نیازهای ذخیره و مدیریت نیازهای روزانه به نقدینگی، وام های کوتاه مدت بدون وثیقه را در بازار وجوه فدرال خریداری و می فروشند.

وجوه فدرال وام های یک شبه بین بانک ها و نهادهای دیگر برای حفظ ذخایر بانکی خود در فدرال رزرو است. بانک ها برای تأمین نیازهای ذخیره خود و پاکسازی معاملات مالی، ذخایر خود را در بانک های رزرو فدرال نگهداری می کنند.

بازار مشتقات

بازار مشتقات یکی دیگر از انواع بازارهای مالی جهانی است که اوراق بهاداری را معامله می کند که ارزش آن را از دارایی اصلی می گیرند. ارزش قرارداد مشتقه با قیمت بازار کالای اساسی تعیین می شود.

این بازار مالی مشتمل بر قراردادهای آتی، معاملات آتی، اختیارات، مبادله و قرارداد است. سرمایه گذار پیشرفته و صندوق های تامینی از آنها برای بیشتر کردن سودهای بالقوه خود استفاده می کنند. در سال 2007 صندوق های تامینی به دلیل قرار دادن بازده بالاتر برای سرمایه گذاران سطح بالا، محبوبیت خود را افزایش دادند.

تفاوت بورس و فرابورس

بازارهای مالی تشکیلات پیچیده ‌ای هستند که ساختار اقتصادی و سازمانی خاص خود را دارند و نقش مهمی در قیمت گذاری بازار ایفا می‌کنند.

به طور گسترده، به هر بازاری که در آن معاملات اوراق بهادار صورت می‌گیرد، از جمله بازار سهام، بازار اوراق ‌قرضه، بازار فارکس و بازار مشتقات، بازارهای مالی گفته می‌شود. بازارهای مالی برای عملکرد صحیح اقتصاد سرمایه داری بسیار حیاتی هستند. امروزه بسیاری از بازارهای مالی در سراسر جهان (مانند بازارهای سهام) معاملات خود را از طریق بورس انجام می‌دهند.

به بیان ساده، بورس محلی است که در آن بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان یا خریداران و فروشندگان، معامله ای صورت می‌گیرد. برای روشن شدن این موضوع ابتدا به تفکیک به هر ۲ بازار می پردازیم و سپس تفاوت بورس و فرا بورس را خواهیم گفت.

بازار بورس

در بازار بورس، دارایی‌های مختلفی اعم از دارایـی مالی و دارایی واقعی مورد معامله قرار می‌گیرند. به بورسی که در آن دارایی‌های مالی یا اصطلاحاً دارایی‌های کاغذی (اسنادی مانند سهام و اوراق مشارکت( خرید و فروش می‌شود،بورس اوراق بهادار و به بورسی که در آن دارایی‌های واقعی یا کالاهای فیزیکی مورد معامله قرار می‌گیرند،بورس کالا گفته می‌شود.

نوع دیگری از بورس هم به نام بورس ارز وجود دارد که در آنجا،پول رایـج کشورها خرید و فروش می‌شوند (اما هنوز در کشور ما این بورس راه‌اندازی نشده است). بورس اوراق بهادار، یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌ها، اوراق قرضه دولتی و یا مؤسسات معتبر خصوصی تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام می‌شود.

خرید و فروش اوراق بهادار در ایران نیز به‌طور رسمی و دائمی در محلی معین به نام بورس اوراق بهادار تهران انجام می‌شود. تعیین قیمت هر سهم در این بازار بر مبنای عرضه و تقاضای آن است، یک سرمایه‌گذار می‌تواند با هر مقدار سرمایه‌ای وارد بورس شود و در سهم شرکت‌های موجود سرمایه‌گذاری کند.

بازار فرابورس

بازار فرابورس ایران نیز در آبان سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد که این بازار دارای ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس است، اما شرایط پذیرش و معامله در آن ساده‌تر است تا اهرمی کمک‌کننده به تامین مالی اقتصاد کشور باشد.

از مهم‌ترین وظایف این بازار، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته و یا تمایل به ورود سریع‌تر به بازار را دارند.

علاوه بر این‌که انواع متنوعی از اوراق بهادار در بازار فرابورس قابل معامله هستند، ورود به آن نیز نیازمند شرایط و الزامات کمتری است.

سازوکارهایی ساده‌تر و تنوع در شرایط پذیرش شرکت‌ها در فرابورس ایران، امکانی را فراهم کرده تا بنگاه‌های اقتصادی بتوانند با کسب حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممکن، به این بازار مالی وارد شده و از تمامی مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار مبادلات اوراق بهادار بهره‌مند شوند.

فرابورس دارای پنج بازار است با نام‌های بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه.

بــازار سهام فرابورس ایران شامل بازارهای اول، دوم و پایه است. سهام شرکت‌هایی که شرایط لازم را داشته باشند در بازار اول و دو مبادله می‌شوند و شرکت‌هایی که این شرایط را نداشته باشند می‌توانند در بازار پایه معامله شوند.

در بازار اول، شرکت‌های سهامی عام که طبق دستورالعمل پذیرش موفق بــه احراز شرایط لازم شده باشند، مجاز بــه انجام معاملات سهام خود خواهند بـود.

در بازار دوم، همانند بازار اول معاملات سهام شرکت‌های سهامی عام انجام می‌شود؛ اما شرایط پذیرش در این بازار، منعطف‌تر از بازار اول است. بازار پایه فرابورس نیز، به‌منظور ایجاد قابلیت نقل و انتقال سهام شرکت‌های سهامی عام که در بورس یا سایر بازارهای فرابورس پذیرش نشده‌اند، ایجاد شده است.

در این بازار اکثر شرکت‌های سهامی می‌توانند حضور داشته باشند.

در هر دو بازار بورس و فرابورس، انجام معامله از طریق کارگزاری هایی انجام می‌شود که دارای مجوز قانونی از سازمان بورس اوراق بهادار هستند. این کارگزارها درواقع واسط میان خریدار و فروشنده هستند.

اما تفاوت بورس و فرابورس در چیست؟

• تقسیم بندی بازار:

بازار بورس به‌طور کلی به دو بازار اول و دوم تقسیم می‌شود. عملکرد این دو بازار به هم مرتبط است. به این صورت که اگر شرکتی در بازار اول عملکرد قابل قبولی نداشته باشد به بازار دوم منتقل خواهد شد و در مقابل اگر شرکتی در بازار دوم به خوبی عمل کند به بازار اول منتقل خواهد شد.

ضمن اینکه اگر شرکتی در بازار دوم چندان رضایت بخش عمل نکند از بازار اخراج می‌شود. بازار فرابورس ایران نیز همان‌طور که در ابتدا توضیح داده شد، دارای ۵ بازار، اول، دوم، سوم، ابزار‌های نوین مالی و پایه است.

بنابراین اولین تفاوت بورس و فرابورس در تقسیم بندی و تعداد این دو بازار است.

• فرآیند پذیرش در بازار بورس و فرابورس:

شرایط پذیرش سهام در بازار بورس کمی دشوار است، بازار فرابورس با شرایط ساده‌تر تشکیل شده تا شرکت‌های کوچک هم بتوانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند. در جدول زیر می‌توانید تفاوت بورس و فرابورس را در خصوص شرایط پذیرش به خوبی مشاهده کنید:

• بورس اوراق بهادار مزایایی از قبیل شفافیت قیمت‌ها و کاهش ریسک را به همراه دارد اما در بازار فرابورس به این علت که شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می‌گردد، این مزایا به صورت کامل وجود ندارد.
• دیگر تفاوت بورس و فرابورس، ساعات معامله‌ی این دو بازار است. بازار بورس از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۱۲٫۳۰ (به غیر از تعطیلات رسمی) فعالیت می‌کند، اما ساعات کار فرابورس از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار است.

مزایای پذیرش شرکت‌ها در فرابورس:

پذیرش و درج شرکت‌های سهامی عام در فرابورس ایران نسبت به بورس شرایط کمتری نیاز دارد و این باعث شده تا دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها به کمتر از یک ماه کاهش پیدا کند.

شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس این امکان را دارند تا از طریق فروش سهام خــود از مزایای تامین مالی ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه بهره ببرند. علاوه بر این امکان تامین مالی از محل جذب سرمایه گذاران جدید و افزایش سرمایه را نیز دارا هستند.

شرکت‌های پذیرفته شده در بازار فرابورس ایران از مزایای مالیاتی قابل توجهی برخوردار هستند. به این صورت که شرکت‌هایی که اقدام به عرضه سهام در فرابورس می‌کنند (به غیر از شرکت‌های حاضر در بازار پایه) امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارا هستند.

سهامداران شرکت‌های پذیرش شده در بازار فرابورس می‌توانند از طریق وثیقه گذاری سهام شرکت خود، برای اخذ تسهیلات اقدام کنند. چراکه شبکه بانکی، سهام شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس ایران را به‌عنوان دارایی قابل قبول جهت وثیقه گذاری برای دریافت تسهیلات بانکی بــه رسمیت می‌شناسد.

• امکان انتشار اوراق بهادار در بازار ابزارهای نوین مالی:

شرکت‌های پذیرش شده در فرابورس می‌توانند با ارائه مدارک لازم به سازمان بورس و اوراق بهادار منابع مالی طرح‌های موردنظر را (حداکثر تا ۶۰ درصد سرمایه گذاری در طرح پروژه موضوع اوراق مشارکت) از طریق انتشار اوراق تامین کنند.

اگر شرکتی تصمیم بگیرد به هر دلیلی از فرابورس خارج شود، در دستورالعمل پذیرش برای این موضوع راه‌حلی در نظر گرفته شده است که با گذراندن فرآیند مشخصی امکان خروج از این بازار و حتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص به‌سادگی امکان پذیر خواهد بود. ضمن اینکه شرکت‌های حاضر در فرابورس ایران می‌توانند بسیار راحت‌تر به بازارهای دیگر انتقال پیدا کنند.