ارز فیات چیست؟

فیدل کاسترو: هر کشوری باید کاملا آزاد باشد تا نوعی از سیستم اقتصادی، سیاسی و اجتماعی که مناسب می‌داند را برگزیند.

ارز فیات چیست؟ بررسی تفاوت‌ ارز فیات و ارزدیجیتال

یکی از موضوعات پایه ای و مهمی که هر تریدر و یا سرمایه گذار ارزهای دیجیتال لازم است از آن مطلع باشد، تفاوت ارز فیات و ارز دیجیتال است. در این مقاله تصمیم گرفتیم این موضوع را به صورت کامل شرح دهیم و به شما بگوییم که به چه ارزهایی، فیات و به چه ارزهایی، رمزارز (کریپتو یا ارز دیجیتال) گفته می‌شود و تفاوت ارز فیات و کریپتو.در چه زمینه‌هایی است. پس این مقاله را تا انتها مطالعه کنید و اطلاعات خودتان را در این خصوص بیش از پیش تکمیل کنید.

ارز فیات چیست؟

کلمه "فیات" از زبان لاتین آمده و ترجمه تحت اللفظی آن "باید اجرا شود" یا "اجازه دهید اجرا شود" است. اما معنی ارز فیات به صورت عملی و در اقتصاد چیست؟

نخستین بار در نیمهٔ قرن دهم میلادی زمان دودمان سونگ در چین جنوبی اسکناس چاپ شد و به جای فلزات گرانبها مورد استفاده قرار گرفت. امروزه هر کشور و قدرت منسجمی اسکناس یا پول کاغذی خود را چاپ کرده و به رسمیت شناخته است.

در عصر مدرن و رواج بانک ها، پول فیات به صورت اسکناس از طرف دولت در بانک ملی مرکزی هر کشور صادر می‌شود و هیچ کالای فیزیکی مانند طلا یا نقره پشتوانه آن نیست. در واقع ارز فیات، ارز دولتی بدون پشتوانه است. پشتوانه ارزهای فیات، دولتی است که اقدام به چاپ آن کرده است.

ارز فیات برخلاف فلزات گرانبها که در تمام نقاط جهان ارزشمند هستند،. ارزش ذاتی ندارد بلکه ارزش آن قراردادی است. قیمت پول فیات از رابطه بین عرضه و تقاضا و ثبات دولت صادر کننده حاصل می‌شود و به ارزش کالایی که پشتوانه آن است، بستگی ندارد. ارز فیات هر کشور نماد اقتصاد آن کشور است و با قدرت گرفتن یا ضعیف شدن پول فیات، زندگی مردم آن کشور تحت تأثیر قرار می گیرد.

از جمله ارزهای فیات مهم می‌توان به دلار (USD)، یورو(EUR)، پوند استرلینگ (GBP) اشاره کرد. اسکناس های مدرن مانند دلار آمریکا ارزهای فیات هستند.

ویژگی و قیمت ارز فیات

پول فیات فقط به این دلیل ارزش دارد که دولت این ارزش را خلق می‌کند. بانک مرکزی یک کشور قادر است با کنترل حجم چاپ پول فیات، اقتصاد کشور را تحت کنترل خود گیرد.

قیمت ارز فیات به مسائلی مانند تولید ملی، ساز و کارهای اقتصادی یک کشور مانند نرخ بهره بانک، بیکاری، وجهه سیاسی و سهم آن کشور در اقتصاد جهانی وابسته است.

ارز دیجیتال چیست؟

ارز دیجیتال، برخلاف ارز فیات، ارزی فیزیکی یا اسکناس نیست بلکه یک ارز مجازی است که در بستر بلاکچین راه اندازی و امنیت آن بواسطه کدهای رمزنگاری شده حفظ می شود. از طریق ساز و کارهای رمزنگاری، امکان جعل یا دوباره خرج کردن یک واحد معینی از ارز دیجیتال تقریباً غیر ممکن است. اولین ارز دیجیتال معتبر بیت کوین است که توسط خالقی ناشناس بر بستر بلاکچین ایجاد شده و اولین ارز دیجیتال از لحاظ قیمت و ارزش بازار است.

همانطور که پیشتر ذکر شد، ارزهای دیجیتال، بر بستر بلاکچین راه اندازی می شوند. فناوری بلاکچین یک روش منحصر بفرد جهت حصول اطمینان از یکپارچگی معاملات است و امکان ارتباط معامله گران سراسر جهان را با سرعت زیاد، کارمزد پایین و سطح امنیت مطلوب فراهم می کند. بلاک چین‌ها شبکه‌هایی غیرمتمرکز هستند و برخلاف بانک ها یا مراکزداده (دیتا سنتر)، تحت نظر هیچ مؤسسه و نهاد سیاسی خاصی قرار ندارند و بنابراین درجه ای از شفافیت را برای معامله گران سراسر جهام فراهم می کنند . به همین علت ارز دیجیتال به طور نظرِی در برابر مداخلات یا دستکاری‌های دولتی مصون است.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که بلاک چین و فناوری‌های مرتبط با آن در دراز مدت موجب اختلال در امور مالی و حقوقی خواهد شد.

تفاوت پول فیات و رمز ارز

ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال تفاوت‌های عمده‌ای با یکدیگر دارند. در ادامه با 5 تفاوت ارز فیات و کریپتو آشنا می‌شوید:

تمرکز زدایی

ارز دیجیتال توسط هیچ نهاد دولتی و مرکزی مدیریت نمی‌شود

بنیادی‌ترین ویژگی بیت کوین و سایر رمز ارزها این است که توسط هیچ دولت مرکزی یا نهاد مالی صادر و کنترل نمی‌شوند.

به تعبیر دیگر هیچ نهاد دولتی مالک ارز دیجیتال نیست.

تراکنش‌های رمزارزها از طریق شبکه‌ای جهانی متشکل از تعداد زیادی از کامپیوترها که نود (Node) نامیده می‌شوند، اعتبار سنجی و تأیید می‌شوند.

قابلیت معامله بدون واسطه

ارزش قیمتی ارزهای دیجیتال تحت تاثیر تصمیمات نهادهای دولتی قرار نمی‌گیرد بلکه تابع نیروهای خام بازار در شکل عرضه و تقاضا می‌باشد.

به عبارتی دیگر، تراکنش با رمزارزها نیاز به واسطه را از بین برده و تراکنش‌ها و معاملات مستقیم بین دو طرف را بسیار آسان می‌کند و این تراکنش ها به سرعت توسط نودها تأیید می شوند.

ماهیت مجازی و غیرقابل دستکاری

برخلاف پول فیات، رمزارزها هیچ گونه وجود فیزیکی نداشته و یک فرم کاملا مجازی از ارز می‌باشند.

بنابراین کنترل این نوع پول در حوزه‌ی اختیارات دولت‌ها نبوده و کاملا توسط صاحبان واقعی آنها اداره می‌شود.

امنیت بالا

ارزهای فیات غیرقابل دستبرد هستند.

رمر ارزهای مختلف از جمله بیت کوین بر اساس یک تکنولوژی به نام بلاک چین به وجود آمده‌اند.

هر بار که شما یک تراکنش با رمزارز انجام می‌دهید، یک رکورد درون بلاک چین ثبت می‌شود.

این اطلاعات ذخیهر شده به دلیل ویژگی‌های بلاک چین غیر قابل تغییر هستند.

اما ارزهای فیات متناسب با شرایط می‌تواند مورد دستبرد و تغییر قرار بگیرد.

سطوح بالای حریم خصوصی

برخلاف پول فیات که استفاده از آن مستلزم ثبت نام و دریافت تأییدیه از طریق احرازهویت دولتی می‎‌باشد، رمزارزها نیازی به این نوع ثبت نام ها و تأییدات دولتی ندارند.

معاملات در ارزهای دیجیتال بر خلاف ارزهای فیات با دو کلید امکان پذیر است. یکی کلید خصوصی و دیگری کلید عمومی.

شفافیت

تراکنش‌ها در ارز دیجیتال شفاف و قابل پیگیری هستند.

تراکنش‌هایی که از طریق بلاک چین انجام می‌شوند، کاملا شفاف و واضح بوده و توسط هر شخصی در هر مکان و زمانی قابل مشاهده می‌باشند.

این یعنی شما می‌توانید رد هر ارز دیجیتال از جمله بیت کوین را تا منبع اصلی و اولیه‌اش حتی از نودی که استخراج شده است بگیرید.

این کار از طریق سرچ کردن یک آدرس معاملاتی آنلاین از طریق «Blockchain Explorers» یا از طریق مالکیت یک نود امکان پذیر است.

برخلاف رمزارزها، پیگیری ارز فیات به هیچ عنوان به این شفافیت نبوده و نهادهای دولتی و مؤسسات مالی می‌توانند تمام رد و نشان‌های آن ارز را تغییر و یا از بین برده و به اصطلاح پولشویی کنند.

نوسانات بالای قیمت

قیمت ارزهای دیجیتال بسیار بی‌ثبات بوده و دارای نوسانات بالایی می‌باشند.

چرا که به هیچ شکل و نوع دیگری از سرمایه گذاری مانند سهام یا طلا وابسته یا مربوط نیستند و صرفاً تحت تأثیر عرضه و تقاضا قرار دارند.

جمع بندی

در این مقاله تلاش کردیم تمامی مطالب مربوط به تفاوت‌های ارز دیجیتال با ارز فیات اشاره کنیم؛ و امیدواریم این اتفاق افتاده باشد و شما پاسخ تمام سؤالات خود را پیدا کرده باشید.

همچنین می توانید از ماشین حساب تبدیل ارز دیجیتال به فیات دنیای ترید استفاده کنید.

اگر پرسش بی پاسخی دارید؛ حتماَ سؤال خود را در خصوص تفاوت ارز فیات و کریپتوکارنسی در قسمت کامنت‌ها بنویسید تا کارشناسان دنیای ترید به آن پاسخ دهند.

سؤالات متداول ارز فیات

1. ارز فیات ایران چیست؟

ریال ارز فیات ایران است.

1. آیا دلار فیات است؟

بله، دلار یکی از رایج ترین ارزهای فیات است.

1. ارز فیات یعنی چه؟

به اسکناس ها و شکل فیزیکی پول هر کشور که توسط بانک مرکزی آن کشور چاپ شده ارز فیات می گویند. واحد ارزهای فیات از کشوری به کشور دیگر متفاوت هستند.

1. انواع ارز فیات شامل چه مواردی است؟

هر کشور دارای ارز فیات رسمی خود است. به طور مثال ارز فیات ایران ریال و ارز فیات کانادا CAD نام دارد.

1. نحوه خرید ارز فیات

ارز فیات از صرافی ها قابل خریداری است. همچنین می توان دلار یا یک استیبل کوین مانند تتر را وارد یک بروکر یا کارگزاری کرد و در بازار جهانی فارکس به خرید و فروش جفت ارزها پرداخت.

1. رمز ارز فیات چیست؟

رمز ارز فیات یک ترکیب اشتباه است، اصولاً کارنسی (ارز) یا به صورت رمز ارز بوده و یا به صورت پول فیات. بنابراین «رمز ارز فیات» یک ترکیب نادرست است.

1. نحوه تبدیل ارز دیجیتال به فیات

برای تبدیل ارز دیجیتال به ارز فیات، باید ارز دیجیتال خود در صرافی خارجی را به کیف پول خود در صرافی داخلی انتقال دهید. در صرافی داخلی می توانید ارز خود را به تومان تبدیل کنید. اما در بروکر و یا صرافی خارجی تنها در صورتیکه دلار یا ارز فیات وارد حساب خود کرده باشید، می توانید دلار یا ارز فیات برداشت کنید.

1. نحوه تبدیل ارز دیجیتال به تومان

سؤال مهم بسیاری از کاربران این است که چگونه می توان ارز دیجیتال را به تومان تبدیل کرد؟

به طور مثال شما در ارز فیات چیست؟ یکی از صرافی ها مانند کوینکس یکی از ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین را خریداری کرده اید و قصد دارید آن را به تومان تبدیل کنید. این کار در سه مرحله انجام می شود:

1- ابتدا مقدار مورد نظر خود از بیت کوین را به آدرس کیف پول خود در صرافی ایرانی مانند نوبیتکس انتقال دهید.

2- پس از انتقال، در صرافی نوبیتکس، در قسمت «بازارهای اصلی» ارز خود را تبدیل به تومان کنید. یعنی کل موجودی خود را انتخاب و معامله فروش را انجام دهید.

3- در مرحله آخر، در بخش «کیف های من» صرافی نوبیتکس، می توانید برداشت ریالی انجام دهید.

ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارز رمز پایه دارد؟

اگر بخواهیم ارز فیات را به ساده ترین شکل ممکن تعریف کنیم باید بگوییم ارزی است بدون پشتوانه که اعتبار خود را از دولت ها و عرضه و تقاضای مردم دریافت می کند. دلار و ریال دو نمونه از ارز های فیات هستند اما چرا ارز های فیات به وجود آمدند و اولین Fiat Currency ها چه بودند؟

قبل از ارز های فیات

اگر از دوران مبادلات کالا به کالا بگذریم، به دورانی خواهیم رسید که مردم برای پرداخت هزینه های خود از سکه هایی از جنس طلا، نقره و یا سایر فلزات ارزشمند استفاده می کردند. استاندارد طلا و یا سیستم پولی با پشتوانه طلا به قرن ها پیش باز می گردد. مردم با ضرب سکه هایی از این جنس، به داد و ستد می پرداختند. بعد ها اسکناس رواج پیدا کرد. تمامی پول ها در این زمان بر مبنای طلا بودند. پشتوانه تمام این پول ها فلز ارزشمند طلا بود. منظور از پشتوانه به زبان ساده یعنی معادل اسکناسی که در دست دارید می توانید طلا دریافت کنید. مثلا دولت ایران تعیین می کند که هر اونس طلا قیمتی 500 هزار ریال دارد، به این واسطه مشخص شده است که ارزش ریال یک پانصد هزارم یک اونس طلاست.

چین اولین کشوری بود که تصمیم گرفت پول بدون پشتوانه طلا ایجاد کند. هرچند در قرن 13 ارائه این سیستم پولی موجب شد امپراطوری حاکم بر چین در آن دوران سقوط کند. اما بعد از رکود اقتصادی بریتانیا تصمیم گرفت طلا را از سیستم خود حذف کند. پس از بریتانیا باقی کشور ها نیز کم کم از سیستم پول بدون پشتوانه استقبال کردند. هر چند که در ابتدا در برخی کشور ها با شکست هایی مواجه می شد. این گونه بود که ارز های فیات به وجود آمدند.

ارز فیات چیست؟

ارز فیات ارزی است که توسط دولت یک کشور توزیع می شود. دولت اعلام می کند که این ارز، پول رایج برای پرداخت است، اما این ارز با هیچ کالایی مثل طلا، پشتیبانی نمی شود. منظور اینکه معادل دلار های آمریکا بانکی طلا نگهداری نمی کند!

ارزش این پول از ارتباط عرضه و تقاضا و ایمان مردم به آن پول تامین می شود، و به خاطر ارتباط آن با دولت است که ارزش آن همواره حفظ می شود. دلار آمریکا نمونه ای از ارز فیات است. این پول توسط هیچ نوع کالای فیزیکی پشتیبانی نمی شود، و ارزش آن تماما به دولت آمریکا بستگی دارد. البته این ارزش، از طریق روش مدیریت اقتصاد توسط دولت آمریکا نشات می گیرد و همواره در حال تغییر است. این جا است که در هنگام تبدیل یک ارز فیات به یک پول دیگر، نرخ تبدیل ارز به میان می آید. با این که ارز فیات می تواند کارآمد باشد، اما همین تفکر بی ارزش بودن که در پس آن هست، در نظر افرادی که محتاط هستند خوش نمی آید.

اما این تنها نکته منفی در خصوص پول های فیات نیست که این ارز را زیر سوال می برد.

معایب پول های فیات

قبل از اینکه معایب Fiat را برشمریم، باید واژه نقدینگی آشنا شوید. نقدینگی از واژه نقد گرفته شده است. پول نقد همان پولی است که شما می توانید با آن مبادله کنید. نقدینگی واژه ای عمومی تر است.

نقدینگی به درجه نقد شوندگی دارایی های مختلف در قیمت مشخص اطلاق می شود. مثلا فرض کنید شما برای خرید یک خانه به یک میلیارد پول نیاز دارید اما فقط 800 میلیون پول در بانک دارید. برای 200 میلیون باقی مانده شما باید ماشین خود را بفروشید. در این مثال اگر شما در نهایت یک میلیارد پول برای خرید خانه دارید اما سرعت تامین این دارایی متفاوت است. به زمانی که طول می کشد دارایی شما به پول نقد تبدیل شود، درجه نقدشوندگی گفته می شود.

چک ها نیز نوعی پول نقد محسوب می شوند. چرا که شما با داشتن یک چک روز، می توانید به بانک مراجعه کنید و پول نقد دریافت کنید.

به طور کلی به مجموعه پول شامل سپرده‌های بخش غیر دولتی نزد بانک‌ ها و اسکناس و سکه ها در دست اشخاص و شبه پول شامل سپرده‌های سرمایه‌ گذاری مدت‌ دار، سپرده‌ های قرض‌ الحسنه پس‌ انداز و سپرده‌ های متفرقه نقدینگی گفته می‌شود.

حال ارتباط نقدینگی با پول فیات چیست؟

پیشتر گفتیم این دولت ها هستند که ارزش یک پول را تعیین می کنند. میزان چاپ پول نیز در اختیار دولت هاست. زمانی که پول نقد به مقدار زیادی وجود داشته باشد، قدرت خرید مردم بالا می رود و این موضوع سبب می شود که کالا ها به قیمتی بیشتر از ارزش واقعی خود به فروش برسند. زمانی که سطح پایه ای کالایی افزایش غیر متناسبی را داشته باشد، تورم بالا شکل می گیرد.

از این رو یکی از خطراتی که ارز های فیات در صورت کنترل نکردن درست دولت ها، به وجود می آورند، تورم است.

اگر یک دولت فاسد به چاپ پول ادامه دهد، و اگر مدیریت آن ها نیز ضعیف باشد، تورم بالا به سرعت فراگیر شده و ارز را نابود می کند. از آن جایی که هیچ کالایی از این ارز پشتیبانی نمی کند و یا محدودیتی برای عرضه آن نیست، به سادگی می تواند از کنترل خارج شود، و این موضوع یکی از دلایل و مشکلات اصلی است که برای مقابله با آن، ارزهای رمز پایه ایجاد شدند.

فواید پول های فیات

با این وجود، پول فیات مزایایی نیز دارد. این که این نوع پول به طلا وابسته نیست، باعث می شود کنترل کردن آن آسان تر باشد، و در نتیجه از وقوع فاجعه جلوگیری ارز فیات چیست؟ شود. برای مثال دولت ایالات متحده آمریکا می تواند با کنترل ارزش دلار آمریکا، از اتفاقات و رویدادهای مصیبت بار جلوگیری نماید، مانند رکود اقتصادی سال 2008 که در پی سقوط ارزش پول به وجود آمده بود.

از آن جایی که ارزش قابل تبدیل دلار آمریکا ثابت است، در مقایسه با ارزی که ارزش آن مدام در حال تغییر و بالا و پایین رفتن است، کار را برای اهداف تجاری و ذخیره سازی نیز آسان تر می کند.

ارز فیات در مقایسه با ارز رمز پایه

ارز های دیجیتال دارای شباهت ها و تفاوت هایی با پول های رایج هستند. یکی از شباهت های این دو ارز، نبود پشتوانه فیزیکی برای هر دو است. اما در مقایسه با ارز های فیات عمومیت بهتری دارند. به این معنا که شما با خرید بیت کوین در ایران می توانید در تمام دنیا با آن معامله کنید و نیاز ارز فیات چیست؟ به تغییر ارز با تغییر مرز های جغرافیایی نیست.

رمز ارز ها امنیت بیشتری نسبت به سایر دارایی ها دارند. و از همه مهم تر آنکه تورم ارز های دیجیتال را تهدید نمی کند و این ارز ها را به یک پایگاه امن برای ذخیره دارایی ها تبدیل می کند.

آیا ارزهای رمز پایه می توانند جایگزین پول فیات شوند؟

این موضوع به نظر ممکن و شدنی می آید، و در حقیقت هم اکنون دولت هایی نیز در پی معرفی ارز رمز پایه خودشان هستند.برای این که یک ارز رمز پایه متمرکز بتواند جایگزین ارزهای فیات شود، در قدم اول باید قابل اعتماد بودن خودش را اثبات کند، همچنین احتمالا آن نیز باید یک دارایی وابسته باشد تا بتواند از پس وظایف دلار آمریکا برآمده و باز هم دارای مزایای رمز نگاری باشد.

آینده ارز فیات

به نظر می رسد که در دولت های آینده، بحث معرفی ارزهای رمز پایه داغ تر شود؛ ارزهای فیات جدید که دیجیتال باشند. ایجاد یک ارز غیر متمرکز بعید به نظر می رسد، اما یک سکه رمز گذاری شده که توسط دولت ایجاد شده باشد، می تواند توانایی ردیابی بسیار خوبی را به لطف بلاکچین ارائه دهد.

در آن زمان احتمالا پول کاغذی حذف خواهد شد، اما اصول فیات باقی می مانند، تا کنترل کامل بر همه چیز وجود داشته باشد. البته ارزهای رمز پایه سنتی نیز همانند همیشه به خوبی در کنار آن ها عمل خواهند کرد. این موضوع چگونه بر نحوه انجام تجارت در دنیا تاثیر می گذارد؟ برای پاسخ به این سوال باید منتظر باشیم.

ارز فیات چیست؟

به زبان ساده ، ارز فیات پول قانونی است که ارزش آن را بیشتر، از کالای فیزیکی یا دولت صادر کننده آن می گیرد. بیشتر کشورهای جهان از سیستم ارزی فیات برای خرید کالا و خدمات ، سرمایه گذاری و پس انداز استفاده می کنند.

ظهور ارز فیات

ارز فیات قرن ها پیش در چین نشات گرفته است. استان چکوان در طی قرن یازدهم اقدام به صدور پول کاغذی کرد. در ابتدا می شد آن را با ابریشم ، طلا یا نقره عوض کرد. اما سرانجام ، کوبلای خان به قدرت رسید و در طول قرن سیزدهم یک سیستم ارزی فیات ایجاد کرد. مورخان ادعا می کنند که این پول در سقوط امپراتوری مغول بسیار موثر بوده است . پول فیات نیز در اروپا در قرن هفدهم مورد استفاده قرار گرفت که توسط اسپانیا ، سوئد و هلند تصویب شد. در سال ۱۹۷۲ ، تحت ریاست جمهوری نیکسون ، ایالات متحده استاندارد طلا را به طور کامل کنار گذاشت و به سیستم ارزی فیات روی آورد. این امر منجر به استفاده از ارز فیات در سراسر جهان شد.

ارز فیات vs طلا

سیستم استاندارد طلا اجازه تبدیل اسکناس های کاغذی به طلا را می داد. در واقع ، تمام پول کاغذی توسط مقدار محدودی طلا که در اختیار دولت بود ، پشتیبانی می شد. بر اساس یک سیستم ارزی مبتنی بر کالا ، دولت ها و بانک ها تنها در صورت داشتن ارزش مساوی از فروشگاه های طلا می توانند ارز جدید را به اقتصاد وارد کنند.

طرفداران استاندارد طلا معتقدند که یک سیستم ارزی مبتنی بر کالا از ثبات بیشتری برخوردار است زیرا توسط چیزی فیزیکی و ارزشمند پشتیبانی می شود. طرفداران ارز فیات مخالف این هستند.

نکات مثبت و منفی استفاده از ارز فیات

اقتصاددانان و سایر کارشناسان مالی در حمایت از ارز فیات اتفاق نظر ندارند.

کمبود: پول فیات به دلیل کمبود کالای فیزیکی مانند طلا تحت تأثیر قرار نمی گیرد و محدود نمی شود.

هزینه: تولید پول فیات مقرون به صرفه تر از پول مبتنی بر کالا است.

پاسخگویی: ارز فیات به دولت ها و بانک های مرکزی آنها انعطاف پذیری در رسیدگی به بحران های اقتصادی را می دهد.

تجارت بین الملل: ارز فیات در کشورهای جهان مورد استفاده قرار می گیرد و آن را به یک نوع ارز قابل قبول برای تجارت بین الملل تبدیل می کند.

راحتی: بر خلاف طلا ، پول فیات به ذخایر فیزیکی که نیاز به ذخیره سازی ، محافظت ، نظارت و سایر خواسته های پر هزینه دارد ، متکی نیست.

بدون ارزش ذاتی: ارز فیات هیچ ارزش ذاتی ندارد. این اجازه می دهد تا دولت ها از هیچ چیز پول خلق کنند ، که می تواند منجر به تورم بیش از حد شود و سیستم اقتصادی آنها را فروپاشاند.

از نظر تاریخی دارای ریسک: از نظر تاریخی ، اجرای سیستم های ارزی فیات به طور معمول منجر به سقوط مالی می شود ، که نشان می دهد این سیستم ها برخی از خطرات را به همراه دارند.

ارز فیات vs رمزارزها

پول فیات توسط دولت ها و بانک های مرکزی کنترل می شود ، رمزارزها اساساً غیرمتمرکز هستند.

تفاوت قابل توجه دیگر بین این دو سیستم ارزی نحوه تولید هر یک از این اشکال پول است. بیت کوین مانند اکثر رمزارزها ، یک منبع کنترل شده و محدود دارد. در مقابل ، بانکها با توجه به قضاوت خود درباره نیازهای اقتصادی یک کشور ، می توانند از هیچ چیز پول ایجاد کنند.

رمزارزها به عنوان یک شکل دیجیتالی از پول ، هیچ همتای فیزیکی ندارند و بدون حاشیه هستند، معاملات برگشت پذیر نیستند و ماهیت رمزارزها در مقایسه با سیستم فیات ردیابی را بسیار دشوارتر می کند.

قابل ذکر است ، بازار رمزارزها بسیار کوچکتر و در نتیجه بی ثبات تر از بازارهای سنتی است. این احتمالاً یکی از دلایلی است که رمزارزها هنوز به طور جهانی پذیرفته نشده اند ، اما با رشد و بلوغ اقتصاد ، نوسانات احتمالاً کاهش می یابد.

آینده هر دو نوع ارز به هیچ وجه قطعی نیست. در حالی که رمزارزها هنوز راهی طولانی در پیش دارند و مطمئناً با چالش های بیشتری روبرو خواهند شد ، تاریخچه ارز فیات آسیب پذیری این شکل از پول را نشان می دهد. این دلیل بزرگی است که بسیاری از مردم در حال بررسی امکان حرکت به سمت سیستم رمز ارز برای معاملات مالی خود هستند، حداقل در برخی از موارد.

یکی از ایده های اصلی ایجاد بیت‌کوین و رمزارزها ، کشف شکل جدیدی از پول است که در شبکه توزیع شده نظیر به نظیر ساخته می شود. احتمالاً بیت کوین برای جایگزینی کل سیستم ارزی فیات ایجاد نشده است بلکه برای ارائه یک شبکه اقتصادی جایگزین ایجاد شده است. هنوز هم مطمئناً این پتانسیل را دارد که بتواند یک سیستم مالی بهتر برای جامعه بهتر ایجاد کند.

مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال

مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال در این مقاله سوال‌های زیادی را پاسخ خواهد داد . تغییر سیستم های مالی دنیا در گذر زمان و ظهور ارزهای دیجیتال ، چالش های جدیدی در برابر علاقه مندان به دنیای سنتی و مدرنیسم قرار داده است .

پول فیات

پول فیات نوعی از ارز است که توسط دولت ها صادر و توسط مقامات پولی و بانکی آن کشور مثل بانک مرکزی تنظیم ، چاپ و یا ضرب می گردد . ارز فیات همان پولی است که مردم به صورت روزمره از آن استفاده می کنند .

ارزش پول فیات به دلیل اینکه مانند گذشته پشتوانه ای مانند طلا یا نقره ندارد ، دولتی است که آنرا صادر کرده است . همچنین ارزش آن به باور ، اعتبار ، پذیرش در استفاده در تراکنش های دو طرف ، حمایت دولت و …. است . ارزش پول فیات از ارتباط بین عرضه و تقاضا و ثبات دولت نیز حاصل می گردد .

بیشتر ارزهای کاغذی دنیا مانند : دلار آمریکا ، یورو در اروپا و دیگر ارزهای مهم پول فیات هستند .

ارز فیات می تواند به صورت کاغذی و اسکناس ، به صورت الکترونیکی ، پی پال ، کارت های اعتباری و … باشد .

فیات یک لغت لاتین و به معنی حکم ” باید بشود ” ، ” بگذار بشود ” است .

تاریخچه ارز فیات

در کشور چین حدود قرن یازدهم میلادی و در زمان سیچوآن ، برای اولین بار ، به جهت خرید ابریشم ، نقره و طلا ، تصمیم به چاپ پول کاغذی گرفته شد .

همچنین پس از آن در حوالی قرن سیزدهم و در زمان یکی از نوادگان چنگیز به نام کوبلای خان بود که ارز فیات در سرزمین های تحت سلطه وی شروع به کار کرد . هرچند برخی مورخان معتقند هزینه بالای راه اندازی این سیستم و تورم ناشی از آن باعث سقوط سلطنت کوبلای خان شد .

در قرن هفدهم نیز اروپائیان به این امر روی آوردند . کشورهایی مانند اسپانیا ، هلند و سوئد از ارز فیات استفاده می کردند . عدم موفقیت سوئد در این امر باعث شد درنهایت سیستم مالی این کشور به استاندارد نقره روی گردان شود .

در قرن های 18 و 19 فرانسه و تمام مستعمرات آن و کشورهای آمریکای شمالی به تدریج شروع به استفاده از این سیستم پولی نمودند .

مدتی بعد و در قرن بیستم ، تا سال 1933 ایالات متحده آمریکا مجدد به سمت پول کالایی رفتند . در این سال دولت مبادله پول های کاغذی را با سایر کالاها و طلا متوقف کرد . و نهایتا در سال 1971 رئیس جمهور ایالات متحده “ریچارد نیکسون” پول فیات را رسما جایگزین استاندارد طلا نمود . پس از این تصمیم بود که استاندارد طلا در تمام کشورهای دنیا متوقف شد و ارز فیات جایگزین سیستم پولی سنتی گذشته گردید .

مزایای استفاده از ارز فیات

معایب استفاده از ارز فیات

ارز دیجیتال ، رمز ارز

رمزارز یا ارز دیجیتال : (Cryptocurrency) یکی از مدل های ارز مجازی است که از تکنولژی رمزنگاری در ساخت و طراحی آن استفاده شده و معمولاً به صورت نامتمرکز اداره می‌شود.

رمزارز (یا رمزپول، یا ارز رمزپایه) نوعی پول دیجیتال است . در آن تولید تأیید اصالت تراکنش ها با استفاده از الگوریتم‌های رمزگذاری کنترل می گردد . و معمولاً به‌ صورت نامتمرکز (بدون وابستگی به یک بانک مرکزی) به انجام کار می پردازند . با توجه به تعریف های زیادی که در مورد رمزارزها به وجود آمده این عبارت از نظر حقوقی دقت کافی ندارد .

به دلیل کنترل نامتمرکز ، رمزارزها معمولا مقابل سیستم بانکداری قرار می گیرند . این نامتمرکز بودن در رمزارزها از طریق تکنولژی بلاک چین امکان پذیر شده که خود آن نوعی از دفتر کل توزیع شده است .

اولین کریپتوکارنسی نامتمرکز بیت کوین نام دارد که در سال 2009 توسط ساتوشی ناکاموتو ایجاد و عرضه گردید .

تعریف رمزارز در واژه نامه مریم وبستر :

«هرگونه ارزی که تنها به صورت دیجیتالی وجود دارد . معمولاً صادرکننده یا تنظیم کننده مرکزی ندارد . اما از سامانه توزیع شده برای ذخیره تراکنش‌ها و مدیریت انتشار واحدهای جدید استفاده می‌کند و برای ممانعت از جعل و تراکنش‌های متقلبانه بر رمزنگاری تکیه دارد»

تعریف رمزارز در واژه نامه آکسفورد :

هر گونه سامانه پول الکترونیکی که برای خرید و فروش آنلاین استفاده می‌شود و نیازی به بانک مرکزی نداشته باشد .

مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال

پول فیات و مرز ارز روشهایی برای پراخت هستند اما بایکدیگر تفاوتهایی نیز دارند . برخی از تفاوتهای ارزفیات و رمزارز به شرح زیر است .

قانونی بودن

اولین موضوع در مقایسه ارز فیات و رمزارز شکل قانونی بودن آنها می باشد . دولت‌ها ارزهای فیاتی را صادر می‌کنند که توسط بانک مرکزی آن کشور تنظیم گردیده باشد . پول فیات مانند یک مناقصه قانونی است که در بیشتر اوقات به ‌عنوان روش رسمی برای انجام تراکنش‌ها تلقی می‌شوند. دولت‌ها عرضه پول فیات را کنترل می‌کنند و با کنترل سیاست‌های توزیع، ارزش آن‌ها را در زمان‌های مختلف تغییر می‌دهند.

از سوی دیگر رمزارزها اساساً دارایی‌های دیجیتال هستند . به‌عنوان روش تبادلی استفاده می‌شوند که دولت هیچ کنترلی بر روی آن ندارد. خصوصیت غیرمتمرکز بودن آن بدین معنی است که هیچ مقام مرکزی بر روی ارزش آن کنترل و اثر ندارد. برخی از کشورها رمزارزها را ممنوع کرده‌اند . دلیل نگرانی دولتها آن است که از آن‌ها برای فعالیت‌های غیرقانونی مثل تروریسم و پول‌شویی استفاده گردد .

ماهیت فیزیکی

رمزارزها به دلیل اینکه به‌صورت آنلاین و مجازی کار می‌کنند، به شکل فیزیکی قابل لمس نیستند. در عوض ارزهای فیات دارای جنبه فیزیکی هستند و به شکل سکه و اسکناس موجود هستند تا به شکل فیزیکی قابل حس کردن باشند. جنبه فیزیکی پول فیات در حال حاضر چالش‌های بسیاری را با خود به همراه دارد و جابه‌جایی این مقدار عظیم از پول نیز سخت خواهد بود .

جنبه تبادل

مورد کلیدی بعدی در مقایسه ارز فیات و رمزارز این است که رمزارزها به شکل دیجیتالی موجود هستند و توسط کامپیوترها ایجاد می‌شوند و به شکل قطعه کدی خصوصی عمل می‌ نمایند . روش تبادل آن‌ها نیز کاملاً دیجیتال است. در مقابل، پول فیات می‌تواند هم به شکل دیجیتال و هم به شکل فیزیکی مورد استفاده قرار بگیرد. سرویس‌های پرداخت الکترونیک به افراد اجازه انتقال پول فیات را به‌ صورت دیجیتال می‌دهد. همچنین افراد می‌توانند با یکدیگر از این طریق تعامل کنند و پول را به صورت فیزیکی جابه‌جا کنند.

عرضه

یک تفاوت اصلی دیگر در مقایسه ارز فیات و رمزارز در نحوه عرضه است. پول فیات دارای عرضه نامحدود است و این مسئله به این معنی است که مقامات مرکزی هیچ محدودیتی برای تولید پول ندارند. اکثر رمزارزها در عرضه ظرفیتی مشخص دارند و این یعنی مجموعه‌ای مشخص از کوین‌ها برای عرضه وجود دارد. برای مثال، کل تعداد بیت‌کوین‌هایی که عرضه خواهد شد ۲۱ میلیون است. با پول فیات، غیرممکن است که بتوان مقدار پول در گردش را در هر بازه زمانی مشخص کرد ولی با رمزارزها، چنین کاری ممکن است.

ذخیره‌سازی

مجازی بودن رمزارزها به این معنی است که آن‌ها به ‌صورت آنلاین در دسترس هستند. بدین ترتیب در کیف‌پول‌های دیجیتال ذخیره می‌شوند که عموماً با نام کیف‌پول رمزارز شناخته می‌شوند. در حالی ‌که اکثر کیف‌پول‌های دیجیتال مدعی هستند که ذخیره‌سازی امنی ارائه می‌کنند، ولی برخی از آن‌ها هک شده‌اند و باعث شده است افراد دارایی‌های بسیاری را از دست بدهند.

از سوی دیگر تنوع پول فیات به این معنی است که آن را می‌توان به اشکال مختلف ذخیره کرد. برای مثال، فراهم‌کنندگان سرویس‌های پرداخت‌ مثل پی‌پال، به افراد اجازه ذخیره پول فیات به شکل دیجیتال را نیز می‌دهد. بانک‌ها نیز مسئول مراقبت از ارزهای فیزیکی هستند. رمزارزها و پول‌های فیات با ویژگی‌هایی همراه هستند که باعث می‌شود بدون در نظر گرفتن صلاحیت آن‌ها، به آن‌ها به شکل وسیله‌ای برای سواستفاده دولت‌ها نگاه نشود. با این ‌حال، معایبی نیز دارند و در سراسر دنیا مناقشاتی در مورد کاربرد هر یک از این ارزها وجود دارد.

سخن آخر

در مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال می توان گفت : هرچند ارزهای دیجیتال در چند سال اخیر جایگاه مناسبی در اقتصاد جهانی پیدا نموده اند ، اما هنوز هم ارز فیات رایج‌ترین سیستم مالی در دنیاست. دلار، پوند و یورو با توجه به کشورهای چاپ کننده‌ی آن‌ها که همگی اقتصادهای قدرتمندی دارند . هنوز مهم‌ترین رکن فعالیت‌های اقتصادی در گوشه و کنار دنیا هستند. این ارزها هرچند تاریخچه سفیدی ندارند و مشکلات فراوانی تا به اینجا برای کشورهای مختلف و اقتصاد آن‌ها ایجاد کرده‌اند، اما هنوز هم پذیرش عمومی بیشتری نسبت به ارزهای دیجیتال در دنیا وجود دارد .

با این وجود به نظر می رسد زمان زیادی لازم است تا مردم دنیا به جای پولهای فعلی قابل لمس ، پولهایی را که به صورت یک کد نوشتاری تولید می گردند را بپذیرند . به هر حال همچنان آینده هر دوی این نظامهای مالی در پرده ای از ابهام قرار دارد و آینده مشخص خواهد کرد کفه ترازو در سالهای بعد به سمت کدامیک سنگین تر شده ارز فیات چیست؟ و توانایی تسخیر بازار های مالی را بدست می آورند .

پول فیات یا پول بدون پشتوانه چیست و چرا به وجود آمد؟

پول، تکه‌ای کاغذ یا سکه‌ای فلزی است که تنها به خاطر بار ارزشی که به دوش می‌کشد، مهم و خواستنی به شمار می‌رود. در واقع، ما نه تکه‌های کاغذ بلکه ارزشی که آن‌ها برایمان به ارمغان می‌آورند را دوست داریم. اعتبار پشت کاغذها به ما کمک می‌کند تا چیزهایی که نیاز داریم را بخریم، به جاهایی که می‌خواهیم سفر کنیم و آن اعتبار را با ارزش چیزهایی که دوستشان داریم تاخت بزنیم. اما داستان این اعتبار از کجا آغاز می‌شود؟ چه چیزی به کاغذی که در دست ما قرار دارد ارزش می‌دهد؟ و مهم‌تر از همه، چرا این ارزش، ثابت نیست و گذر زمان یا شرایط مختلف، اعتبار آن را دست‌خوش تغییر می‌کند؟ در این مقاله از خانه سرمایه به سراغ «پول فیات» یا «پول بدون پشتوانه» می‌رویم تا از ماجراهای پشت پرده اعتبارها سر در بیاوریم.

ویکتور هوگو:

هیچ چیزی به اندازه جیب خالی انسان را ماجراجو نمی‌کند.

استاندارد طلا چیست؟

تا مدت‌های طولانی، طلا تنها و بهترین پشتوانه برای پول‌هایی بود که در میان مردم دست به دست می‌گشتند. چه زمانی که مردم با حواله‌های کاغذی کار می‌کردند و چه زمانی که بانک‌های مرکزی شکل گرفتند، این تناسب بین ذخیره طلای انباشته در انبارها یا خزانه‌ها و اسکناس یا حواله‌ای که در دست مردم بود، وظیفه انتقال ارزش را در اختیار داشت. به زبان ساده‌تر، سکه فلزی یا اسکناسی که در دست مردم بود، سند مالکیت طلایی بود که در خزانه یا انبارها وجود خارجی داشت. این سبک از انتقال ارزش تا زمانی که در محدوده یک کشور اعمال می‌شد، به خوبی کار خودش را انجام می‌داد. اما وقتی پای مبادله این ارزش بین کشورهای مختلف به این میدان باز شد، شرایط تغییر کرد. بدون شک، هیچ کشوری نمی‌تواند به تنهایی تمام نیازهای خود را تامین کند و تجارت، بخشی جدایی ناپذیر از روابط صلح‌آمیز میان ملت‌ها به شمار می‌رود. حالا نیاز اساسی، بهینه‌سازی این اعتبارها برای افزایش تجارت‌های بین‌المللی بود.

همان‌طور که کشور «A» روش خودش را برای اعتباردهی به حواله‌ها و اسکناس‌ها داشت، کشور «B» هم از روشی مخصوص به خود استفاده می‌کرد. حالا مسئولان هر کشور باید کاری می‌کردند که پول‌هایشان در کشورهای دیگر نیز از اعتبار کافی برخوردار باشند و تاجران خارجی با خیالی راحت و به سادگی از آن‌ها استفاده کنند. در نتیجه، هر کشور باید یک روند استاندارد برای ارزش پولش در نظر می‌گرفت و آن را اعلام می‌کرد. به همین دلیل، مفهومی به نام «استاندارد طلا» در میان کشورهای مختلف شکل گرفت. به این ترتیب که دولت هر کشور، یک نرخ مبادله ثابت را اعلام می‌کرد و در ازای دریافت مقدار مشخصی پول کاغذی یا سکه فلزی، مقدار ثابتی طلا می‌پرداخت.

چرا پول فیات یا پول بدون پشتوانه شکل گرفت؟

اجرایی شدن استاندارد طلا توانست بسیاری از مشکلات را حل کند. معامله‌های بین تجار خارجی به راحتی صورت می‌گرفت و هر کسی می‌توانست در هر زمانی که می‌خواست، پول‌های خود را به طلا تبدیل کند. اما این عرضه نامحدود طلا توسط دولت‌های مختلف نتوانست مدت زیادی دوام بیاورد. علت‌های گوناگونی مانع این کار شدند؛ مثلا:

• آغاز جنگ‌های جهانی و کم شدن ذخیره‌های مالی کشورها به علت هزینه‌های جنگ
• نایاب بودن معدن‌های طلای جدید
• احتکار طلا توسط مردم
• محاسبه‌ای بودن نرخ طلا (در واقع، نرخ ثابتی که در استاندارد طلا تعریف شده بود، هیچ وقت به معنای واقعی اجرا نشد. در عوض، دولت‌ها سعی کردند که نرخ مناسبی برای این مبادله اعلام کنند اما نتوانستند.)

کار با استاندارد طلا آن‌قدر سخت شد که کم‌کم تا دهه هشتاد میلادی به طور کامل از میان رفت و در سال ۱۹۷۱ به تاریخ پیوست. اما بدون این استاندارد، چه چیزی می‌توانست اعتبار کاغذهایی که با نام پول می‌شناختیم را به آن‌ها بازگرداند؟ دولت‌ها و اقتصاددان‌ها به راه‌حلی جایگزین رسیدند و آن «پول بدون پشتوانه» بود.

آدام اسمیت:

بدون شک، جامعه‌ای که بخش اعظم آن فقیر و بیچاره هستند، نمی‌تواند شکوفا و سعادتمند باشد.

جدایی پول از طلا

وقتی پول از یار دیرین خود یعنی طلا جدا شد، دو بازار متفاوت از اعتبارات شکل گرفتند. بازار اول، دولت بود که پول ملی و قدرت چاپ اسکناس را در اختیار داشت و دیگری بازار بود که با در اختیار داشتن طلا، قدرت معامله و تعیین ارزش لحظه‌ای آن را در دست گرفت. دولت‌ها می‌توانستند بسته به نیاز خود پول چاپ کنند و در عوض، دخالتی در معاملات بازار طلا نداشته باشند. در حقیقت، چیزی که ارزش پول ملی جدید را – که پشتوانه‌ای طلایی رنگ به دنبال نداشت – تعیین می‌کرد تلاش دولت‌ها برای کاهش هزینه‌های خود، اجرای سیاست‌گذاری‌های خارجی و داخلی کارآمد، کنترل نرخ بهره، بهبود وضعیت اقتصادی کشور، تصمیم‌گیری درباره میزان عرضه‌ پول و تغییر سیاست‌های مالیاتی بود. به ارز فیات چیست؟ همین علت، گاهی می‌بینیم که ارزش پول کشورهای فقیر در مقابل کشورهای ثروتمندی که با واحد پول دلار کار می‌کنند، بسیار پایین است. در واقع، کاهش ارزش پول ملی یک کشور به معنای وجود مشکلاتی است که بر بدنه اقتصادش سنگینی می‌کند.

اولین حرکت برای استفاده از پول بدون پشتوانه

بر خلاف ظاهر غربی پول فیات، آغاز آن از شرق بوده است. در قرن ۱۱ میلادی اولین کسانی از پول بدون پشتوانه در معاملات خود استفاده کردند، «خاندان یوآن» در چین بودند. با کمبود طلا، تلاش‌ها برای پیدا کردن یک جایگزین برای آن ادامه یافت. کشورهای مختلف بسته به منطقه جغرافیایی و منابع در دسترسشان، کالاهایی را جایگزین طلا کردند و در واقع به عنوان پول از آن‌ها استفاده می‌کردند. مثلا در انگلستان قرن ۱۱ و در زمان پادشاهی هنری اول، از چوب به عنوان پول استفاده می‌شد یا در مستعمره پیشین فرانسه به نام «فرانسه نو» از پوست خز به جای پول استفاده می‌کردند. مزیت‌های پول فیات مثل عدم وابستگی به طلا، عدم محدودیت و راحتی در استفاده، کم‌کم بیشتر کشورها را به استفاده از آن تشویق کرد.

خطرهای استفاده از پول فیات

سه متهم اصلی در پرونده خطرهای پول بدون پشتوانه به چشم می‌خورند:

از زمان ایجاد پول‌های بدون پشتوانه، تورم با آن هم‌نشین بوده است. دولت‌ها با چاپ پول‌هایی که نمی‌توانستند ارزشی برای آن‌ها ایجاد کنند، درگیر مفهومی به نام تورم شدند. به زبان ساده، تورم یعنی کاهش درصد پشتوانه‌دار از پول ملی نسبت به درصد پول خلق ‌شده که باعث افزایش شاخص قیمت – معمولا افزایش قیمت مصرف‌کننده – می‌شود. وجود تورم بالا باعث می‌شود که نرخ جمعیت افراد فقیر در جامعه افزایش پیدا کند. چون تورم به افراد دارای درآمدهای پولی ثابت – مثل حقوق بگیرها – ضرر می‌زند و از قدرت خرید آن‌ها می‌کاهد. اما در مقابل، به نفع بیشتر کسانی تمام می‌شود که درآمدهای پولی متغیر دارند. علاوه بر این، تورم، هزینه‌های عمومی دولت را افزایش می‌دهد و دولت را مجبور می‌کند که برای جبران این کسری بودجه به سراغ قرض گرفتن پول از بانک مرکزی برود. روشن است که این راه‌حل‌ها به جای خاموش کردن آتش تورم، آن را بیشتر شعله‌ور می‌کنند. نکته جالب اینجا است که مردم می‌توانند با سرمایه گذاری در بازار بورس، پول خود را از خطرهای تورم دور کنند.

به تمام پول‌هایی که خارج از سیستم بانکی در حال گردش هستند، «نقدینگی» گفته می‌شود. اگر حجم نقدینگی با میزان تولید کالا و خدمات متناسب نباشد – یعنی دچار افزایش غیرمعمول نقدینگی در میان مردم باشیم – ضربه بزرگی به اعتبار پول‌ بدون پشتوانه زده می‌شود. چون با افزایش نقدینگی، تقاضا برای دریافت کالا و خدمات به شدت بالا می‌رود و اگر چرخه تولید و ارائه خدمات، نتواند در کوتاه مدت به این تقاضا پاسخ دهد در آن صورت بر آتش تورم، دامن زده می‌شود.

یکی دیگر از خطرهایی که پول بدون پشتوانه را تهدید می‌کند، از بین رفتن دولت‌ها است. چون این دولت‌ها هستند که به علت وجود و فعالیت‌هایی که انجام می‌دهند به پول ملی هر کشور اعتبار و ارزشی مناسب می‌بخشند. اگر دولتی نابود شود، ارزش پول ملی آن نیز به نابودی کشیده می‌شود.

فیدل کاسترو:

هر کشوری باید کاملا آزاد باشد تا نوعی از سیستم اقتصادی، سیاسی و اجتماعی که مناسب می‌داند را برگزیند.

پاسخ به دو پرسش در مورد پول فیات

در ادامه به دو پرسش در مورد پول‌های بدون پشتوانه که شاید در ذهن شما هم شکل گرفته باشند پاسخ می‌دهیم:

• آیا ارزهای دیجیتال هم مثالی از پول فیات هستند؟

اجازه بدهید با شمردن تفاوت‌هایی که بین ارز دیجیتال و پول بدون پشتوانه وجود دارند، راحت‌تر به این پرسش پاسخ بدهیم:

• ارزهای دیجیتال – به عنوان مثال، بیت کوین – کریپتوکارنسی‌هایی مجازی هستند که بر بستر شبکه‌ای بزرگ به نام بلاک چین فعالیت می‌کنند. اما پول فیات، پولی فیزیکی است.
• ارزهای دیجیتال از دهه ۹۰ میلادی روی کار آمدند. اما پول فیات از قرن ۱۱ میلادی در حال گردش است.
• ارز دیجیتال، ارزش‌هایی خارج از محدوده دولت‌ها و کشورها هستند، به صورت جهانی فعالیت می‌کنند و توسط هیچ شخص یا هیچ دولتی کنترل نمی‌شوند. اما پول بدون پشتوانه وابستگی ۱۰۰ درصدی به دولتی که از آن حمایت می‌کند دارد.
• شیوه عمل ارزهای دیجیتال و پول فیات با هم متفاوت است. در انتقال ارزهای دیجیتال، نیازی به حضور فرد دیگر – مثل بانک – نیست و حتی لازم نیست که اطلاعات هویتی خود را افشا کنید. اما برای انتقال پول‌های فیات، شما باید با در دست داشتن اطلاعات کامل هویتی و با استفاده از امکاناتی که شخص سومی مثل بانک در اختیار شما قرار می‌دهد، به انتقال پول بپردازید.
• ارزهای دیجیتالی، عرضه محدودی دارند اما پول‌های بدون پشتوانه – در صورت نیاز دولت‌ها – می‌توانند به صورت نامحدود عرضه شوند که البته آسیب‌های جبران‌ناپذیری بر بدنه اقتصاد وارد خواهند کرد!
• در ارزهای دیجیتال به دلیل رمزنگاری‌ها، امنیت بسیار بالا و فعالیت بر بستر بلاک چین، امکان کلاه‌برداری به صفر نزدیک شده است. اما جعل اسکناس یا سکه، برای کلاه‌برداران حرفه‌ای، کار چندان سختی نیست.

در نتیجه، پول فیات و ارزهای دیجیتال، دو موضوع متفاوت هستند که فقط در بعضی جنبه‌ها مثل خرج کردن با هم نقطه‌های مشترکی دارند.

• آیا کارت‌ها اعتباری هم می‌توانند نمونه‌ای از پول فیات باشند؟

بله. بیایید یک بار دیگر به مفهوم پول بدون پشتوانه نگاهی بیندازیم. با هم گفتیم که پول فیات، پولی فیزیکی است که از طرف دولت حمایت می‌شود. به همین دلیل، تمام چیزهایی که مفهوم این پول را به شکل‌های گوناگون در خودشان داشته باشند نیز پول بدون پشتوانه به شمار می‌روند. مثلا چک، حواله، کارت اعتباری، کارت‌های هدیه و … انواع مختلفی از پول فیات هستند.

توقف یا تکامل؟

وجود پول بدون پشتوانه به آن معنی نیست که تمام مشکلاتی که به علت وجود پول‌های با پشتوانه ایجاد شدند، برطرف شده است. از طرفی، وجود مشکلاتی مثل تورم یا افزایش نقدینگی نمی‌توانند به عنوان مانعی برای توقف استفاده از پول فیات عمل کنند. در این زمینه، پیدا کردن راه‌حل مناسب برای کنترل تورم و کاهش نقدینگی، تنها مسیر پیش ‌روی دولت‌ها است تا با مهار تورم، مرهمی بر جسم خسته اقتصاد کشورها – به خصوص کشورهای در حال توسعه – زده باشند. اما مسیر دگرگونی، همیشه باز است. همان‌طور که پول‌های با پشتوانه طلا و حتی خود طلا به خاطر وجود مشکلاتی که داشتند کم‌کم کنار گذاشته شدند، شاید پول فیات نیز با ظهور تعریف جدیدی از پول و ارزش‌گذاری به جوخه بازنشسته‌های مالی بپیوندد. دور از ذهن نیست اگر ارزهای دیجیتال را به عنوان نامزد بعدی این جایگاه در نظر بگیریم.

خلاصه‌ای از آنچه با هم گفتیم

• استاندارد طلا، توافقی بود که در آن تجار و مردم عادی به ازای تحویل مقدار مشخصی از حواله یا پول کاغذی، طلا دریافت می‌کردند. این استاندارد باعث جلب اعتماد تاجران خارجی و افزایش معامله‌های برون مرزی شد.
• کار با استاندارد طلا، دوام زیادی نداشت. چون دولت‌های مرکزی نتوانستند به تعهدات خود در قبال پرداخت طلا به مردم عمل کنند.
• عواملی مانند آغاز جنگ‌های جهانی، کمیاب بودن معدن‌های طلای جدید، احتکار طلا توسط مردم و محاسبه‌ای بودن نرخ طلا، زمینه‌ساز کنار گذاشته شدن استاندارد طلا را فراهم کرد.
• جدایی پول از طلا باعث ایجاد دو بازار متفاوت به نام‌های دولت و بازار معامله گردید.
• اولین حرکت برای استفاده از پول بدون پشتوانه در شرق و به دست خاندان یوآن چین صورت گرفت.
• پول فیات یا پول بدون پشتوانه، تعریف جدیدی از پول است که به علت محدودیت‌های طلا ایجاد شد.
• دولت‌ها مجبور شدند از روش‌هایی مانند کاهش هزینه‌های خود، اجرای سیاست‌گذاری‌های کارآمد، کنترل نرخ بهره، بهبود وضعیت اقتصادی کشور، تصمیم‌گیری درباره میزان عرضه‌ پول و تغییر سیاست‌های مالیاتی برای حمایت از شکل جدید پول، استفاده کنند.
• عواملی مانند تورم، افزایش نقدینگی و از بین رفتن دولت‌ها به عنوان مشکلات استفاده از پول بدون پشتوانه به شمار می‌روند.
• ارزهای دیجیتال، مثالی از پول فیات نیستند و در موارد زیادی مثل قدمت فعالیت، مجازی بودن، فعالیت خارج از کنترل دولت‌ها، انتقال آسان و بدون واسطه، عرضه محدود و امنیت بالا با هم تفاوت دارند.
• کارت‌های اعتباری، چک‌ها، کارت‌های هدیه و مواردی از این دست، مثال‌هایی از پول بدون پشتوانه به شمار می‌روند.

نظر شما چیست؟

با توجه به مطالبی که خواندید آیا می‌توانید یک تعریف ساده از پول فیات داشته باشید؟ به نظر شما، افزودن چه ویژگی‌هایی به ارزهای دیجیتال می‌توانند آنها را به عنوان جانشین خلف پول بدون پشتوانه معرفی کنند؟